Innowacje wychodzą nam na zdrowie

Technologie wspierające medycynę i sport stanowią filar działalności badawczo-naukowej Wydziału Inżynierii Biomedycznej Politechniki Śląskiej. Aby pełniej rozwijać potencjał ośrodka, potrzebowaliśmy nowoczesnej i dobrze wyposażonej sieci zintegrowanych i ściśle współpracujących ze sobą specjalistycznych laboratoriów oraz pracowni badawczo-technologicznych z zakresu bioinformatyki, bioelektroniki, biomechatroniki i biomateriałów. Prace koncepcyjne nad stworzeniem Centrum trwały dwa lata. Przy tak potężnym projekcie niezbędne było znalezienie kontrahenta z sektora prywatnego, który byłby w stanie pokryć koszty wkładu własnego. W potencjał naszego przedsięwzięcia uwierzyła firma Philips, która została naszym partnerem strategicznym przy realizacji inwestycji.

Budowa ośrodka na terenie kampusu Politechniki Śląskiej w Zabrzu ruszyła w maju 2020 r. W ramach inwestycji powstał nowoczesny kompleks, w którym mieści się zespół laboratoriów i pracowni, m.in. wizji komputerowej oraz wirtualnej rzeczywistości, planowania zabiegów operacyjnych, systemów kontrolno-pomiarowych i biometrii, szybkiego prototypowania. Działają tu również laboratoria badań własności mechanicznych wyrobów medycznych, inżynierskiego wspomagania procedur medycznych czy badań narządu ruchu człowieka.

Europejskie Centrum Innowacyjnych Technologii dla Zdrowia jest dziś jednym z najnowocześniejszych centrów badawczych w Europie. Jest odpowiedzią na szybki postęp współczesnej medycyny, która wymaga od naukowców ciągłego rozwijania, ulepszania i uzupełniania infrastruktury badawczej. Umożliwia prowadzenie badań z zakresu inżynierii biomedycznej na najwyższym światowym poziomie. Jest też szansą dla przedsiębiorców, którzy mogą wykorzystywać infrastrukturę na potrzeby opracowywania innowacyjnych produktów medycznych oraz rozwiązań komercyjnych. Działając w synergii ze Śląskim Uniwersytetem Medycznym, Śląskim Centrum Chorób Serca, Fundacją Rozwoju Kardiochirurgii i innymi instytutami badawczymi, ośrodek pisze dziś nowy rozdział historii śląskiej medycyny.

European HealthTech Innovation Centre jest swego rodzaju kuźnią rozwiązań, które odpowiadają na najważniejsze współczesne wyzwania zdrowotne, takie jak m.in. starzejące się społeczeństwo. Lokalizacja i powiązanie Centrum z Wydziałem Inżynierii Biomedycznej, z którym jestem związany od początku jego istnienia, nie są przypadkowe. Specjalizując się w takich obszarach, jak biomateriały, biosensory, biomechatronika, mamy szansę odgrywać ważną rolę w zakresie rozwijania i wdrażania innowacyjnych technologii medycznych.

W przygotowanie programu badań piłkarzy - jednego z wielu projektów realizowanych przez pracowników Wydziału, byłem zaangażowany osobiście. Inspiracją były rozmowy z przedstawicielami różnych dyscyplin sportowych. Wynikało z nich, że dziś problemem jest brak kompleksowej i obiektywnej metodologii oceny wydolności sportowców. Podjęliśmy się więc badań, których celem jest inżynierskie wspomaganie treningu zawodników, poprawa ich wydajności, a także zapobieganie kontuzjom, które mogłyby wykluczyć ich z uprawiania sportu przez długi czas. Koncentrowaliśmy się na analizie ruchu, aktywności mięśni, badaniach równowagi oraz szybkości reakcji na bodźce zewnętrzne piłkarzy. Wyniki przeprowadzonych testów dadzą trenerom możliwość obiektywnej oceny zdolności motorycznych poszczególnych zawodników, a także techniki wykonywania przez nich określonych ruchów i czasu reakcji na bodźce zewnętrzne. Na podstawie badań będzie można opracować spersonalizowane plany treningowe, różnicując je dla poszczególnych piłkarzy, w zależności od pozycji, na której grają na boisku.

Badania prowadzi interdyscyplinarny zespół, w skład którego wchodzą między innymi osteopaci, fizjoterapeuci, a także zespół specjalistów z Katedry Biomechatroniki oraz Informatyki Medycznej i Sztucznej Inteligencji Wydziału Inżynierii Biomedycznej pod kierunkiem prof. Jacka Jurkojcia. Uczestniczą w nich również doktoranci oraz studenci Wydziału Inżynierii Biomedycznej. Liczę, że wyniki będą mogły być wykorzystane również w przypadku zawodników uprawiających inne dyscypliny sportu.