#02 Stop! Smog

Projekt powstał z inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu oraz Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach. Połączenie kompetencji merytorycznych z trzech obszarów: środowiska, medycyny i IT pozwoliło na opracowanie innowacyjnego systemu prognostycznego Śląskie SMOGSTOP. Dostępny jest on w formie elektronicznej platformy i aplikacji na urządzenia mobilne. Innowacyjność systemu polega na możliwości generowania raportów o zagrożeniach i jednocześnie zaleceniach zdrowotnych, powiązanych ze stanem jakości powietrza w odniesieniu do płci, wieku, obciążeń zdrowotnych. Użytkownicy mogą generować raporty nie tylko dla siebie, ale również dla innych (członków rodziny, dzieci czy osób starszych). Komunikaty mogą być generowane w układzie prognostycznym nawet do 48 godzin. System umożliwia także odpowiednie przygotowanie się do ewentualnego stanu alarmowego. Ponadto pomaga placówkom medycznym przygotować się do przyjęcia w okresach przekroczonych norm jakości powietrza większej liczby pacjentów.

System jest innowacyjny z uwagi na łączoną funkcjonalność, ale przede wszystkim jest nowatorski w porównaniu do stosowanej dotychczas rozmytej prognozy sytuacji meteorologicznej i eksploracyjnej analizy danych o stężeniach zanieczyszczeń. Jest systemem prognozowania w warunkach rzeczywistych. W systemie zastosowano model emisyjny dla źródeł niskich (budynków). Wyliczana przez model wielkość emisji odnoszona jest do konkretnego obszaru objętego zabudową mieszkaniową, a nie jak w innych systemach prognozy do uśrednionej emisji na kilometr kwadratowy powierzchni miasta/gminy.

System Śląskie SMOGSTOP w znaczący sposób podnosi świadomość mieszkańców regionu w zakresie tematyki jakości powietrza. W połączeniu z innymi działaniami edukacyjno-informacyjnymi podejmowanymi przez Województwo Śląskie wpływa na poprawę zachowań proekologicznych mieszkańców, a tym samym w dłuższej perspektywie na poprawę jakości powietrza.

System Śląskie SMOGSTOP znalazł się wśród laureatów konkursu „Bezpieczny Szpital Przyszłości – INSPIRACJE 2020”, zajmując I miejsce w kategorii „Nowatorskie rozwiązania, produkty i usługi poprawiające jakość życia, zdrowia, dostęp do usług – urządzenia, technologie, telemedycyna, aplikacje, rozwiązania start-upów”. W ten sposób została doceniona jego wartość społeczna i ciężka praca wszystkich Partnerów projektu InfoSMOG-MED.

Od siedmiu lat aktywnie działam w Stowarzyszeniu „Cidry Lotajom”, które założyła grupa miłośników biegania i nordic walkingu. Spotykamy się kilka razy w tygodniu, aby wspólnie biegać, maszerować z kijkami, jeździć na rowerze. Najczęściej wybieramy się na Księżą Górę w Radzionkowie. Ćwiczymy cały rok. Gdy tylko zaczyna się sezon grzewczy, pojawia się problem smogu, który komplikuje nasze sportowe plany. Przy dużym poziomie zanieczyszczenia trudno wręcz mówić o jakiejkolwiek aktywności sportowej. Choć muszę przyznać, że stan powietrza bardzo powoli zaczyna się poprawiać. Rośnie poziom świadomości mieszkańców, w regionie realizowanych jest wiele programów mających na celu redukcję niskiej emisji i, co równie ważne, coraz mniej osób pali w piecach plastikiem czy innymi trującymi śmieciami. Powstaje też coraz więcej narzędzi teleinformatycznych, które pozwalają śledzić poziom zanieczyszczenia powietrza w danej lokalizacji.

Dla mnie i moich znajomych przydatnym narzędziem okazała się platforma z aplikacją mobilną Śląskie SMOGSTOP. Zainstalowałem ją w telefonie i na tablecie. Na mapie zaznaczam obszar, który chcę sprawdzić pod względem zanieczyszczenia powietrza, z dokładnością co do ulicy, a nawet budynku. Aplikacja posiada też wiele przydatnych rozwiązań. Pozwala na przykład wygenerować prognozę zagrożeń zdrowotnych dla osób zmagających się ze schorzeniami pulmonologicznymi, kardiologicznymi, diabetologicznymi czy w przypadku dzieci – pediatrycznymi.

Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest możliwość sprawdzenia jakości powietrza w opcji „ścieżki rowerowe” albo „ścieżki piesze”. Dzięki temu mogę zaplanować aktywności na świeżym powietrzu w miejscach, gdzie poziom zanieczyszczeń jest najniższy.

Uważam, że aplikacja jest przydatnym narzędziem dla mieszkańców, którzy przykładają wagę do profilaktyki zdrowotnej i uprawiają różnorodne aktywności pod chmurką. Ci, którzy z niej korzystają, mogą też obserwować pozytywne zmiany w jakości powietrza w regionie.