Bez barier, bez litości, bez uprzedzeń

Niepełnosprawność i choroba – to kategorie, które, mimo wielu zmian w naszym kraju, nadal pozostają mocno i negatywnie wartościujące. Głównym problemem jest ograniczenie dostępu do codziennych aktywności, w tym edukacji, opieki, pracy i możliwości uczestnictwa w życiu kulturalnym. Aby ograniczyć negatywne skutki marginalizacji, obok procesów aktywizacyjnych, prowadzone są coraz częściej inwestycje w zakresie infrastruktury. W całej Polsce powstają ośrodki, gdzie pod fachową opieką specjalistów grupy zagrożone wykluczeniem stawiają kolejne kroki, żyjąc i ucząc się – na ile to możliwe – samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie.

W Katowicach takim miejscem jest Centrum Usług Społecznych „Integracja”. Od wielu lat realizujemy Program Integracji Społecznej i Zawodowej Osób Niepełnosprawnych. Zarówno specjaliści pracujący z osobami niesamodzielnymi i niepełnosprawnymi, jak i rodziny naszych podopiecznych wskazywały na potrzebę stworzenia placówki, w której niepełnosprawni z jednej strony objęci byliby kompleksowym wsparciem, a z drugiej mieliby możliwość integracji. W zrewitalizowanym budynku przy ul. Francuskiej powstała nowoczesna placówka oferująca holistyczne wsparcie. W ramach przeprowadzonych prac zrewitalizowano dwukondygnacyjny budynek wraz z oficyną, wymieniono stolarkę okienną i więźby dachowe, a wnętrze poddano gruntowej renowacji. W wyremontowanym budynku działają aktualnie dwa ośrodki: wsparcia dziennego dla nisko funkcjonujących osób niepełnosprawnych oraz ośrodek dla dorosłych osób z autyzmem.

Szczególnie ta druga grupa wymagała wsparcia i zastosowania nowatorskich rozwiązań. Dotąd nie było w Katowicach miejsca, gdzie w tak szerokim zakresie mogłaby korzystać z kompleksowej terapii. Centrum wyposażone zostało w sprzęt fizjoterapeutyczny, urządzenia do elektroterapii, magnetoterapii, laseroterapii, sonoterapii, a także oprogramowanie wspierające rehabilitację osób z zaburzeniami mowy oraz innymi zaburzeniami poznawczymi. Powstały także specjalistyczne sale terapeutyczne: doświadczania świata i integracji sensorycznej.

Kiedy mówimy o autyzmie, najczęściej myślimy o dzieciach inteligentnych i nieprzystosowanych społecznie. Te z czasem dojrzewają i stają się pełnoletnie. O ile dzieci, u których diagnozuje się autyzm, objęte są w Polsce od wczesnych lat życia specjalistycznym wsparciem, o tyle dorośli nie mogą już zazwyczaj liczyć na taką pomoc. Z tego powodu tworząc „Integrację”, chcieliśmy wesprzeć również tę grupę naszych podopiecznych. Choć są pełnoletni, najczęściej wymagają całodobowej opieki, a także pomocy w prostych, codziennych czynnościach. Ich zdolności przystosowawcze bywają poważnie obniżone. „Integracja” oferuje pobyty dzienne, które mają zwiększyć samodzielność podopiecznych, a jednocześnie odciążyć przemęczonych opiekunów – zazwyczaj niemłodych już rodziców. Oprócz osób z autyzmem wsparciem objęte są również nisko funkcjonujące osoby z niepełnosprawnością.

Uczestnicy projektu od poniedziałku do piątku przez siedem godzin korzystają z grupowych i indywidualnych zajęć z pedagogiem, fizjoterapeutą, terapeutą zajęciowym oraz opiekunem. Regularnie uczestniczą też w warsztatach. Oferujemy wyjścia na basen, hipoterapię, alpakoterapię, dogoterapię oraz muzykoterapię. W wolnym czasie podopieczni poznają Śląsk. Podróże komunikacją miejską to dla nich idealny trening umiejętności interpersonalnych. Dodatkowo dla dziesięciu podopiecznych, którzy wymagają szczególnej opieki, przygotowaliśmy zajęcia z terapii integracji sensorycznej. Przyczyniają się one do poprawy koncentracji, wzrostu kreatywności oraz rozwoju zdolności językowych.

Projekt oferuje również usługi osobistego asystenta osoby niepełnosprawnej. Odpowiednio wykwalifikowani opiekunowie pomagają podopiecznym w codziennych czynnościach, poruszaniu się po mieście, załatwianiu spraw urzędowych czy umawianiu wizyt lekarskich. Efekty już widać – choć trzeba wyraźnie wskazać, że to powoli stawiane kroki. Cieszymy się z każdego sukcesu uczestników projektu, każdej próby i każdego samodzielnie wykonanego zadania.

Jestem osobą niepełnosprawną. Poruszam się z pomocą kuli. Aktualnie korzystam ze wsparcia dziennego w ramach katowickiej „Integracji”. Mimo obiektywnych trudności, zawsze starałam się żyć aktywnie. Ukończyłam studia – politologię. Od pewnego czasu intensywnie szukam pracy biurowej. W międzyczasie dowiedziałam się od kolegi o projekcie „Katowice Miasto Otwarte – Rozwój Usług Społecznych”. Ponieważ optymistycznie podchodzę do tego typu przedsięwzięć i wszelkiej aktywizacji, postanowiłam spróbować i dowiedzieć się, czy będę mogła korzystać z tej pomocy. Zrobiłam to z przekonaniem, bo wiedziałam, że tego typu zajęcia pomagają nie tylko w sferze edukacyjnej, zawodowej i zdrowotnej, ale też w nawiązywaniu nowych kontaktów. Dzięki nim mogę wyjść z domu i poszerzyć krąg znajomych. Poznaję ludzi, którzy zmagają się z podobnymi problemami i też walczą z samotnością. To bardzo dużo. Dzięki zajęciom poznałam lepiej siebie. Dziś chyba lepiej radzę sobie z trudnościami.

W „Integracji” jestem codziennie, poza weekendami. Korzystam tu z wielu form pomocy i z różnych atrakcji, w tym sportowych i kulturalnych. Gdyby nie projekt, to chociażby ze względów finansowych, nie miałabym możliwości, by korzystać z porad dietetyka, psychologa, rehabilitanta. To wszystko przecież bardzo dużo kosztuje.

Ze względu na niepełnosprawność ruchową cenne są dla mnie zajęcia rehabilitacyjne. Korzystam między innymi z masaży i zajęć fizjoterapeutycznych, które pozwalają mi poprawiać koordynację i równowagę ciała. W ramach działalności centrum mam zapewnioną także pomoc trenera pracy, który pomaga mi w poszukiwaniu zatrudnienia i nawiązywaniu kontaktów z pracodawcami.

Oferta zajęć jest bogata, a mój grafik zapełniony. Nie mam czasu na nudę i co najważniejsze – cały czas przebywam wśród ludzi, a to jest dla mnie bardzo ważne. Doceniam, że pracują ze mną specjaliści. Do każdego podchodzą indywidualnie, mają czas i służą radą. Cieszę się, że w Katowicach powstało miejsce, gdzie można nad sobą pracować, integrować się i ładować się pozytywną energią.