Żyj w zgodzie z naturą

„Fantastyczny na całodniową wycieczkę rodzinną”. „Piękny o każdej porze roku”. „Położony wśród lasu, blisko rzeki i stawów”. To pierwsze z brzegu opinie o pszczyńskim Parku Zwierzyniec, jakie znajdziesz w sieci. Mieszkańcy i turyści kochają to miejsce także za możliwość niemal nieskrępowanego kontaktu z przygodą. Fundusze unijne umożliwiły rewitalizację parku, odbudowę i ochronę żyjących tu licznych gatunków zwierząt i roślin. Dzięki akcjom edukacyjnym wielu mieszkańców dowiedziało się, że ochrona ekosystemów jest ważna i stanowi jedno z wyzwań współczesności.

Fotografia przedstawia łysego mężczyznę w granatowej marynarce z założonymi rękami. Stoi na tle parkowej alei.

Adam Kuś
Kierownik Referatu Rozwoju i Funduszy Europejskich Urzędu Miejskiego w Pszczynie

Pszczyna urzeka malowniczą scenerią, atmosferą i bogatą historią. Troszcząc się o nasze wspólne dobro, dbamy również o lokalną przyrodę, jej bogactwo i różnorodność. Tym razem nasze zadanie polegało na ochronie zagrożonych gatunków roślin i zwierząt żyjących na terenie tak zwanego Parku Zwierzyniec. Obszar ciągnący się wzdłuż rzeki Pszczynki, zwany też „Dziką Promenadą”, to jedna z części historycznego Parku Pszczyńskiego. Tereny, które powstały po osuszeniu w 1792 roku wielkiego stawu miejskiego, są atrakcyjnym miejscem zarówno do wypoczynku, jak i rekreacji. Największą atrakcją parku jest Pokazowa Zagroda Żubrów, które można oglądać z pomostu widokowego. To właśnie zagroda rozsławiła park na całą Polskę. Trzeba jednak pamiętać, że na tym terenie występuje wiele innych cennych gatunków zwierząt i roślin. Prace polegające na rewitalizacji i ochronie różnorodności biologicznej parku były prowadzone na bardzo szeroką skalę i były trudne ze względu na konieczność ochrony żyjących na tym terenie licznych gatunków ptaków, owadów i roślin.

Dzięki unijnemu wsparciu przebudowaliśmy rowy, odnowiliśmy drogę na tzw. Biber (niem. bóbr, to także nazwa odcinka rzeki Pszczynki, w której można spotkać te zwierzęta – przyp. red.), przeprowadziliśmy rekultywację łąk, stworzyliśmy staw dla ptactwa wodnego oraz ścieżkę edukacyjną wraz z urządzeniami do edukacji ekologicznej i przyrodniczej. Zamontowaliśmy budki lęgowe dla ptaków i nietoperzy. Bardzo ważne były nasadzenia na odtworzonych łąkach. Projekt umożliwił również zakup sprzętu do utrzymania odtworzonych terenów zielonych.

Równie ważnym elementem projektu była kampania edukacyjna, która miała na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat bioróżnorodności i wskazanie konieczności ochrony zagrożonych gatunków. Prowadziliśmy lekcje terenowe dla uczniów naszych szkół, wydaliśmy też broszurę na temat walorów przyrodniczych parku. Dzięki temu odwiedzające park dzieci, młodzież i dorośli wiedzą, że w ekosystemie wszystkie organizmy połączone są ze sobą siecią zależności, a wyginięcie gatunku jest stratą nieodwracalną i bardzo niebezpieczną. Nie wiemy bowiem, jak utrata jednego elementu ekosystemu wpłynie na pozostałe gatunki.

Realizacja inwestycji wzbogaciła ofertę turystyczną Pszczyny. Odwiedzający park mogą poznawać środowisko, integrować się z nim i wypoczywać, nie stwarzając zagrożenia dla lokalnej fauny i flory.

Na zdjęciu widzimy mężczyznę w kurtce, okularach i kaszkiecie. Stoi, opierając się o kuty płot. Przed nim widoczne są schody w dół, za nim drzewa i roślinność.

Jestem zdania, że edukacja i wszelkie działania zmierzające do zachowania bogactwa przyrody, szczególnie w miastach - gdzie jest jej mniej, powinny stać się standardem i dobrą praktyką oraz przykładem dla innych. Jesteśmy to winni naszym dzieciom i przyszłym pokoleniom. Parki miejskie, tereny zielone, śródpolne miedze oraz alejowe zadrzewień przydrożnych pozwalają nam na bezpośredni kontakt z naturą.

Z Zabytkowym Parkiem Pszczyńskim jestem związany zarówno zawodowo, jak i prywatnie. Choć bywam tu codziennie, pozostaję pod niezmiennym wrażeniem bogactwa dzikiego życia, jakie występuje w całym kompleksie parkowym. Dzięki sieci kanałów, cieków wodnych i stawów, można tu spotkać zimorodki, ślepowrony i żurawie, a przy odrobinie szczęścia usłyszeć wydrę czy dostrzec bobry. Mamy w parku niepowtarzalną możliwość bezpośredniego, wręcz namacalnego kontaktu z otaczającą nas przyrodą. Szczególnie wspaniale prezentuje się wczesnym rankiem i po zmroku, kiedy to świat fauny jest najbardziej aktywny. Jeśli jeszcze tego nie doświadczyliście, koniecznie przyjdźcie i sami zobaczcie. Park Pszczyński sprawia wtedy wrażenie mistycznego, tajemniczego miejsca. Niezwykłość tych terenów kształtują potężny starodrzew, które szczęśliwie udało się tutaj zachować oraz liczne łąki wraz z terenami zalewowymi.

Bardzo się cieszę, że dzięki unijnym środkom możliwe stało się urozmaicenie mikrosiedlisk owadów, gadów, płazów, ptaków i drobnych ssaków. Zawieszenie budek lęgowych dla ptaków i schronów dla nietoperzy, zdecydowanie pozytywnie wpływa na różnorodność biologiczną tego miejsca.

Chciałbym też wspomnieć o bardzo ważnej dydaktycznej roli, jaką odgrywa Park Pszczyński. Głęboko wierzę, że edukacja jest możliwa, a nawet konieczna w każdym wieku. Kształtowanie postaw ekologicznych i wzmacnianie świadomości w tym zakresie są niezbędne, byśmy wspólnie mogli skutecznie angażować się w działania na rzecz ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska. Dzięki rozmieszczonym w różnych miejscach parku, w części tzw. Dzikiej Promenady, tablicom informacyjnym można dowiedzieć się wielu ciekawych wiadomości na temat życia, pochodzenia i zwyczajów zwierząt, które zamieszkują nasz park i nie tylko. To idealne miejsce na spacer - po odwiedzeniu Muzeum Zamkowego, w którym można poczuć splendor czasów belle epoqe oraz zapoznaniu się z historią żubrów na terenie Pokazowej Zagrody Żubrów, z których słynie Pszczyna.

Godej po naszymu:

Po naszymu

kadubek:
karmnik

Po naszymu

krzikopa:
rów, strumyczek

Po naszymu

zorta:
gatunek, odmiana

Projekt:

Ochrona różnorodności biologicznej poprzez rewitalizację Parku Pszczyńskiego w Pszczynie

Beneficjent: Gmina Pszczyna
Wartość projektu: ok. 5,5 mln zł
Dofinansowanie z RPO WSL: ok. 2,7 mln zł
Okres realizacji: VI 2017 - VIII 2022