Często zadawane pytania
Dział, w którym się znajdujesz, może Tobie pomóc w uzyskaniu szybkiej odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. W przypadku, gdy nie znajdziesz tu odpowiedzi na interesujący Cię temat prosimy o kontakt z Punktami Informacyjnymi Funduszy Europejskich.
tematyka: Nabory;
Pytanie 1. Mając na uwadze obowiązywanie Wytycznych w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020 (z 5 kwietnia 2018 r.), proszę o określenie jakiego rodzaju informacje należy przedstawić we wniosku o dofinansowanie odnośnie standardów dostępności, w konkursach ogłoszonych w listopadzie 2018 r.
Dotyczy realizacji standardów dostępności w projektach ubiegających się o wsparcie w ramach naborów wniosków ogłoszonych w listopadzie 2018 r: (tj. nabór: RPSL.04.01.02-IZ.01-24-294/18, RPSL.04.04.00-IZ.01-24-295/18, RPSL.06.01.00-IZ.01-24-296/18).
Odpowiedź
Wnioskodawca w ramach pola B.21. powinien wskazać jaki wpływ ma projekt na zapobieganie dyskryminacji. W polu tym należy przedstawić wyczerpujące uzasadnienie – należy opisać, w jaki sposób będzie przestrzegana zasada niedyskryminacji i za pomocą jakich konkretnych działań.W polu B.21 należy również odnieść się do standardów określonych w załączniku nr 2 „Standardy dostępności dla polityki spójności 2014-2020” do Wytycznych w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-2020 (dalej: wytyczne równościowe). Należy odnieść się do każdego -adekwatnego zakresowo dla projektu - elementu standardu. Przykładowo, w projektach z zakresu transportu należy opisać realizację standardu transportowego (np. w zakresie zatok autobusowych, przystanków, wymagań dla autobusów, taboru kolejowego etc.). W przypadku, jeśli jakiś element nie dotyczy przedmiotu projektu, należy to wyjaśnić (np. w standardzie architektonicznym projekt nie przewiduje budowy parkingów, tak więc ten element standardu nie dotyczy projektu).
Link do Wytycznych równościowych oraz standardów dostępności dla polityki spójności 2014-2020
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/standardy_dostepnosci_w_projektach_realizowanych_z_rpo_wsl_2014_2020
Pytanie 1. Stosowanie nowych wytycznych w zakresie promocji już realizowanych od ubiegłego roku projektów, w których wykonano tablice wg dotychczasowych zasad.
Odpowiedź, 22.02.2018 r.
Beneficjentów, którzy podpisali swoje umowy przed 2018 r. wciąż obowiązują stare zasady promocji, co oznacza, że nie muszą umieszczać barw narodowych przy oznaczaniu swoich projektów http://rpo.slaskie.pl/czytaj/zasady_promocji_do_31_grudnia_2017
Opracowane przez Wydział Rozwoju Regionalnego
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/realizacja_projektu_dofinansowanego_z_efrr_lsi_6022018
Pytanie 37. Na który moment realizacji projektu grantowego należy wykazać spełnienie warunku dotyczącego osiągnięcia wymaganego poziomu zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP H+W) w budynkach stermomodernizowanych (na moment zakończenia inwestycji grantowej czy na moment przed realizacja projektu tj. przed wymianą kotła)?
Odpowiedź, 22.06.2018 r.
W związku z wątpliwościami dot. sposobu określania wymaganego poziomu zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP H+W) w budynkach, w których planuje się dofinansować ze środków EFRR wymianę indywidualnego źródła ciepła na źródło opalane paliwem gazowym lub biomasą w przypadku realizacji projektu grantowego Instytucja Zarządzająca RPO WSL wyjaśnia, że:
- W ramach pakietów aplikacyjnych publikowanych dla poszczególnych naborów obowiązują przede wszystkim zasady i warunki wynikające z Kryteriów wyboru projektów, Szczegółowy opis osi priorytetowych RPO WSL, Regulaminu dla danego naboru oraz instrukcji wypełniania wniosków. Ewentualne wątpliwości interpretacyjne wynikające z innych informacji opublikowanych w ramach ogłoszenia o naborze należy zatem rozstrzygać na korzyść ww. dokumentów.
- W przypadku opublikowania w ramach ogłoszenia o naborze opracowań dedykowanych specyficznemu tematowi, jak w przypadku grantów: Zasady w zakresie kwalifikowania wydatków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 - formuła grantowa należy mieć na uwadze, że opracowania takie należy czytać łącznie z zasadami przedstawionymi w dokumentach zasadniczych tj. Kryteriach, Regulaminie itd.
- W odniesieniu do przedmiotowego warunku dostępowego wskazanego m.in. w Regulaminie określono warunek dla wszystkich rodzajów projektów w sposób następujący:
W przypadku projektów dotyczących wymiany indywidualnego źródła ciepła na źródło opalane paliwem gazowym lub biomasą, możliwe jest wsparcie następujących budynków:
a) Budynków, w których wraz z wymianą źródła ciepła przeprowadza się jednocześnie termomodernizację. […]
b) Budynków gdzie termomodernizacja została już wykonana (projekt realizuje tylko 2 typ projektu). Za wykonaną modernizację w przypadku budynków mieszkaniowych uważane jest osiągnięcie poziomu zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną w stanie docelowym oszczędności energii pierwotnej na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej określonego w audycie energetycznym wyrażonego wskaźnikiem EPH+W dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych EPH+W<150 kWh/(m2×rok) i dla budynków mieszkalnych wielorodzinnych EPH+W < 135 kWh/(m2 × rok). […].
Aby zakwalifikować inwestycję do dofinansowania wymiany źródła ciepła na opalane paliwem gazowym lub biomasą, także w ramach projektu grantowego, dany budynek musi spełniać co najmniej wartości powyższych wskaźników. A zatem, jeżeli termomodernizacja została już przeprowadzona (przed wymianą źródła ciepła), to wówczas minimalne poziomy wskaźnika muszą być spełnione przed przystąpieniem do projektu grantowego, co zagwarantuje spełnienie tego warunku również po zrealizowaniu inwestycji objętej grantem.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 36. Czy są w jakiś sposób limitowane wydatki związane z zarządzaniem projektem?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Limity i ograniczenia związane z angażowaniem personelu zostały określone w Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 w pkt. 6.15 Koszty związane z angażowaniem personelu.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 35. Czy przykładowo realizując projekt dotyczący 150 instalacji Gmina musi na etapie wniosku o dofinansowanie dokładać nam 150 oświadczeń o prawie do dysponowania nieruchomością mieszkańca?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Na etapie wniosku o dofinansowanie przedmiotowe oświadczenia nie są obowiązkowe.
Jednocześnie na tym etapie aplikowania o środki należy dołączyć przykładowy wzór oświadczenia mieszkańca o prawie do dysponowania nieruchomością.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 34. Czy odbiorcą grantu może być np. spółdzielnia lub wspólnota?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Zgodnie z art. 35 ust. 3 ustawy wdrożeniowej „grantobiorcą jest podmiot publiczny albo prywatny, inny niż beneficjent projektu grantowego, wybrany w drodze otwartego naboru ogłoszonego przez beneficjenta projektu grantowego w ramach realizacji projektu grantowego”. Mając na uwadze powyższe spółdzielnia lub wspólnota (mieszkańcy tych spółdzielni/wspólnot) mogą być grantobiorcami, o ile żadne ograniczenia nie zostaną umieszczone w regulaminie naboru grantobiorców.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 33. Kiedy IZ wypłaca zaliczkę w ramach projektu grantowego i komu?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Zgodnie z zapisami Zasad w zakresie kwalifikowania wydatków z europejskiego funduszu rozwoju regionalnego w ramach regionalnego programu operacyjnego województwa śląskiego na lata 2014-2020 - formuła grantowa zaliczkę w ramach projektu grantowego może otrzymać, wyłącznie Beneficjent projektu granowego. Dodatkowo zaliczka wypłacona przez IZ RPO WSL może być przekazana jako wypłata dotacji celowej w postaci grantu wyłącznie po poniesieniu wydatków przez grantobiorcę. Beneficjent projektu grantowego nie może udzielać zaliczek grantobiorcom ze środków dofinansowania przekazanego przez IZ RPO WSL.
Szczegółowe zapisy w przedmiotowym zakresie zostały opisane w § 10 Zaliczki we wzorze umowy o dofinansowanie projektu grantowego.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 32. W jaki sposób następuje rozliczanie projektu grantowego? Czy wymagana będzie faktura potwierdzająca poniesienie wydatku – czy faktura ma być oryginalna czy wystarczy jej kopia z potwierdzeniem przez grantobiorcę za zgodność z oryginałem?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Warunkiem wypłacenia dofinansowania/zaliczki przez IZ jest złożenie poprawnie sporządzonego wniosku o płatność, zgodnie z umową o dofinansowanie. W celu rozliczenia wsparcia udzielonego grantobiorcy, beneficjent projektu grantowego zobowiązany jest załączyć do wniosku o płatność zestawienie podpisanych umów o powierzenie grantu wraz z ewentualnymi aneksami, zgodnie z zapisami umowy. Zestawienie jest odpowiednikiem dokumentu księgowego – musi być zatem zatwierdzone (zgodnie z zasadami obowiązującymi u beneficjenta projektu grantowego w zakresie zatwierdzania dowodów księgowych) oraz zaksięgowane/zaewidencjonowane (zgodnie z wymogiem prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej dla wszystkich transakcji związanych z projektem).
Oryginały faktur będące potwierdzeniem poniesienia wydatku powinny znajdować się u grantobiorców, natomiast ich kopie potwierdzone za zgodność powinny znajdować się w siedzibie beneficjenta projektu grantowego.
Instytucja Zarządzająca do rozliczenia wniosku o płatność będzie wymagać także wyciągów bankowych z rachunku bankowego beneficjenta lub przelewów bankowych lub innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 31. Czy oznaczenia w postaci tablic informacyjnych powinny się znajdować na terenie każdej projektowanej instalacji czy wystarczy po prostu tablica np. przy budynku gminy jak to jest praktykowane w projektach parasolowych?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
W przedmiotowym przypadku minimalny obowiązek w zakresie informacji i promocji zostanie spełniony poprzez umieszczenie jednej tablicy przy budynku gminy.
Szczegółowe informacje dotyczące obowiązków w zakresie informacji i promocji zostały opisane w § 17 Obowiązki w zakresie archiwizacji oraz informacji i promocji we wzorze umowy o dofinansowanie projektu grantowego oraz są publikowane na stronie http://www.rpo.slaskie.pl. Jednakże zalecenie jest podjęcie wszelkich działań zmierzających do zwiększenia poziomu wiedzy w społeczeństwie nt. współfinansowania realizacji projektu przez Unię Europejską.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 30. W kontekście pomocy publicznej proszę o odpowiedź co w przypadku kiedy w okresie trwałości w dofinansowanym obiekcie będzie prowadzona działalność gospodarcza?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Kwestie dotyczące pomocy publicznej gmina zobowiązana jest uregulować zarówno w procedurach realizacji projektu grantowego a także w umowach o powierzenie grantu zawieranych bezpośrednio z grantobiorcami. Monitoring i zakres udzielanej pomocy publicznej leży po stronie beneficjenta projektu grantowego i będzie podlegał kontroli przez Instytucję Zarządzającą RPO WSL.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 29. Gdzie ma być wykazany efekt ekologiczny, jeśli audyt energetyczny nie jest obowiązkowy dla Działania 4.1?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Beneficjent jest odpowiedzialny za weryfikacje efektu ekologicznego realizowanego poprzez udzielone dotacje oraz udokumentowanie tego efektu w innym autorskim dokumencie w sposób umożliwiający jego porównanie z założeniami.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 28. Czy gmina może realizować projekt w partnerstwie?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Analizie podlega możliwość poszerzenia listy podmiotów uprawnionych do ubiegania się o dofinansowanie w formule grantowej o związki i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 27. Czy może być kilka instalacji OZE u jednego mieszkańca (np. panele fotowoltaiczne, pompa ciepła itp.)
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Tak istnieje taka możliwość. Zasady dotyczące wspieranych instalacji, w tym ograniczeń w przedmiotowym zakresie określa beneficjent projektu grantowego.
Należy mieć na uwadze, iż w trakcie oceny weryfikowana będzie kompleksowość realizowanego zadania, tj. efektywność ekologiczna danego przedsięwzięcia przy jednoczesnej ocenie kosztów uzyskania tego efektu.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 26. W przypadku, gdy gmina ubiega się o 200 grantów (w tym przykładowo 100 sztuk pieców, 50 pomp ciepła i 50 paneli fotowoltaicznych) istnieje możliwość elastycznego podejścia do liczby instalacji? Przykładowo będzie mniej pieców, a więcej pomp ciepła?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie zaleca się rozeznanie potrzeb na obszarze, który ma być objęty dofinasowaniem. Ponadto należy pamiętać, iż ilość określonych we wniosku o dofinasowanie instalacji musi zostać rozliczona na etapie wniosku o płatność osiągając tym samym zakładany efekt ekologiczny. Zrealizowanie większej liczby instalacji, a tym samym osiągnięcie lepszego efektu ekologicznego nie będzie stanowiło nieprawidłowości.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 25. Co w przypadku gdy mieszkaniec jeden lub kilku zrezygnują z chęci uczestnictwa w projekcie?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
W przedmiotowej sytuacji biorąc pod uwagę wartości wskaźników, kategorię interwencji itp. beneficjent może stworzyć listę rezerwową adresów, które zostaną objęte projektem. Dopuszcza się możliwość zamiany instalacji na instalację.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 24. Czy można pobierać wkład własny od mieszkańca?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
W projektach grantowych kwota dofinansowania na wydatki w ramach projektu wynosi maksymalnie 95%, uzupełnienie grantu w wysokości 5 % stanowi wkład własny (krajowe środki publiczne). Zatem nie ma możliwości uzupełnienia wkładu własnego do kosztów kwalifikowalnych w projekcie przez grantobiorców.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 23. Czy w związku z brakiem możliwości pobierania wkładu własnego od mieszkańca można określić jakieś limity, które zostaną na niego nałożone?
Odpowiedź 08.01.2018 r.
Tak istnieje taka możliwość poprzez określenie np. wysokości standardowych kosztów jednostkowych lub określenie maksymalnego dopuszczalnego limitu kwotowego dla montowanych instalacji OZE. Zakres oraz sposób ewentualnych limitów określa beneficjent projektu grantowego.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 22. Czy ogłoszenia w prasie lokalnej mogą być uznane za koszt kwalifikowalny?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Tak. Jest to koszt związany z zarządzaniem projektem.
Jednocześnie należy mieć na uwadze, że niedopuszczalne jest łączenie działań promocyjnych i informacyjnych projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej z działaniami prowadzonymi w zakresie kampanii wyborczej poszczególnych kandydatów, w szczególności zawarcia w treści broszur, materiałów reklamowych czy na gadżetach i tablicach informacyjnych imion i nazwisk kandydatów, haseł i programów wyborczych itp.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 21. Co z kontrolą instalacji czy ewentualną jej naprawą?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Kwestie związane z wymogami w zakresie kontroli grantobiorców zostały szczegółowo opisane w rozdziale „System kontroli grantobiorców” w dokumencie pn. Zasady w zakresie kwalifikowania wydatków z europejskiego funduszu rozwoju regionalnego w ramach regionalnego programu operacyjnego województwa śląskiego na lata 2014-2020 - formuła grantowa.
Wszelkie zagadnienia związane z realizacją projektu grantowego, w tym monitorowania i kontroli grantobiorców, powinny zostać uregulowane w umowie o powierzenie grantu. Weryfikacja wykonywania napraw w celu utrzymania założonych efektów jest obowiązkiem beneficjenta projektu grantowego. Procedury realizacji projektu grantowego są opracowane przez beneficjenta projektu grantowego na etapie wniosku o dofinansowanie i będą podlegały zatwierdzeniu przez IZ RPO WSL.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 20. Kiedy należy przeprowadzić nabór grantobiorców?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Na etapie aplikacyjnym beneficjent nie jest zobligowany do przedkładania spersonalizowanej listy grantobiorców. Niemniej jednak beneficjent musi oszacować ich ilość, aby określić efekt ekologiczny, który zostanie zrealizowany w ramach projektu.
Ponadto należy mieć na uwadze, że zgodnie z § 22 ust. 3 pkt 15 umowy o dofinansowanie projektu grantowego:
IZ RPO WSL może rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym, gdy beneficjent nie realizuje projektu na warunkach określonych w umowie, a w szczególności gdy beneficjent nie podpisał pierwszej umowy z grantobiorcą w terminie 6 miesięcy od daty podpisania umowy chyba, że termin określony we wniosku o dofinansowanie jest późniejszy.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 19. Co w przypadku konieczności udzielenia pomocy de minimis, gdzie jednym z grantobiorców będzie np. rolnik prowadzący działalność rolniczą?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Jeżeli instalacja OZE na budynku rolnika będzie wykorzystywana jedynie na potrzeby własne, mieszkalne, a nie do celów gospodarczych nie trzeba udzielać pomocy publicznej a tym samym wystawiać zaświadczenia o udzielonej pomocy de minimis. W przypadku, jeśli instalacja OZE będzie wykorzystywana zarówno na potrzeby bytowe mieszkańca oraz na potrzeby prowadzenia działalności rolniczej, gmina udzielająca wsparcia w formie grantu powinna zweryfikować, czy udzielane wsparcie wiąże się z koniecznością udzielenia pomocy publicznej a jeśli tak, to na jakich zasadach i w jakiej wysokości, zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi udzielania pomocy publicznej, w szczególności w sektorze rolnictwa.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 18. Czy beneficjent projektu grantowego może w ramach grantu sfinansować koszty poniesione przez grantobiorcę w zakresie montażu instalacji fotowoltaicznej, tj.:
- dostawy modułów fotowoltaicznych
- dostawy falownika fotowoltaicznego
- dostawy konstrukcji wsporczej
- dostawy okablowania i zabezpieczeń
- dostawy elementów zabezpieczających trasy kablowe i przepusty przez elementy konstrukcyjne budynku
- dostawy urządzeń komunikacyjnych i pomiarowych niezbędnych do odczytu danych z falownika
- prac instalacyjnych obejmujących montaż i konfigurację urządzeń wymienionych w punktach 1-6
- przeprowadzenie szkolenia w zakresie obsługi instalacji fotowoltaicznej
- przygotowanie kompletnej dokumentacji technicznej instalacji
- przygotowanie kompletnej dokumentacji powykonawczej
- przygotowanie dokumentacji niezbędnej do wykonania zgłoszenia do OSD
- wykonanie testów i pomiarów instalacji
- wykonanie uziemienia instalacji fotowoltaicznej oraz modernizacji instalacji odgromowej w zakresie (jeżeli dotyczy).
Odpowiedź, 08.01.2018 r.,
Wszystkie wydatki inwestycyjne, które zostały poniesione w związku z instalacją służącą do produkcji i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych oraz wydatki powiązane niezbędne do uruchomienia instalacji (dokumentacja, wykonanie testów, wpięcie do sieci, itp.) są dopuszczalne do zakwalifikowania do formuły grantowej. Katalog kosztów w ramach udzielanych grantów, a tym samym objętych dofinansowaniem, określa beneficjent projektu grantowego m.in. w oparciu o zasadę oszczędnego poniesienia wydatku. Procedury realizacji projektu grantowego są opracowane przez beneficjenta projektu grantowego na etapie wniosku o dofinansowanie i będą podlegały zatwierdzeniu przez IZ RPO WSL.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 17. Jakie wydatki związane z działaniami z zakresu budowy i przebudowy infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych będą uznane za wydatek kwalifikowalny? Czy takie elementy jak bojler dla instalacji solarnej i pompy ciepła (co niewątpliwe stanowi nieodzowną część instalacji, bez której efekt ekologiczny nie zostanie osiągnięty) oraz instalacje doprowadzające do domu w przypadku montażu np. fotowoltaiki na gruncie będą wydatkiem kwalifikowalnym?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Takie elementy jak bojler dla instalacji solarnej i pompy ciepła są dopuszczalne do zakwalifikowania do formuły grantowej, o ile stanowią część instalacji OZE.
Katalog wydatków w ramach udzielanych grantów, a tym samym objętych dofinansowaniem, określa beneficjent projektu grantowego m.in. w oparciu o zasadę oszczędnego poniesienia wydatku. Procedury realizacji projektu grantowego są opracowane przez beneficjenta projektu grantowego na etapie wniosku o dofinansowanie i będą podlegały zatwierdzeniu przez IZ RPO WSL.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 16. Czy w przypadku wystąpienia nadwyżki wyprodukowanej energii do sieci, pochodzącej z instalacji wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, mamy do czynienia z pomocą publiczną?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Jak wskazano w pkt 12 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Trybunał Sprawiedliwości konsekwentnie utrzymuje, że wszelka działalność polegająca na oferowaniu na rynku towarów i usług jest działalnością gospodarczą. Odprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku instalacji typu on-grid należy utożsamiać z oferowaniem towarów na rynku. Dodatkowo należy zaznaczyć, że zgodnie z wyrokiem TSUE w sprawie C‑219/12 Fuchs, eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi „działalność gospodarczą”, nawet jeśli jest to jedynie sposób obniżenia rachunków za energię. Analogicznie należy podejść do podobnych instalacji zamontowanych na obiektach publicznych.
Podstawą prawną udzielenia wsparcia, które sklasyfikowane jest jako pomoc publiczna lub pomoc de minimis dla działania 4.1 lub 4.3 w odniesieniu do 3 typu projektu (Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach) może być:
a) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 – w przypadku pomocy de minimis
b) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 3 września 2015 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji oraz na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 – w przypadku pomocy publicznej.
Oczywiście konieczne jest wykazanie, iż wszystkie warunki udzielenia danego rodzaju pomocy będą spełnione.
Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej odnośnie prosumentów[1] oraz mikroinstalacji [2] fotowoltaicznych mających możliwość oddawania nadwyżek energii do sieci.Pismem Ministerstwa Rozwoju przekazano stanowisko Komisji Europejskiej, w którym stwierdza się, że pomimo iż wytwarzanie energii elektrycznej i wprowadzanie jej do sieci stanowi działalność gospodarczą, w przypadku projektów prosumenckich tego rodzaju działalność nie ma charakteru działalności gospodarczej, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów (beneficjent nie prowadzi działalności gospodarczej, wytworzona energia jest zużywana na potrzeby własne o charakterze niegospodarczym, rozmiar tj. zdolność wytwórcza instalacji nie przekracza realnego zapotrzebowania na energię danego prosumenta – nie może być przewymiarowana). Powyższe wynika z faktu, że przedmiotowa instalacja powstaje na użytek konsumenta nieprowadzącego działalności ekonomicznej i tylko w celu zaspokojenia jego potrzeb niegospodarczych, a wprowadzenie energii do sieci ma charakter incydentalny i mieści się w granicach określonych w pkt 207 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
W sytuacji, gdy instalacja prosumenta wytwarza nadwyżkę energii, która jest wprowadzana do sieci, tego rodzaju działalność gospodarcza może zostać uznana za mającą charakter pomocniczy, przy łącznym spełnieniu ww. warunków.
W związku z powyższym, w przypadku instalacji prosumenckich w postaci ogniw fotowoltaicznych, zakładanych w obiektach o charakterze niegospodarczym (np. budynki jednorodzinne, budynki urzędów publicznych, budynki szkół publicznych), w sytuacji, gdy beneficjenci nie prowadzą żadnej innej działalności gospodarczej, wprowadzanie nadwyżek energii do sieci może być uznane za działalność o charakterze pomocniczym, o ile zostaną spełnione warunki wskazane w pkt. 207 Komunikatu.Powyższe informacje mają zastosowanie zarówno do wniosków w trakcie oceny jak też planowanych do złożenia w ramach trwających i przyszłych naborów.
[1] prosument – odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.), zwaną dalej "ustawą o swobodzie działalności gospodarcze (na podstawie Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, Dz.U. 2015 poz. 478 z późn. zm.)
[2] mikroinstalacja - instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 120 kW (na podstawie Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, Dz.U. 2015 poz. 478 z późn. zm.)
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 15. Czy jeżeli zakładamy, że beneficjentem ostatecznym będzie osoba fizyczna lub osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (nie rozliczająca kosztów energii i wody w ramach prowadzonej działalności), podatek VAT możemy zaliczyć jako wydatek kwalifikowalny?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Podatek od towarów i usług (VAT) stanowi koszt kwalifikowany przedsięwzięcia wyłącznie w sytuacji, gdy zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie beneficjent projektu grantowego lub ostateczny odbiorca (grantobiorca) nie ma możliwości prawnych jego odliczenia.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 14. Czy gmina może zastosować następująca procedurę rozliczenia środków:
a) grantobiorca ostateczny składa do gminy fakturę VAT,
b) gmina występuje do IZ z wnioskiem o płatność o refundację,
c) po zatwierdzeniu wniosku o płatność do wypłaty IZ przekazuje środki na konto gminy i gmina przekazuje środki na konto beneficjenta ostatecznego.
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Zgodnie z zapisami dokumentów programowych granty są przekazywane na wydatki, które Instytucja Zarządzająca refunduje na podstawie umowy o dofinansowanie, a więc grantobiorca musi ponieść wydatek, aby grant mógł być wykazany w wniosku o płatność końcową.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 13. Czy udział w programie mogą brać powietrzne pompy ciepła?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Tak, o ile wskazane elementy są częścią instalacji OZE. Katalog kosztów w ramach udzielanych grantów, a tym samym objętych dofinansowaniem, określa beneficjent projektu grantowego. Procedury realizacji projektu grantowego są opracowane przez beneficjenta projektu grantowego na etapie wniosku o dofinansowanie i będą podlegały zatwierdzeniu przez IZ RPO WSL.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 12. Czy instalacja jest od razu własnością mieszkańca czy dopiero po okresie trwałości programu?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.: Beneficjent projektu grantowego określa szczegółowe zasady dotyczące własności dofinansowanej instalacji w umowach o powierzenie grantu, w tym zapewnienia trwałości projektu m.in. poprzez system kontroli grantobiorców.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 11. Czy wystąpienie o interpretację podatkową w kwestii kwalifikowania podatku VAT będzie leżeć tylko po stronie gminy czy o taką interpretację poszczególni wnioskodawcy/grantobiorcy ostateczni winni wystąpić indywidualnie?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Beneficjent projektu grantowego jest zobowiązany do uregulowania niniejszej kwestii w umowach o powierzenie grantu z grantobiorcami.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 10. Jeśli w regulaminie określimy maksymalną kwotę dofinansowania a kosztorys inwestorski wykonany przez wnioskodawcę będzie opiewał na kwotę niższą to określając wartość grantu do wniosku aplikacyjnego powinniśmy wprowadzić maksymalną kwotę dofinansowania przez nas zakładaną czy 95 % od wartości kosztorysowej wnioskodawcy? Po rozstrzygnięciu konkursu ceny poszczególnych instalacji mogą być wyższe od kosztorysowych.
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Procedury weryfikacji oszczędnego poniesienia wydatku opracowuje beneficjent projektu grantowego. Przedmiotowe procedury będą podlegały zatwierdzeniu prze IZ RPO WSL.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 9. Czy w procedurze realizacji projektu gmina może określić minimalne wymagania co do doświadczenia przyszłych wykonawców instalacji OZE, tj. minimalną moc zainstalowanych dotąd instalacji oraz minimalny okres działalności firmy na rynku?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Procedury realizacji projektu grantowego opracowywane są przez beneficjenta projektu grantowego, który określa zasady udzielania grantów, w tym limity i ograniczenia, w oparciu o zdiagnozowane potrzeby na obszarze swojej gminy. Przedmiotowe procedury będą podlegały zatwierdzeniu prze IZ RPO WSL.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 8. Jeżeli rachunki za media są wystawiane na inną osobę niż właściciel nieruchomości (często tak jest w przypadku przekazania nieruchomości z rodziców na dzieci) czy w takim przypadku możemy uznać, że formalnie wnioskodawca spełnia warunki udziału w projekcie?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Beneficjent projektu grantowego jest zobowiązany do uregulowania niniejszej kwestii w umowach o powierzenie grantu z grantobiorcami.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 7. Czy grantobiorca ostateczny może pokryć wkład własny z innego źródła finansowania, np. dotacji z gminy?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Zgodnie z zapisami Zasad w zakresie kwalifikowania wydatków z europejskiego funduszu rozwoju regionalnego w ramach regionalnego programu operacyjnego województwa śląskiego na lata 2014-2020 - formuła grantowa uzupełnienie grantu w wysokości 5 % stanowi wkład własny (krajowe środki publiczne) w realizowany projekt, które zapewnienia beneficjent projektu grantowego.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 6. Czy dopuszcza się rozbudowę istniejącej już instalacji?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Beneficjent projektu grantowego po uprzednim rozeznaniu podejmuje decyzję o dopuszczeniu instalacji dotychczas istniejącej i jej ewentualnej rozbudowie. Zgodnie z zapisami Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 w ramach działania 4.1 udzielane wsparcie przewiduje w szczególności budowę i przebudowę infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, takich jak: biomasa, słońce, woda, geotermia, wiatr, w tym instalacji kogeneracyjnych.
W przypadku rozbudowy instalacji, która już istnieje obowiązują te same ograniczenia i limity jak dla instalacji nowo wybudowanych. Ponadto beneficjent zobligowany jest do adekwatnego wyboru wskaźników, tj.:
Produkcja energii elektrycznej nowych mocy wytwórczych instalacji wykorzystujących OZE
Produkcja energii cieplnej nowych mocy wytwórczych instalacji wykorzystujących OZE
Liczba przebudowanych jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE
Liczba przebudowanych jednostek wytwarzania energii cieplnej z OZE
Liczba przebudowanych jednostek wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej z OZE w ramach kogeneracji.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 5. Czy kwestia minimalnej wartości 5% wniosku końcowego będzie obowiązywała w formule grantowej?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Z godnie z zapisami umowy o dofinansowanie projektów grantowych płatność końcowa w wysokości co najmniej 5% zostanie przekazana beneficjentowi po:
1) zatwierdzeniu przez IZ RPO WSL wniosku o płatność końcową oraz poświadczeniu ujętych w nim poniesionych wydatków;
2) akceptacji przez IZ RPO WSL części sprawozdawczej z realizacji projektu zawartej we wniosku o płatność końcową;
3) potwierdzeniu przez IZ RPO WSL w dokumencie z przeprowadzonej kontroli prawidłowej realizacji projektu, stwierdzenia zrealizowania projektu zgodnie z umową, wnioskiem o dofinansowanie, przepisami prawa unijnego i krajowego, wytycznymi, zasadami programu oraz po stwierdzeniu osiągnięcia celu realizacji projektu, a w przypadku stwierdzonych nieprawidłowości z określenia sposobu ich usunięcia.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 4. Czy gmina może scedować na mieszkańca - grantobiorcę ostatecznego obowiązek monitorowania wskaźników w okresie trwałości?
Odpowiedź, 08.01.2018 r.
Beneficjent projektu grantowego jest zobowiązany do uregulowania niniejszej kwestii w umowach o powierzenie grantu z grantobiorcami. Jednocześnie beneficjent projektu grantowego realizujący projekt ponosi pełną odpowiedzialność za merytoryczną, formalnoprawną i finansową realizację zadania oraz odpowiada za rozliczenie dotacji, w tym kontrolę poszczególnych grantobiorców oraz przedsięwzięć przez nich realizowanych.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 3. Czy w przypadku, gdy wniosek o udzielenie grantu złoży osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, jednak wytworzona przez wybudowaną instalację OZE energia nie będzie wykorzystywana na cele prowadzenia tej działalności wymagane jest wystąpienie do Ministra Finansów?
Odpowiedź, 18.01.2018 r.
Bez względu na fakt czy energia wytworzona w ramach dofinansowanej instalacji OZE jest wykorzystywana/nie jest wykorzystywana przez grantobiorcę, który prowadzi działalność gospodarczą nie zwalnia to beneficjenta projektu grantowego z obowiązku przedłożenia listy takich grantobiorców celem ich weryfikacji w rejestrze podmiotów wykluczonych.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 2. Czy w przypadku budynków mieszkalnych, w których zarejestrowana jest działalność gospodarcza wystarczającym będzie oświadczenie Wnioskodawcy, że produkowana energia, z wnioskowanej instalacji OZE, nie będzie wykorzystywana na cele tej działalności gospodarczej. Czy w takim przypadku można stwierdzić brak występowania pomocy publicznej?
Odpowiedź, 18.01.2018 r.
Możliwość występowania pomocy publicznej nakłada na beneficjenta projektu grantowego obowiązek weryfikacji charakteru i zakresu prowadzonej przez grantobiorcę działalności gospodarczej w całym cyklu życia projektu. Uznaje się, że działalność gospodarcza o charakterze pomocniczym (komercyjnym) musi mieć ograniczony zakres (porównaj z http://rpo.slaskie.pl/faq/?category=0&dzialanie=4.1 dla Działania 4.1, odp. nr 2).
Wszystkie kwestie dotyczące pomocy publicznej powinny zostać uregulowane przez beneficjenta projektu grantowego zarówno w procedurach realizacji projektu grantowego a także w umowach o powierzenie grantu.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 1. Czy w ramach konkursu grantowego radny gminy może uzyskać dofinansowanie?
Odpowiedź, 18.01.2018 r.
W opisanym wyżej przypadku nie ma przeciwwskazań, aby radny został grantobiorcą w realizowanym przez gminę projekcie. Jednocześnie zgodnie z zapisami Zasad w zakresie kwalifikowania wydatków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 - formuła grantowa należy mieć na uwadze, że wybór grantobiorców odbywa się „…w drodze otwartego naboru ogłoszonego przez beneficjenta projektu grantowego w ramach realizacji projektu grantowego w siedzibie beneficjenta oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (przez co najmniej 30 dni).”
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/pytania_i_odpowiedzi_dot_formuly_grantowej_010918
Siatki te, choć nie stanowią wiążących prawnie aktów normatywnych, mogą być pomocne przy ocenie, czy w danym przypadku dofinansowanie projektu stanowić będzie pomoc publiczną, a jeśli tak, jakie są możliwe podstawy prawne jej udzielenia.
Siatki mają charakter ogólny i nie są one sporządzone wyłącznie na potrzeby wdrażania programów operacyjnych, stąd też w praktyce nie wszystkie ich zapisy będą mogły znaleźć zastosowanie do projektów realizowanych przy wsparciu środków RPO WSL 2014-2020 (np. zakres podstaw prawnych udzielania pomocy publicznej określony w regulaminie danego naboru może być węższy niż określono w siatkach analitycznych).
Oprócz zaktualizowanych siatek na stronie Komisji dostępne są również przygotowane w roku 2016.
LINK do siatek analitycznych:
http://ec.europa.eu/competition/state_aid/modernisation/notice_aid_en.html --> Analytical grids on state aid to Infrastructure 2016 – 2017:
Pytanie 4. Czy w przypadku projektu polegającego na adaptacji istniejącego obiektu (budynku) do nowych potrzeb o charakterze gospodarczym (przestrzenie coworkingowe), możliwe jest zastosowanie pomocy na infrastrukturę lokalną także względem prac z zakresu termomodernizacji tego obiektu? Innymi słowy, czy możliwe jest objęcie kosztów termomodernizacji obiektu (która zasadniczo stanowi działanie przyczyniające się do wzrostu efektywności energetycznej) pomocą na infrastrukturę lokalną (art. 56 GBER), czy też raczej zastosowanie w tym zakresie powinna być pomoc inwestycyjna na środki wspierające efektywność energetyczną (art. 38 GBER)?
Odpowiedź, 25.07.2018 r.
W odpowiedzi na Państwa wątpliwości dotyczące możliwości wspierania prac z zakresu termomodernizacji w ramach art. 56 „ pomoc na infrastrukturę lokalną” rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1) (zwanego dalej „GBER”), uprzejmie informuję, co następuje.
Komisji Europejska na platformie State Aid Wiki wskazała jednoznacznie, iż w sytuacji gdy część działań realizowanych w ramach projektu dotyczy efektywności energetycznej, to koszty kwalifikowalne w tym zakresie są wyłączone ze wsparcia w ramach art. 56 GBER „Pomoc na infrastrukturę lokalną”. Na tego rodzaju koszty przedsiębiorca może uzyskać pomoc jedynie na podstawie art. 38 GBER „Pomoc inwestycyjna na środki wspierające efektywność energetyczną”, zgodnie z warunkami wskazanymi w tym przepisie.
Powyższe wynika z treści art. 56 ust. 2 który wskazuję, iż pomoc na infrastrukturę lokalną jest udzielana jedynie w sytuacji gdy dana infrastruktura nie jest przedmiotem innej sekcji rozdziału III GBER, z wyjątkiem regionalnej pomocy inwestycyjnej.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 3. Czy rozpoczęcie procedury w zakresie udzielenia zamówienia publicznego przed złożeniem wniosku o dofinansowanie niweczy efekt zachęty w przypadku tych przeznaczeń pomocy publicznej, dla których spełnienie efektu zachęty jest wymagane zgodnie z art. 6 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu ( „GBER”)?
Odpowiedź, 13.03.2018 r.
W odpowiedzi na pytanie w sprawie oceny naruszenia efektu zachęty, o którym mowa w art. 6 rozporządzenia GBER, w kontekście przeprowadzenia procedury zamówień publicznych i wyboru oferenta przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu, należy zauważyć, że Komisja Europejska uznała w dokumencie „Practical guide to the GBER”[1], iż pewne rodzaje zobowiązań podjęte przez beneficjenta nie stanowią rozpoczęcia prac w rozumieniu treścią art. 2 pkt 23 GBER, jeśli z warunków, na jakich zostały podjęte, wynika, iż są one łatwo rozwiązywalne, a koszty ponoszone przez beneficjenta nie są znaczne.
W przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznej w zakresie budowy instalacji OZE należy zauważyć, iż Komisja Europejska potwierdziła, że zawarcie umowy warunkowej, czy też prowadzenie procedery zamówień publicznych pod warunkiem, zgodnie z którym zobowiązanie będzie wykonane jedynie, gdy beneficjent uzyska wsparcie ze środków publicznych, nie będzie wiązało się z naruszeniem efektu zachęty. Możliwość taka została również uwzględniona w art. 93 ust. 1a ustawy Prawo Zamówień Publicznych (dalej jako PZP). Należy zauważyć, że przepisy PZP jednoznacznie rozdzielają wybór najkorzystniejszej oferty od podpisania umowy o udzielnie zamówienia. Zgodnie z przepisami PZP to podpisanie umowy stanowi zakończenie procedury przetargowej. Tym samym wydaje się, iż można przyjąć, że pierwszym prawnie wiążącym zobowiązaniem, o którym mowa w art. 2 pkt 23 GBER w odniesieniu do procedury udzielania zamówień publicznych jest podpisanie umowy, a nie wybór najlepszej oferty, który wcale nie musi doprowadzić do podpisania umowy z tym właśnie oferentem (zob. przywołany wyżej art. 93 ust. 1a PZP). Dodatkowo, jeżeli wnioskodawca w dokumentacji przetargowej zastrzega sobie prawo do unieważnienia procedury na każdym etapie, a więc również po wybraniu najlepszej oferty, to wówczas przed złożeniem wniosku o udzielenie pomocy może wycofać się z prowadzonego przetargu bez ponoszenia konsekwencji finansowych, co stanowi podstawę do uznania, iż efekt zachęty został zachowany.
[1] http://ec.europa.eu/competition/state_aid/legislation/block.html
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 2. Gmina planuje realizować projekt w formule grantowej na montaż mikroinstalacji takich jak fotowoltaika, panele solarne, pompy ciepła c.w.u. Jak należy rozumieć przepisy dotyczące pomocy publicznej w przypadku gdy na wydzielonej części nieruchomości mieszkaniec (grantobiorca ostateczny) prowadzi działalność gospodarczą np. biuro rachunkowe.
1) Kiedy w takiej sytuacji wystąpi pomoc publiczna?
2) Czy istnieje możliwość uniknięcia pomocy publicznej dla ww. projektu?
Odpowiedź, 04.01.2018 r.
Ad 1)W opisywanym modelu należy rozróżnić dwie relacje:
1) IZ RPO WSL -> gmina (beneficjent)
oraz
2) gmina (beneficjent) -> grantobiorca
Ad1)
Odnośnie pierwszej z relacji należy wskazać, że przy założeniu, iż gmina nie zatrzymuje dla siebie żadnej korzyści ekonomicznej o charakterze gospodarczym i działa jedynie w sferze władztwa publicznego (zatem nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów unijnych), można przyjąć, iż środki przekazane z RPO WSL takiej gminie nie będą stanowiły pomocy publicznej jako tzw. transfer wewnątrzadministracyjny. Istotne jest zatem ustalenie, czy gmina w ramach projektu zachowuje się jak przedsiębiorstwo czy jak organ publiczny. W szczególności, gdyby gmina pobierała od ostatecznych odbiorców opłaty mające charakter wynagrodzenia należałoby traktować taką gminę jako podmiot oferujący usługi (a zatem za przedsiębiorstwo w rozumieniu unijnych przepisów o pomocy publicznej). Wówczas ryzyko uznania pierwszego z transferów za pomoc publiczną można uznać za istotne. Jeżeli jednak gmina nie działa w projekcie jak przedsiębiorstwo, wówczas można uznać, iż pierwszy z transferów nie ma charakteru pomocy publicznej/pomocy de minimis
Ad 2)
W przypadku drugiej z relacji, tj. transferu występującego pomiędzy gminą (beneficjentem) a grantobiorca należy wskazać, że może on stanowić pomoc publiczną lub pomoc de minimis, w przypadku, gdy spełnione będą wszystkie przesłanki uznania go za odnośny rodzaj pomocy.
W odniesieniu do drugiej z relacji należy ustalić, czy w zakresie w jakim grantobiorca otrzyma wsparcie może być uznany za przedsiębiorstwo (podmiot prowadzący działalność gospodarczą) w rozumieniu unijnych przepisów o pomocy państwa.
Działalność gospodarczą należy ocenić dwutorowo, tj. uwzględniając, w jaki sposób ma być wykorzystane wsparcie przez grantobiorcę. Tj., czy planuje on wykorzystać instalację do produkcji energii przeznaczonej na sprzedaż (oferowanie towaru w postaci energii) czy też wykorzystać energię wytworzoną przez infrastrukturę powstała w wyniku otrzymania grantu na tzw. potrzeby własne. W tym drugim przypadku należy ustalić, czy potrzeby własne grantobiorcy związane są z działalnością gospodarczą czy też nie.
Odnosząc się do podanego przykładu, tj. prowadzenia biura rachunkowego, bez wątpienia należy uznać, iż energia wytworzona przez infrastrukturę sfinansowaną z grantu w takim przypadku służyć będzie celom związanym z działalnością gospodarczą. W przypadku, gdy biuro rachunkowe prowadzone jest w obiekcie stanowiącym jednocześnie dom mieszkalny wydaje się, ze jedynie w przypadku odrębnego funkcjonowania wydzielonych instalacji w części mieszkalnej i części biurowej, przy założeniu, iż infrastruktura (np. solary i orurowanie CWU) wykorzystywane są wyłącznie do zasilania części mieszkalnej można wykluczyć pomoc publiczną.
W opisywanym przypadku nie wydaje się możliwe zastosowanie rozwiązania, o którym mowa w pkt 207 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (tzw. działalność gospodarcza o czysto pomocniczym charakterze)
W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że zgodnie z pkt 207 Zawiadomienia Komisji, działalności gospodarczej ma charakter czysto pomocniczy, w przypadku gdy:
I) działalność ta jest bezpośrednio powiązanej z eksploatacją infrastruktury niegospodarczej i jest konieczna do jej eksploatacji
lub
jest nieodłącznie związanej z podstawowym wykorzystaniem o charakterze niegospodarczym.
oraz
II) ma ona ograniczony zakres (użytkowanie infrastruktury do celów gospodarczych można uznać za działalność pomocniczą, jeżeli wydajność przydzielana co roku na taką działalność nie przekracza 20 % całkowitej rocznej wydajności infrastruktury).
Ad I) Nie wydaje się, aby biuro wykorzystywane do prowadzenia działalności rachunkowej można uznać za działalność konieczną do eksploatacji części mieszkalnej lub nieodłącznie związane z podstawowym wykorzystaniem domu mieszkalnego.
Ad II) Kwestia zachowania 20% progu działalności pomocniczej wymaga indywidualnego zbadania w każdym konkretnym przypadku (w podanym przykładzie nie podano żadnych informacji w tym względzie) – istotne jest przy tym aby, kryterium podziały było jak najbardziej adekwatne do rozpatrywanego przypadku. Tym niemniej z uwagi na niespełnienie pierwszego z warunków zasadniczo w podanym przykładzie kwestia ta nie ma znaczenia.
Należy przy tym zastrzec, iż ostateczna ocena projektu będzie oparta na całokształcie informacji i danych dostępnych na moment dokonywania oceny projektu.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 1. Jak interpretować przypadek, w którym stosunek kapitału obcego do kapitału własnego przyjmuje wartość ujemną?
Czy, jeśli wynika to z ujemnej wartości kapitału własnego, podmiot którego sytuacja ta dotyczy, należy uznać za znajdujący się w trudnej sytuacji w rozumieniu unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa?
Czy w takim przypadku podmiot ten może otrzymać dofinansowanie z EFRR?
Odpowiedź, 27.12.2017 r.
Na wstępie należy zaznaczyć, iż, zgodnie z art. 3 ust. 3 lit. d rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013, przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji w rozumieniu unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa nie mogą uzyskać wsparcia z EFRR. Opisywany warunek dotyczy jednak nie tylko projektów, objętych pomocą publiczną, ale wszelkich przypadków, w których beneficjentami wsparcia miałyby być przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów unijnych.
Definicję przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji zawierają m.in. art. 2 pkt 18 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (tzw. GBER) oraz pkt 20 i nast. Wytycznych dotyczących pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji (Wytyczne R&R).
Zgodnie z definicją zawartą w GBER, „przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji” oznacza przedsiębiorstwo, wobec którego zachodzi co najmniej jedna z poniższych okoliczności:
a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifikowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej subskrybowanego kapitału zakładowego została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Taka sytuacja ma miejsce, gdy w wyniku odliczenia od rezerw (i wszystkich innych elementów uznawanych za część środków własnych przedsiębiorstwa) zakumulowanych strat powstaje ujemna skumulowana kwota, która przekracza połowę subskrybowanego kapitału zakładowego. Do celów niniejszego przepisu „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek podanych w załączniku I do dyrektywy 2013/34/UE (37), a „kapitał zakładowy” obejmuje, w stosownych przypadkach, wszelkie premie emisyjne;
b) w przypadku spółki, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifikowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej kapitału wykazanego w sprawozdaniach finansowych tej spółki została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Do celów niniejszego przepisu „spółka, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie” odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek wymienionych w załączniku II do dyrektywy 2013/34/UE;
c) w sytuacji gdy przedsiębiorstwo podlega zbiorowemu postępowaniu w związku z niewypłacalnością lub spełnia kryteria na mocy obowiązującego prawa krajowego, by zostać objętym zbiorowym podstępowaniem w związku z niewypłacalnością na wniosek jej wierzycieli;
d) w sytuacji gdy przedsiębiorstwo otrzymało pomoc na ratowanie i nie spłaciło do tej pory pożyczki ani nie zakończyło umowy o gwarancję lub otrzymało pomoc na restrukturyzację i nadal podlega planowi restrukturyzacyjnemu;
e) W przypadku przedsiębiorstwa, które nie jest MŚP, jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat:
1) stosunek księgowej wartości kapitału obcego do kapitału własnego tego przedsiębiorstwa przekracza 7,5 oraz
2) wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem EBITDA tego przedsiębiorstwa wynosi poniżej 1,0.
Kwestia poruszona w pytaniu odnosi się zatem pośrednio do ostatniej z ww. okoliczności. W tym miejscu należy jednak wyjaśnić, iż art. 2 pkt 18, lit. e) GBER (analogicznie pkt 20 lit. d) Wytycznych R&R) formułuje de facto kilka warunków, które powinny być spełnione łącznie, aby uznać, iż zachodzi okoliczność, o której w nim mowa, a tym samym rozpatrywany podmiot znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu rzeczonego przepisu.
Po pierwsze przepis ten dotyczy wyłącznie przedsiębiorstw innych niż MŚP. Zatem wpierw należy ustalić, czy podmiot, który ma otrzymać wsparcie z EFRR spełnia definicję MŚP czy nie. W tym względzie należy odesłać do Załącznika I do GBER.
Po drugie konieczne jest ustalenie, czy stosunek księgowej wartości kapitału obcego do kapitału własnego rozpatrywanego przedsiębiorstwa przekracza 7,5. Przyjmując wykładnie literalną można by wysnuć wniosek, iż w przypadku ujemnego stosunku kapitału obcego do kapitału własnego przedmiotowy warunek nie jest spełniony, gdyż dowolna wartość ujemna nigdy nie przekroczy 7,5. Przyjmując wykładnię celowościową, jak również mając na względzie , że przepisów prawnych nie powinno się interpretować w sposób, który prowadzi do wniosków sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania (zakaz stosowania wykładni ad absurdum), należałoby jednak poddać w wątpliwość wniosek wysnuty wyłącznie w oparciu o wykładnie literalną przedmiotowego przepisu. Przykładowo, przy zastosowaniu wyłącznie literalnej wykładni, spośród dwóch podmiotów charakteryzujących się dokładnie taką samą wartością kapitału obcego (6 000 000 zł) w „lepszej” sytuacji byłby podmiot, w przypadku którego wartość kapitału własnego byłaby ujemna i wynosiła – 100 000 000 zł., niż podmiot, którego wartość kapitału własnego byłaby dodatnia wynosiła 750 000 zł na zasadzie:
(6 000 000)/(-100 000 000)= -0,06<7,5
(6 000 000)/(750 000)= 8>7,5
-0,06<7,5<8
Wniosek płynący z zastosowania wykładni literalnej byłby zatem absurdalny i co istotne niezgodny z celem regulacji. Podmiot znajdujący się w faktycznie gorszej sytuacji ekonomicznej byłby bowiem traktowany „lepiej”. Z tego też względu zasadne jest uznanie, iż w sytuacji gdy literalne brzmienie przepisu byłoby sprzeczne z jego celem, nadrzędna powinna być interpretacja celowościowa. Tym samym należy uznać, iż w przedmiotowym wypadku należy zastosować interpretacje celowościową, zgodnie z którą brak jakiekolwiek kapitału własnego i dysponowanie jedynie kapitałem obcym oznacza spełnienie warunku z art. 2 pkt 18 lit. e) ppkt 1 GBER.
Po trzecie wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem EBITDA rozpatrywanego przedsiębiorstwa wynosi poniżej 1,0. W zadanym pytaniu nie przedstawiono w tym względzie żadnych informacji, toteż nie można się odnieść do przedmiotowej kwestii. Jednak, gdyby warunek ten nie był spełniony, wówczas należy przyjąć, iż przedsiębiorstwo nie znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18, lit. e) (analogicznie pkt 20 lit. d) Wytycznych R&R), gdyż konieczne jest kumulatywne spełnienie wszystkich warunków wynikających z przedmiotowego przepisu (stosunek księgowej wartości kapitału obcego do kapitału własnego tego przedsiębiorstwa przekracza 7,5 oraz wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem EBITDA tego przedsiębiorstwa wynosi poniżej 1,0).
Po czwarte okoliczności, o których mowa powyżej należy odnieść do „ostatnich dwóch lat”, a nie tylko ostatnie roku.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/pomoc_publiczna
Pytanie 1. W związku z licznymi wątpliwościami w zakresie ujmowania w budżetach projektów dot. subsydiowanego zatrudnienia wkładu własnego wymaganego przepisami pomocy publicznej w sytuacji, gdy wnioskodawca jest jedynie operatorem pomocy publicznej, nie zaś jej beneficjentem, zwracam się z prośbą o pomoc w rozwiązaniu nw. kwestii problemowej.
Zgodnie z Rozporządzeniem z 2 lipca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis oraz pomocy publicznej w ramach programów operacyjnych finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020: § 22. 1. Kosztami kwalifikowalnymi w ramach pomocy publicznej na subsydiowanie zatrudnienia są koszty wynagrodzeń pracownika, na które składają się wynagrodzenie brutto oraz opłacane od wynagrodzeń obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne
§ 24. 1. Intensywność pomocy publicznej na subsydiowanie zatrudnienia pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz pracowników znajdujących się w bardzo niekorzystnej sytuacji wynosi maksymalnie 50% wartości kosztów kwalifikowalnych.
2. Intensywność pomocy publicznej na subsydiowanie zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych wynosi maksymalnie 75% wartości kosztów kwalifikowalnych.
Czy biorąc pod uwagę powyższe oraz fakt, iż zatrudnienie subsydiowane będzie realizowane w podmiotach trzecich, którym Wnioskodawca będzie udzielał pomocy publicznej (jako operator):
1. W budżecie projektu winna znaleźć się jedynie ta część kosztów kwalifikowalnych (tj. wynagrodzenia brutto wraz ze składkami pracodawcy), która jest finansowana z dotacji, zgodnie z intensywnością pomocy publicznej, wskazaną w § 24 ww. Rozporządzenia,
czy też
2. W budżecie projektu należy wykazać zarówno część wynagrodzenia Uczestników Projektu finansowaną ze środków publicznych, zgodnie z intensywnością pomocy publicznej, jak i część stanowiącą wkład własny przedsiębiorstw (podmiotów trzecich), zatrudniających Uczestników projektu. A jeśli tak – czy w takiej sytuacji wykazane w projekcie koszty wkładu własnego przedsiębiorstw winny być przyporządkowane Wnioskodawcy – jako podmiotowi realizującemu zadanie i czy zastosowanie ww. rozwiązania nie byłoby sprzeczne z uzasadnieniem dla wkładu własnego, w którym wykazalibyśmy, iż wkład własny wnoszony jest przez podmioty zewnętrzne względem Wnioskodawcy, a nie Wnioskodawcę?
Odpowiedź, 2.06.2017 r.
W przypadku zaplanowania w ramach projektu subsydiowanego zatrudnienia, w budżecie powinna zostać wskazana wartość kosztów kwalifikowalnych tego instrumentu. Zgodnie z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej, zarówno zatem rozporządzenia krajowego, tj. rozporządzenia z 2 lipca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis oraz pomocy publicznej w ramach programów operacyjnych finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020, które przytoczyła Pani w swoim pytaniu, jak i w rozporządzeniu KE 651/2014: Kosztami kwalifikowalnymi w ramach pomocy publicznej na subsydiowanie zatrudnienia są koszty wynagrodzeń pracownika, na które składają się wynagrodzenie brutto oraz opłacane od wynagrodzeń obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne, ponoszone w okresie:
1. do 12 miesięcy od dnia zatrudnienia pracownika znajdującego się w szczególnie niekorzystnej sytuacji;
2. do 24 miesięcy od dnia zatrudnienia pracownika znajdującego się w bardzo niekorzystnej sytuacji;
3. zatrudniania pracownika niepełnosprawnego.
W przypadku gdy okres subsydiowania zatrudnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, jest krótszy niż odpowiednio 12 lub 24 miesiące, wówczas wysokość pomocy publicznej na subsydiowanie zatrudnienia zostaje proporcjonalnie pomniejszona. Wartość kosztu kwalifikowalnego należy zatem uwzględnić w budżecie projektu. Następnie, zgodnie z intensywnością pomocy w związku ze wsparciem określonej kategorii pracowników należy określić wartość wnioskowanego dofinansowania. Pozostała wartość kosztu kwalifikowalnego stanowić może wkład własny do projektu. Środki wnoszone przez podmioty trzecie są dozwoloną formą wkładu własnego w projekcie. W przypadku pomocy publicznej na subsydiowane zatrudnienie wymagane jest wniesienie wkładu prywatnego. W przypadku beneficjentów niebędących jednocześnie beneficjentami pomocy wysokość oraz terminy wpłat wkładu prywatnego powinny wynikać z umowy zawartej pomiędzy beneficjentem projektu a przedsiębiorcą będącym beneficjentem pomocy.
W przypadku projektów z subsydiowanym zatrudnieniem montaż finansowy może być inny niż wynika to regulaminu konkursu tzn. wkład własny może być wyższy od wymaganego w konkursie.
Proszę pamiętać, aby zarówno w polu B.6 oraz w polu opisowym pod danym wydatkiem zawrzeć istotne informacje z punktu widzenia danego rodzaju pomocy publicznej. Zachęcamy do zapoznania się z zapisami Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie w ramach EFS.
Pytanie 2. Gmina Kroczyce zamierza realizować projekt o charakterze "słonecznej gminy" polegającej na montażu instalacji fotowoltaicznych na budynkach prywatnych na cele socjalno-bytowe mieszkańców, z wyłączeniem obiektów, w których prowadzona jest działalność gospodarcza na wspólnym liczniku energii. Czy obiekty mieszkalne, w których świadczone są usługi agroturystyczne należy potraktować analogicznie do budynków, w których prowadzona jest inna działalność gospodarcza? Czy osoby prowadzące agroturystykę należy traktować, jako przedsiębiorców w rozumieniu funkcjonalnym (wykorzystuje produkty projektu do działalności o charakterze gospodarczym)?
Odpowiedź, 2.06.2017 r.
Pojęcie działalności gospodarczej i przedsiębiorstwa na gruncie przepisów o pomocy publicznej ma charakter funkcjonalny, oznacza to, że istotna jest kwestia czy dany podmiot oferuje towary i usługi na rynku. Kwestię tę poruszono m. in. w zawiadomieniu Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Oznacza to, że po pierwsze, status podmiotu na podstawie prawa krajowego nie jest decydujący. Na przykład podmiot zaklasyfikowany zgodnie z prawem krajowym jako stowarzyszenie lub klub sportowy może jednak zostać uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Ta sama zasada ma zastosowanie do podmiotu, który formalnie jest częścią administracji publicznej. Jedynym istotnym kryterium jest fakt, czy podmiot ten prowadzi działalność gospodarczą.
Po drugie o stosowaniu zasad pomocy państwa nie decyduje to, czy dany podmiot utworzono po to, aby przynosił zyski. Podmioty nienastawione na zysk również mogą oferować na rynku towary i usługi.
Po trzecie klasyfikacja podmiotu jako przedsiębiorstwa zawsze odnosi się do konkretnej działalności. Podmiot prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą i działalność o charakterze niegospodarczym powinien być traktowany jako przedsiębiorstwo jedynie w odniesieniu do działalności gospodarczej
Dopytanie
Reasumując, status agroturystyk należy potraktować analogicznie do innych podmiotów świadczących usługi okołoturystyczne/turystyczne?
Odpowiedź, 2.06.2017 r.
Tak, wydaje się, że agroturystyka stanowi jeden z rodzajów działalności turystycznej, a ta bez wątpienia ma charakter gospodarczy
Pytanie 3. Zamek Sp. z o.o. zamierza realizować projekt polegający na pracach konserwatorskich na zamku Ogrodzienieckim.
Czy prawidłowym będzie uznanie, że pomoc publiczna wystąpi w projekcie, gdyż:
-Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego, przedsiębiorcą w rozumieniu funkcjonalnym, bowiem wykorzystuje produkty projektu do działalności o charakterze gospodarczym. Jako dzierżawca Zamku Ogrodzienieckiego administruje obiektem, a jego przychody pochodzą ze sprzedaży biletów wstępu na zamek, jak również ze sprzedaży produktów turystycznych tj. nocne zwiedzanie zamku, biesiady, odpłatne wystawy tematyczne, inne produkty realizowane na terenie zamku.
-Transfer zasobów przypisywalny władzy publicznej jest selektywny – tzn. uprzywilejowuje określone podmioty, w tym przypadku – Zamek Sp. z o.o.
-Transfer skutkuje przysporzeniem na rzecz określonego podmiotu, na warunkach korzystniejszych niż rynkowe, bowiem beneficjent zaangażuje niewspółmiernie mniej środków własnych do realizacji zadania, w przypadku pozyskania dofinansowania.
-W efekcie transferu może wystąpić zakłócenie konkurencji. Istnieją inne podmioty na rynku i mogą powstać inne podmiotu w obszarze kultury, które zorganizują biesiady, odpłatne wystawy czy inne imprezy kulturalne o podobnym charakterze.
-Może zaistnieć wpływ na wymianę międzynarodową - Zamek Bonerów jest jednym z najważniejszych i rozpoznawalnych zabytków na terenie południowej Polski, o dużym nasileniu ruchu turystycznego, Skala organizowanych na zamku wydarzeń jest bardzo duża. Tematyka wydarzeń obejmuje kwestie związane z kulturą, historią oraz o charakterze rekreacyjnym. Nie bez znaczenia jest lokalizacja zamku w niedalekiej odległości od Krakowa i Częstochowy, co oznacza, że zamek często odwiedzają turyści zagraniczni. Zamek Sp. z o.o. publikuje materiały promocyjne w językach obcych oraz oferuje opisy na atrakcjach w języku: angielskim i zatrudnia przewodników posługujących się językami obcymi.
Na mocy z art. 53 ust. 2 ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) NR 651/2014 pomoc na materialne zasoby dziedzictwa kulturowego - obiekty archeologiczne, pomniki, obiekty i budynki historyczne, dziedzictwo naturalne formalnie uznane przez władze jest dopuszczalna. Nadmieniam, że obiekt jest uznany przez Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w rejestrze A pod numerem 771/67.
Pomoc inwestycyjna dotyczy w tym przypadku zabezpieczenia, ochrony i renowacji zasobów dziedzictwa kulturowego, zatem stosownie do art. 53 ust. 8 Rozporządzenia Komisji (UE) NR 651/2014 w przypadku, gdy pomoc nie przekracza kwoty 1 mln EUR (wartość projektu szacujemy na około 1,5 zł), czy maksymalną kwotę pomocy można ustalić na poziomie 80% kosztów kwalifikowanych?
Odpowiedź, 2.06.2017 r.
Kwestia występowania pomocy publicznej zawsze rozpatrywana jest indywidualnie w odniesieniu do rozpatrywanego przypadku. Tym niemniej w sektorze kultury, jak wynika z przywołanego już Zawiadomienia Komisji wsparcie publiczne może nie wypełniać wszystkich przesłanek wynikających z art. 107 TFUE.
Niektóre działania związane z kulturą, zachowaniem dziedzictwa kulturowego i ochroną przyrody mogą być organizowane w sposób niekomercyjny i nie mieć charakteru gospodarczego. Ich finansowanie ze środków publicznych nie musi więc stanowić pomocy państwa. Komisja uważa, że finansowanie publiczne kultury lub działań służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, których wyniki są dostępne dla ogółu społeczeństwa nieodpłatnie, spełnia czysto społeczny i kulturowy cel o charakterze niegospodarczym. Podobnie fakt, że odwiedzający instytucje kultury lub uczestnicy wydarzeń kulturalnych lub działań służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, w tym ochronie przyrody, otwartych dla ogółu społeczeństwa są zobowiązani do wniesienia świadczenia pieniężnego, które pokrywa jedynie ułamek kosztów rzeczywistych, nie zmienia niegospodarczego charakteru tej działalności, ponieważ takiego świadczenia nie można uznać za rzeczywiste wynagrodzenie za świadczoną usługę.
Z drugiej strony, wydarzenia kulturalne lub działania służące zachowaniu dziedzictwa kulturowego (w tym ochronie przyrody) finansowane głównie z opłat wnoszonych przez odwiedzających lub użytkowników lub w inny komercyjny sposób (np. wystawy komercyjne, kina, komercyjne spektakle muzyczne i festiwale, szkoły artystyczne finansowane głównie z czesnego) należy uznać za mające charakter gospodarczy. Podobnie wydarzenia kulturalne lub działania służące zachowaniu dziedzictwa kulturowego przynoszące korzyści wyłącznie niektórym przedsiębiorstwom, a nie ogółowi społeczeństwa (np. renowacja zabytkowego budynku wykorzystywanego przez przedsiębiorstwo prywatne) należy zasadniczo uznać za działalność gospodarczą.
Niezależnie od powyższego zbadaniu powinna również podlegać w szczególności przesłanka dot wpływu na wymianę handlową w ujęciu transgraniczny. Istotne jest zatem, aby zweryfikować, czy dany obiekt dziedzictwa kulturowego może być atrakcyjny dla odbiorców zagranicznych oraz czy inne podmioty (w szczególności zagraniczne lub wchodzące w skład międzynarodowych grup kapitałowych) mogą oferować podobne usługi/towary. Pomocne może być zatem ustalenie jaki jest krąg odbiorców, czy w wyniku realizacji projektu ulegnie on rozszerzeniu, czy oferta kierowana jest (np. poprzez działania reklamowe i marketingowe) wprost do odbiorców zagranicznych , jaki jest język w jakim oferowana jest usługa (tylko polski czy również języki innych państw UE).
Niezależnie od powyższego zbadaniu powinna również podlegać w szczególności przesłanka dot wpływu na wymianę handlową w ujęciu transgraniczny. Istotne jest zatem, aby zweryfikować, czy dany obiekt dziedzictwa kulturowego może być atrakcyjny dla odbiorców zagranicznych oraz czy inne podmioty (w szczególności zagraniczne lub wchodzące w skład międzynarodowych grup kapitałowych) mogą oferować podobne usługi/towary. Pomocne może być zatem ustalenie jaki jest krąg odbiorców, czy w wyniku realizacji projektu ulegnie on rozszerzeniu, czy oferta kierowana jest (np. poprzez działania reklamowe i marketingowe) wprost do odbiorców zagranicznych , jaki jest język w jakim oferowana jest usługa (tylko polski czy również języki innych państw UE).
W zakresie analizy ww. kwestii zachęcamy do zapoznania się z Zawiadomieniem KE dostępnym pod adresem: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52016XC0719%2805%29&from=EN
Natomiast w przypadku stwierdzenia, iż projekt faktycznie spełnia wszystkie przesłanki pomocy publicznej, można zastosować pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego. W przypadku, gdy wartość pomocy nie przekracza 1 mln EUR, zgodnie z art. 53 ust. 9 rozporządzenia 651/2014 maksymalną kwotę pomocy można ustalić na poziomie 80 % kosztów kwalifikowalnych.
Pytanie 4. Badanie przesłanki dot. wpływu na wymianę handlową w ujęciu transgraniczny jest trudne. Bowiem, zakładamy, że nasz obiekt dziedzictwa kulturowego jest atrakcyjny dla odbiorców zagranicznych oraz istnieją inne podmioty (w szczególności zagraniczne lub wchodzące w skład międzynarodowych grup kapitałowych np. szereg zamków na Słowacji, czy w Czechach), które mogą oferować podobne usługi/towary. Jak ustalić, jaki może być krąg odbiorców i czy w wyniku realizacji projektu ulegnie on rozszerzeniu. Oferta kierowana jest w jednakowy sposób do wszystkich, nie planuje się szczególnej kampanii reklamowej do turystów zagranicznych. Niemniej obserwujemy wzrost ilości podmiotów zagranicznych ale wynika to z ogólnej koniunktury - odczuwalnej dla całego regionu. Czy to już wystarczyć, aby zweryfikować tę ostatnią przesłankę za pozytywną?
Odpowiedź, 2.06.2017 r.
W przypadkach, co do których nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć, czy pomoc publiczna wystąpi, zalecamy przyjęcie założenia, iż projekt jest objęty pomocą. W przypadku dziedzictwa kulturowego, potencjalna podstawa prawna tj. art. 53 rozporządzenia 651/2014 wydaje się dość atrakcyjna. Oczywiście wszystkie warunki udzielenia tego rodzaju pomocy powinny zostać spełnione.
Pytanie 5.
Witam, czy w sytuacji, gdy wstęp do muzeum jest biletowany, jednak przychody z tego tytułu są marginalne w stosunku do kosztów ponoszonych przez muzeum (np. utrzymanie budynku, pensje pracowników, itp) to można mówić o działalności mającej charakter gospodarczy? Czy w przypadku uniknięcia pomocy publicznej należy udostępnić wstęp do muzeum bezpłatnie? Jeżeli można by nadal biletować wstęp to do jakiego poziomu przychody z tego tytułu nie będą uznawane za działalność mającą charakter gospodarczy?
Odpowiedź, 2.06.2017 r.
Zgodnie ze stanowiskiem KE wyrażonym w przywoływanym już Zawiadomieniu (pkt 34), Komisja finansowanie publiczne kultury lub działań służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, których wyniki są dostępne dla ogółu społeczeństwa nieodpłatnie, spełnia czysto społeczny i kulturowy cel o charakterze niegospodarczym. Podobnie fakt, że odwiedzający instytucje kultury lub uczestnicy wydarzeń kulturalnych lub działań służących zachowaniu dziedzictwa kulturowego, w tym ochronie przyrody, otwartych dla ogółu społeczeństwa są zobowiązani do wniesienia świadczenia pieniężnego, które pokrywa jedynie ułamek kosztów rzeczywistych, nie zmienia niegospodarczego charakteru tej działalności, ponieważ takiego świadczenia nie można uznać za rzeczywiste wynagrodzenie za świadczoną usługę.
Zatem w przypadku opłat z tytułu wstępu do muzeum, które pokrywają jedynie w ułamkowym stopniu faktyczne koszty działalności muzeum, wówczas, wydaje się, że działalność taka może być uznana za niegospodarczą, jeśli w dominującym zakresie koszty działalności pokrywane są ze środków publicznych . Niestety KE nie wskazała progu, który można by uznać za „bezpieczny”
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/webinar_pp_pomocy_de_minimis_pytania
Pytanie 7. Przesyłanie wniosku za pośrednictwem platformy SEKAP.
Odpowiedź, 06.06.2017 r.
Zgodnie z „Instrukcją składania wniosków, korespondencji i protestów w ramach naborów dotyczących projektów finansowanych ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2014-2020” (znajdującą się na stronie http://rpo.slaskie.pl/czytaj/lokalny_system_informatyczny_2014), rozdziałem II.2.3. Podpisywanie tego samego dokumentu przez więcej niż jedną osobę na SEKAP:
„Jeżeli do złożenia wniosku przez instytucje wymagane jest jego podpisanie przez więcej niż jedną osobę, można to zrobić, należy jednak uwzględnić fakt, że z przyczyn technicznych nie jest możliwe dwukrotne podpisanie formularza z wykorzystaniem Profilu Zaufanego, natomiast w przypadku wystąpienia konieczności złożeniach dwóch podpisów pod formularzem wykorzystywanym do przesyłania Wniosków o dofinansowanie jeżeli składający podpis zamierza wykorzystać Profil Zaufany to drugi (i ewentualnie kolejne) podpis powinien być złożony z wykorzystaniem klucza potwierdzonego certyfikatem kwalifikowanym, lub z wykorzystaniem klucza potwierdzonego certyfikatem CC SEKAP”
Przesyłanie wniosku za pośrednictwem platformy ePUAP entW przypadku przesyłania wniosku za pośrednictwem platformy ePUAP identycznie jak za pośrednictwem platformy SEKAP z tym wyjątkiem, że na platformie ePUAP nie można podpisać z wykorzystaniem klucza potwierdzonego certyfikatem CC SEKAP.
Reasumując w sytuacji kiedy wymagane są podpisy więcej niż jednej osoby a do podpisu wykorzystywany jest profil zaufany ePUAP to ten podpis należy użyć tylko raz i wyłącznie jako pierwszy, drugi oraz kolejne podpisy muszą być złożone:
-z wykorzystaniem klucza potwierdzonego certyfikatem kwalifikowanym (w przypadku przesyłania wniosku za pośrednictwem platformy ePUAP),
-z wykorzystaniem klucza potwierdzonego certyfikatem kwalifikowanym, lub z wykorzystaniem klucza potwierdzonego certyfikatem CC SEKAP (w przypadku przesyłania wniosku za pośrednictwem platformy SEKAP).
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Pytanie 6. Czy na etapie podpisywania umowy sp. z o.o. przedstawiająca VAT jako koszt niekwalifikowalny wystarczy, że posiada promesę kredytową na 15% kosztów kwalifikowalnych jako wkładu własnego bez wykazywania kosztów VAT? Ich pokrycia?Odpowiedź z 25.10.2016
Zgodnie z kryteriami wyboru projektów zabezpieczenie środków na pokrycie minimum wkładu własnego odnosi się do kosztów kwalifikowanych projektu. Tym samym na etapie podpisywania umowy o dofinasowanie nie jest wymagane przedstawianie dokumentów poświadczających posiadanie wkładu własnego dla części niekwalifikowanej projektu, nawet wówczas gdy kosztem niekwalifikowanym projektu będzie wartość podatku VAT. Dokumentem potwierdzającym posiadanie, wynikającego z wniosku o dofinansowanie, wkładu własnego może być promesa.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego UMWSL
Pytanie 5. Czy amortyzację w projekcie należy przeprowadzać w sposób uproszczony czy zgodnie z polityką rachunkowości beneficjenta/operatora?Analizę finansową należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami/warunkami określonymi w Wytycznych w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020. Odnośnie sposobu kalkulacji amortyzacji i uwzględniania w analizie nakładów odtworzeniowych należy zastosować zapisy Wytycznych, tj. amortyzować każdy typ aktywa zgodnie z polityką rachunkowości beneficjenta/operatora. Natomiast nakłady odtworzeniowe zgodnie z Wytycznymi powinny być zaliczone do kosztów operacyjnych projektu.
Pytanie 4. Czy trzeba czekać z rozliczeniem projektu EFRR na zrealizowanie projektu miękkiego?Rozliczenie projektu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego nastąpi niezależnie od rozliczenia projektu z Europejskiego Funduszu Społecznego. W związku z tym, płatność końcowa z tytułu rozliczenia projektu złożonego w ramach EFRR nie będzie wstrzymywana do czasu zrealizowania projektu z EFS.W tym miejscu należy podkreślić, że egzekwowanie zobowiązań wynikających z realizacji projektu EFS będzie weryfikowanie na etapie trwałości projektu z EFRR. Obowiązki wnioskodawcy w zakresie podlegania okresowi zachowania trwałości projektu zostały zawarte w § 7 wzoru umowy o dofinansowanie, który nawiązuje do art. 71 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006.
Pytanie 3. Jak prawidłowo pobrać wniosek o dofinansowanie z Lokalnego Systemu Informatycznego (LSI)?
Z uwagi na możliwe problemy z błędnym zapisem Wniosku o dofinansowanie, a co za tym idzie z negatywną autoryzacją autentyczności Wniosku proszę o postępowanie zgodnie ze wzorem umieszczonym TUTAJ.
Pytanie 2. Jak skutecznie złożyć wniosek o dofinansowanie za pośrednictwem platformy SEKAP ?
W celu skutecznego przesłania platformą SEKAP wniosku o dofinansowanie należy uzupełnić formularz elektroniczny: „Korespondencja w sprawie projektu finansowanego ze środków RPO WSL 2014-2020” znajdujący się pod adresem https://www.sekap.pl/katalogstartk.seam?id=56000.
Aby ułatwić identyfikację wniosku w obiegu kancelaryjnym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego zalecamy wypełnienie ww. formularza zgodnie ze wzorem umieszczonym TUTAJ.
Pytanie 1. Co to znaczy, że część projektów w funduszach na lata 2014 – 2020 powinna wpisywać się w koncepcję inteligentnej specjalizacji.Fundusze unijne w latach 2014 – 2020 podlegają silnej koncentracji. Skupiają się na konkretnych obszarach, określonych w dokumentach strategicznych. Komisja Europejska, przygotowując państwa członkowskie do wdrażania nowych środków, określiła 11 celów tematycznych, czyli obszarów przewidzianych do wsparcia. Pierwszym z nich jest sfera badań, rozwoju i innowacji. Warunkiem realizacji projektów w tym celu tematycznym jest jednak wpisanie się w koncepcję inteligentnej specjalizacji. Na czym to polega? Każde państwo dokonuje analizy swoich potencjałów i możliwości rozwojowych, a następnie wybiera te dziedziny, które świadczą o jego największej konkurencyjności i stanowią największą szansę na osiągnięcie sukcesu, zwiększenie przewagi nad innymi regionami, czyli na wyspecjalizowanie się w konkretnych branżach. Ponieważ specjalizacje te dotyczą najczęściej obszarów badawczych i innowacyjnych, nazywane są inteligentnymi specjalizacjami.
Sporządzenie strategii badań i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji stanowi duże wyzwanie dla państw członkowskich, szczególnie dla tych z niewielkim doświadczeniem w zakresie kreowania, wdrażania i oceny polityki innowacyjnej. Aby to ułatwić, Komisja Europejska udostępniła w 2011 r. tzw. Platformę S3 (Smart Specialization Platform)– narzędzie wspomagające opracowywanie strategii. Platforma obsługiwana przez Instytut Perspektywicznych Studiów Technologicznych nie oferuje gotowych do zastosowania rozwiązań, lecz służy wymianie kontaktów, poglądów i doświadczeń, a także dostarcza pomysłów i wskazówek, udostępnia case studies i metodologię. W ramach platformy dochodzi do warsztatów, szkoleń oraz corocznych spotkań polityków i podmiotów zajmujących się przygotowywaniem inteligentnych specjalizacji, które reprezentują ponad 100 regionów i państw członkowskich UE. Platforma S3.
Krajowe inteligentne specjalizacje w Polsce zostały określone w Programie Rozwoju Przedsiębiorstw do 2020 r. opracowanym przez Ministerstwo Gospodarki, a przyjętym przez Radę Ministrów 8 kwietnia 2014 roku. Dokument przedstawia proces analityczny wyłaniania inteligentnych specjalizacji na poziomie krajowym oraz zarys procesu ich monitorowania i aktualizacji. Określa priorytety gospodarcze w obszarze B+R+I, których rozwój zapewni tworzenie innowacyjnych rozwiązań społeczno-gospodarczych, zwiększenie wartości dodanej gospodarki i podniesienie jej konkurencyjności na rynkach zagranicznych.
Krajowa inteligentna specjalizacja jest dokumentem otwartym, który będzie podlegał ciągłej weryfikacji i aktualizacji w oparciu o system monitorowania oraz zachodzące zmiany społeczno-gospodarcze.
1. Zdrowe społeczeństwo ,
- Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne,
- Diagnostyka i terapia chorób cywilizacyjnych oraz w medycynie spersonalizowanej,
- Wytwarzanie produktów leczniczych.
2. Biogospodarka rolno-spożywcza, leśno-drzewna i środowiskowa:
- Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolno-spożywczego i leśno-drzewnego.
- Zdrowa żywność (o wysokiej jakości i ekologiczności produkcji).
3. Biotechnologiczne procesy i produkty chemii specjalistycznej oraz inżynierii środowiska:
- Zrównoważona energetyka.
- Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania, przesyłu i dystrybucji energii.
- Inteligentne i energooszczędne budownictwo.
- Rozwiązania transportowe przyjazne środowisku.
4. Surowce naturalne i gospodarka odpadami,
- Nowoczesne technologie pozyskiwania, przetwórstwa i wykorzystania surowców naturalnych oraz wytwarzanie ich substytutów,
- Minimalizacja wytwarzania odpadów, w tym niezdatnych do przetworzenia oraz wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku)..
- Innowacyjne technologie przetwarzania i odzyskiwania wody oraz zmniejszające jej zużycie.
5. Innowacyjne technologie i procesy przemysłowe (w ujęciu horyzontalnym):
- Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym nanoprocesy i nanoprodukty.
- Sensory (w tym biosensory) i inteligentne sieci sensorowe.
- Inteligentne sieci i technologie geoinformacyjne.
- Elektronika oparta na polimerach przewodzących.
- Automatyzacja i robotyka procesów technologicznych.
- Optoelektroniczne systemy i materiały.
Każde województwo określa własne inteligentne specjalizacje. Opracowywane są specjalne dokumenty, tzw. regionalne strategie innowacji, których integralną część stanowi także wykaz regionalnych inteligentnych specjalizacji.
Spełnienie wymagań unijnych i przygotowanie strategii rozwoju uwzględniających inteligentną specjalizację jest istotnym wyzwaniem dla regionów. W celu wsparcia regionów w przygotowaniu regionalnych strategii innowacji uwzględniających koncepcję inteligentnej specjalizacji opracowany został przewodnik RIS 3 Guide. Powstał on w ramach Platformy S3.
Większość regionów wszystkie procedury ma już za sobą. Województwa wyłoniły już swoje inteligentne specjalizacje.
Wnioskodawcy, którzy będą chcieli realizować przedsięwzięcia w pierwszym celu tematycznym, poświęconym zagadnieniom badawczo – rozwojowym i innowacyjnym, będą musieli wpisywać się w tą koncepcję. Przedsiębiorcy planujący projekty zwiększające konkurencyjność swoich firm będą natomiast mogli skorzystać na tym, że realizują przedsięwzięcia zgodne z inteligentnymi specjalizacjami. Projekty w trzecim celu tematycznym będą bowiem przewidywać dodatkowe punkty przy wyborze wniosków, jeśli będą one zgodne z koncepcją inteligentnej specjalizacji.
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/pytania_dotyczace_naborow_do_wszystkich_osi_priorytetowych_rpo_wsl_2014_2020
Pytanie 10. Czy w przypadku korzystania ze wsparcia udzielanego na zasadach pomocy de minim do limitu 200 tys. euro wliczamy również pomoc otrzymaną przez spółki, w których gmina posiada większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków, albo wywiera dominujący wpływ zgodnie z przepisami art. 2 ust 2 rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r.?Odpowiedź, 19.08.2016 r.
Tak. Informacje przedstawione w zapytaniu wskazują na wzajemne powiązanie podmiotów (gmina oraz spółki), co w świetle art. 2 ust 2 rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. przesądza o traktowaniu ich jako "jednego przedsiębiorstwa". W takim przypadku konieczne jest sumowanie pomocy de minimis udzielanej jednostce samorządu terytorialnego (JST) z pomocą udzieloną należącym do niej/zależnym od niej podmiotom. Wspólny limit z JST będą posiadały zatem wszystkie wyodrębnione (samodzielne) jednostki organizacyjne tej gminy, które będą z nią powiązane.
Pytanie 9. Czy azbest można zutylizować w ramach projektu i czy będzie to koszt kwalifikowalny?
Utylizacja azbestu w ramach projektu jest dopuszczalna. Najczęściej stosowaną metodą jest utylizacja za pomocą obróbki termicznej. Należy jednakże pamiętać, iż przedsiębiorca, któremu odpady azbestowe zostaną przekazane, powinien posiadać stosowne zezwolenie na przetwarzanie odpadów w rozumieniu Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (art. 232, pkt 1). Należy zwrócić uwagę na fakt, iż zezwolenie powinno dotyczyć przetwarzania, gdyż zgodnie z zapisem wskazanym w art. 3, pkt 1, ppkt 21 wyżej wymienionej ustawy, przetwarzanie jest procesem odzysku lub unieszkodliwiania.
Pytanie 8. W jaki sposób oceniony zostanie projekt zakładający utylizację termiczną azbestu?
Dla oceny projektu zakładającego unieszkodliwienia azbestu za pomocą obróbki termicznej zastosowanie znajdzie kryterium nr 5 „Sposób unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest”. Produktem finalnym procesu obróbki termicznej będzie tzw. materiał spopielony, a liczba punktów, które może uzyskać projekt za spełnienie tego kryterium będzie uzależniona od sposobu „zagospodarowania” materiału spopielonego. Przykładowo, jeżeli ów materiał będzie składowany na terenie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne, w wydzielonej jego części – projekt otrzyma 1 punkt. Jeśli natomiast będzie możliwe ponowne wykorzystanie tego materiału (np. w budownictwie) - wówczas projekt może uzyskać 4 punkty. Reasumując – w tym kryterium projekt uzyska ilość punktów zależną od sposobu postępowania ze spopielonym materiałem.
Pytanie 7. Czy przetworzony i ponownie wykorzystany styropian, który przez lata był poddany działaniu azbestu będzie objęty kryteriami specyficznymi dla azbestu?
Przetworzenie i ponowne wykorzystanie styropianu, na który oddziaływał azbest nie będzie podlegał ocenie, gdyż kryteria dotyczą wyłącznie azbestu i sposobów jego unieszkodliwiania. Niemniej jednak należy pamiętać, iż ponowne wykorzystanie styropianu po jego przetworzeniu, powinno się odbywać w sposób bezpieczny dla środowiska
Pytanie 6. Czy koszt usunięcia drzew przylegających do elewacji budynku będzie kwalifikowany?
Koszt usunięcia drzew może być kosztem kwalifikowalnym, jeżeli będzie to koszt uznany za niezbędny do realizacji projektu. Należy jednakże pamiętać, iż zgodnie z zapisem wskazanym w Ustawie z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, „jeśli przyczyną usunięcia drzewa lub krzewu jest realizacja inwestycji wymagającej uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub pozwolenia na budowę, zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu może zostać wykonane pod warunkiem uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub pozwolenia na budowę, które kolidują z drzewami lub krzewami, będącymi przedmiotem zezwolenia” (art. 83d, pkt 5), a także, iż wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew powinien też zawierać projekt „nasadzeń zastępczych, rozumianych jako posadzenie drzew lub krzewów, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub o powierzchni nie mniejszej niż powierzchnia usuwanych krzewów, stanowiących kompensację przyrodniczą za usuwane drzewa i krzewy (…)” (art. 83b, pkt 1, ppkt 9a ww. ustawy).
Pytanie 5. Wnioskodawca planuje, aby projektem były objęte zarówno indywidualne gospodarstwa domowe, jak i wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie mieszkaniowe. Czy w przypadku wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych należy liczyć się z obniżonym poziomem dofinansowania?
W związku z tym, że zasadniczą działalnością spółdzielni mieszkaniowych jest budowa, wynajem i sprzedaż mieszkań oraz zarządzanie nieruchomościami, która prowadzona jest na rynku otwartym na konkurencję, wsparcie udzielone spółdzielni ze środków wspólnotowych będzie pomocą publiczną. Tak więc dla części projektu, polegającej na unieszkodliwianiu azbestu z budynków spółdzielni mieszkaniowych należy przyjąć założenie, iż poziom dofinansowania może zostać obniżony. Warto także pamiętać, iż w przypadku wystąpienia pomocy publicznej w projekcie ograniczeniu ulec może także katalog kosztów kwalifikowanych. Szczegółowe informacje na temat podstaw prawnych, wskazujące możliwy poziom dofinansowania oraz zakres kosztów kwalifikowanych opublikowane zostały w ogłoszeniu o naborze. Jeżeli wnioskodawca planuje kompleksowe unieszkodliwianie azbestu zarówno z budynków należących do wspólnot mieszkaniowych oraz do spółdzielni, jak i z obiektów indywidualnych gospodarstw, zalecaną formą złożenia wniosku o dofinansowanie będzie jego podział na zadania (system LSI daje taką możliwość), tak by wyodrębnić zadanie z różnym (np. niższym) poziomem dofinansowania.
Pytanie 4. Z wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków wynika, że dofinansowaniu będą podlegały koszty związane z przywróceniem stanu obiektu sprzed demontażu materiałów azbestowych. Tym koszty związane z odtworzeniem elewacji wraz z warstwą docieplającą będą podlegały refundacji. Czy możliwe będzie zwiększenie grubości materiałów izolacyjnych zgodnie z obowiązującymi normami przy zachowaniu dofinansowania z RPO WSL?
Zastąpienie azbestowych elementów materiałem nieszkodliwym będzie traktowane jako wydatek kwalifikowalny, nawet jeżeli zwiększona zostanie grubość warstwy termoizolacyjnej. Należy jednakże mieć na uwadze, iż w ramach oceny merytorycznej projektu eksperci, w oparciu o kryterium merytoryczne ogólne "Efektywność projektu" zweryfikują, czy planowane efekty realizacji projektu są proporcjonalne w stosunku do planowanych do poniesienia lub zaangażowania nakładów inwestycyjnych, zasobów infrastrukturalnych etc.
Pytanie 3. W ramach projektu wnioskodawca zamierza wykonać następujące prace: demontaż więźby wykonanie nowej więźby, wykończenie stropu sufitem podwieszanym, domurowanie ścian szczytowych, konserwacja antykorozyjna istniejącej więźby oraz wykonanie systemowego wyłazu. Czy przedstawiony zakres prac mieści się w katalogu kosztów kwalifikowanych?
Zapis wskazany w Wytycznych programowych w zakresie kwalifikowania wydatków z EFRR w ramach RPO WSL 2014-2020, dotyczący „niezbędnych prac związanych z konstrukcją dachu, wynikających z dokumentacji technicznej” odnosi się wyłącznie do prac związanych usunięciem elementów azbestowych i zastąpienia ich nieszkodliwymi. Zatem wydatków takich jak: demontaż więźby, wykonanie nowej więźby, wykończenie stropu sufitem podwieszanym, domurowanie ścian szczytowych, konserwacja antykorozyjna istniejącej więźby czy wykonanie systemowego wyłazu dachowego nie można uznać za wydatki kwalifikowalne w rozumieniu przytoczonego powyżej zapisu wytycznych. Ponadto należy pamiętać, iż jako niekwalifikowany uznaje się wydatek polegający jedynie na remoncie dachu (nawet jeżeli elementy azbestowe są ściągane z elewacji budynku).
Pytanie 2. Na jakich zasadach udzielane będzie wsparcie dla spółdzielni mieszkaniowych?
Zgodnie z pkt. 1. 1 Regulaminu konkursu, 1.1. (Podstawy prawne udzielania pomocy publicznej w ramach konkursu) IOK założyła, że w przypadku dofinansowania mającego charakter pomocy publicznej przekazywanej bezpośrednio podmiotowi otrzymującemu dofinansowanie (tj. w przypadku, gdy ten podmiot jest jednocześnie beneficjentem pomocy), pomoc taka udzielana będzie przez IZ RPO WSL na podstawie właściwych przepisów prawa, w tym w szczególności:
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 (Dz. U. 2015 poz. 488) [dalej: Rozporządzenie de minimis – przyp.];
Natomiast w przypadku wystąpienia okoliczności umożliwiających zastosowanie innych podstaw udzielania pomocy publicznej aniżeli określone w pkt. 1.1.3 Wnioskodawcy zostaną o takim fakcie poinformowani na stronie www.rpo.slaskie.pl/faq w sekcji „Często zadawane pytania”.
W ślad za ww. fragmentem Regulaminu w sekcji „Często zadawane pytania” zostały opublikowane dodatkowe informacje, których treść przedstawia się następująco:
Zgodnie z treścią art. 45 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w stosowaniu art. 107 i 108 Traktatu [Dz. Urz. UE L 187/1 z 26.06.2014], pomoc może zostać przyznana przedsiębiorcom na naprawę szkód w środowisku poprzez rekultywację zanieczyszczonych terenów, rozumianych jako tereny, na których stwierdzono spowodowaną przez człowieka obecność substancji niebezpiecznych w takim stężeniu, że stanowią one poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska, biorąc pod uwagę obecne i zatwierdzone przyszłe przeznaczenie tego terenu (vide: art. 2 pkt 121 Rozporządzenia nr 651/2014).
Wnioskodawcy ubiegający się o ten rodzaj pomocy będą zobligowani do wykazania, iż spełniają oni wszystkie wymogi ustanowione w rozporządzeniu nr 651/2014, a znajdujące zastosowanie do wskazanego wyżej przeznaczenia (rodzaju) pomocy.
Jednocześnie należy mieć na uwadze, że ze względu na fakt, iż program pomocowy dla udzielania pomocy publicznej w ramach RPO w oparciu o art. 45 Rozporządzenia nr 651/2014 nie został dotychczas wydany przez Ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego[1], wykorzystanie tego przeznaczenia pomocy będzie miało charakter pomocy indywidualnej (pomocy ad hoc)[2].
W przypadku wszystkich wnioskodawców ubiegających się o pomoc inwestycyjną na rekultywację zanieczyszczonych terenów konieczne jest m. in wykazanie efektu zachęty. Efekt zachęty uznaje się za spełniony, jeżeli pisemny wniosek o przyznanie pomocy zostanie złożony do przed rozpoczęciem prac nad projektem.
Jednocześnie w przypadku pomocy ad hoc udzielanej podmiotom będącym dużymi przedsiębiorstwami[3], w celu wykazania efektu zachęty konieczne jest także przedstawienia w dokumentacji aplikacyjnej danych odnoszących się do kwestii spełnienia efektu zachęty, zgodnie z art. 6 ust. 3 lit. b) Rozporządzenia nr 651/2014. Powyższe wiążę się równocześnie z koniecznością przedłożenia jako odrębnych załączników dodatkowych dokumentów[4] potwierdzających spełnienie owego efektu. Właściwym polem wniosku o dofinansowania do ujęcia informacji odnoszących się do spełnienia efektu zachęty w projekcie jest m.in. pole B.13.2. Zakres pomocy publicznej i / lub de minimis → Uzasadnienie spełnienia efektu zachęty.
Dodatkowo wskazać należy, iż w przypadku pomocy na rekultywację zanieczyszczonych terenów za koszty kwalifikowalne uznaje się jedynie koszty prac rekultywacyjnych pomniejszone o wzrost wartości gruntu (wyceny wartości gruntu dokonuje niezależny ekspert). Tym samym, biorąc pod uwagę charakter inwestycji przewidzianych do wsparcia (typ projektu: kompleksowe unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest), zasadniczo brak jest innych podstaw prawnych do udzielania wsparcia w tym względzie niż wymienione powyżej, tj. pomoc de minimis i/lub pomoc inwestycyjna na rekultywację zanieczyszczonych terenów.
Dotychczasowe ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO z dnia 9 czerwca 2010 r. w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację w ramach regionalnych programów operacyjnych, właściwe dla perspektywy finansowej 2007-2013, nie jest już obowiązującym aktem prawa, natomiast zastosowanie ROZPORZĄDZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY I ROZWOJU z dnia 28 sierpnia 2015 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje wspierające efektywność energetyczną w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014–2020 jako podstawy prawnej udzielenia pomocy nie jest możliwe z uwagi na wewnętrzną demarkację RPO WSL na lata 2014-2020 (tj. możliwości wsparcia tożsamego zakresu inwestycji oraz tego samego typu beneficjenta w ramach innego – dedykowanego – działania, tu: DZIAŁANIE 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i mieszkaniowej).
Reasumując: koszt usunięcia i unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest może zostać uznany za kwalifikowany i sfinansowany w oparciu o art. 45 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 (z intensywnością wsparcia maksymalnie do 85% kosztów kwalifikowanych projektu), zaś koszt zastąpienia usuniętych materiałów azbestowych innym materiałem „bezpiecznym” (np. styropianem) objęty może zostać wsparciem udzielanym na podstawie Rozporządzenia de minimis (intensywność wsparcia dla tej kategorii kosztów: maksymalnie do 85% kosztów kwalifikowanych projektu, lecz nie więcej niż 200 000 Euro – dla jednego przedsiębiorcy w okresie trzech lat podatkowych)*.
* sposób wyliczenia maksymalnego dopuszczalnego poziomu dofinansowania (intensywność) opisany został w Wytyczne w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020 (MIiR, Warszawa 2015) oraz INSTRUKCJI WYPEŁNIANIA WNIOSKU O DOFINANSOWANIE PROJEKTU W RAMACH EFRR (Katowice, maj 2016).
[1] Zob. art. 27 ust. 4 w zw. z art. 5 tzw. ustawy wdrożeniowej (Dz.U. 2014 poz. 1146 z poźn. zm.)
[2] Zob. art. 2 pkt 14 lit a) rozporządzenia 651/2014
[3] Określenie kategorii przedsiębiorstwa zdefiniowane zostało w Załączniku 1 Rozporządzenia nr 651/2014.
[4] Zgodnie z pkt. 3.2.4.2. (Warunki dodatkowe dotyczące pomocy podlegającej indywidualnemu zgłoszeniu) KOMUNIKATU KOMISJI - Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 dokumentami tymi mogą być np. dokumenty organów zarządzających, sprawozdania komisji kredytowych, oceny ryzyka, sprawozdania finansowe, wewnętrzne biznesplany, ekspertyzy i inne badania związane z analizowanym projektem inwestycyjnym. W weryfikacji istnienia efektu zachęty mogą być pomocne dokumenty zawierające informacje o prognozach zapotrzebowania, prognozach kosztów, prognozach finansowych, dokumenty przedkładane komitetowi inwestycyjnemu i prezentujące różne scenariusze inwestycyjne lub dokumenty przekazywane instytucjom finansowym.
Pytanie 1. Na jakich zasadach udzielane będzie wsparcie dla podmiotów jakimi są towarzystwa budownictwa społecznego (TBS)W odniesieniu do działalności TBS należy zwrócić uwagę, iż pomimo faktu, że podmioty te są gminnymi spółkami non-profit, prowadzą one działalność gospodarczą i działają w warunkach konkurencji (np. ze strony deweloperów i spółdzielni mieszkaniowych), funkcjonując na otwartym i konkurencyjnym rynku budowy, sprzedaży i wynajmu mieszkań – co pozwala na uznanie tych podmiotów za przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów unijnych. Zasadne wydaje się więc przyjęcie, iż wsparcie dla TBS, prowadzących działalność gospodarczą i działających w warunkach konkurencji, spowoduje przewagę ekonomiczną tych podmiotów w stosunku do innych uczestników rynku. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż udzielenie dotacji dla TBS może spowodować zakłócenie konkurencji lub wpłynąć na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi.
Tym samym projekty składane przez TBS objęte zostaną pomocą publiczną, która w przedmiotowym działaniu udzielana będzie na zasadach:
- pomocy de minimis – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 (Dz. U. 2015 poz. 488)
i/lub
- pomocy inwestycyjna na rekultywację zanieczyszczonych terenów – art.. 45 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w stosowaniu art. 107 i 108 Traktatu [Dz. Urz. UE L 187/1 z 26.06.2014]
W świetle ww. aktów prawnych za kwalifikowany oraz możliwy do sfinansowania w oparciu o art. 45 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 (z intensywnością wsparcia maksymalnie do 85% kosztów kwalifikowanych projektu) może zostać uznany koszt usunięcia i unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest, zaś koszt zastąpienia usuniętych materiałów azbestowych innym materiałem „bezpiecznym” (np. styropianem) objęty może zostać wsparciem udzielanym na podstawie pomocy de minimis (intensywność wsparcia dla tej kategorii kosztów: maksymalnie do 85% kosztów kwalifikowanych projektu, lecz nie więcej niż 200 000 Euro – dla jednego przedsiębiorcy w okresie trzech lat podatkowych). W tym miejscu należy wskazać, iż w przypadku pomocy na rekultywację zanieczyszczonych terenów za koszty kwalifikowalne uznaje się jedynie koszty prac rekultywacyjnych pomniejszone o wzrost wartości gruntu (tu: obiektu), którego wyceny dokonuje niezależny ekspert.
Dla projektów objętych pomocą publiczną, które jednocześnie są projektami generującymi dochód (np. projekty składane przez TBS) sposób wyliczenia maksymalnego dopuszczalnego poziomu dofinansowania (intensywność) opisany został w Wytycznych w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020 (MIiR, Warszawa 2015) oraz Instrukcji wypełniania wniosku o dofinansowanie projektu w ramach EFRR (Katowice, maj 2016).
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/dzial_5_2_gospodarka_odpadami_kompleksowe_unieszkodliwianie_odpadow__azbest_06716_06816_2016_07_12
Dotyczy pkt. 1.1 Podstawy prawne udzielania pomocy publicznej w ramach konkursu regulaminów konkursowych nr RPSL.05.02.01-IZ.01-24-068/16 oraz RPSL.05.02.02-IZ.01-24-067/16 (DZIAŁANIE 5.2 Gospodarka odpadami – typ projektu: Kompleksowe unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest).
Zgodnie z treścią art. 45 Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w stosowaniu art. 107 i 108 Traktatu [Dz. Urz. UE L 187/1 z 26.06.2014], pomoc może zostać przyznana przedsiębiorcom na naprawę szkód w środowisku poprzez rekultywację zanieczyszczonych terenów, rozumianych jako tereny, na których stwierdzono spowodowaną przez człowieka obecność substancji niebezpiecznych w takim stężeniu, że stanowią one poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska, biorąc pod uwagę obecne i zatwierdzone przyszłe przeznaczenie tego terenu (vide: art. 2 pkt 121 Rozporządzenia nr 651/2014).
Wnioskodawcy ubiegający się o ten rodzaj pomocy będą zobligowani do wykazania, iż spełniają oni wszystkie wymogi ustanowione w rozporządzeniu nr 651/2014, a znajdujące zastosowanie do wskazanego wyżej przeznaczenia (rodzaju) pomocy.
Jednocześnie należy mieć na uwadze, że ze względu na fakt, iż program pomocowy dla udzielania pomocy publicznej w ramach RPO w oparciu o art. 45 Rozporządzenia nr 651/2014 nie został dotychczas wydany przez Ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego[1], wykorzystanie tego przeznaczenia pomocy będzie miało charakter pomocy indywidualnej (pomocy ad hoc)[2].
W przypadku wszystkich wnioskodawców ubiegających się o inwestycyjna na rekultywację zanieczyszczonych terenów konieczne jest m. in wykazanie efektu zachęty. Efekt zachęty uznaje się za spełniony, jeżeli pisemny wniosek o przyznanie pomocy zostanie złożony do przed rozpoczęciem prac nad projektem.
Jednocześnie w przypadku pomocy ad hoc udzielanej podmiotom będącym dużymi przedsiębiorstwami[3], w celu wykazania efektu zachęty konieczne jest także przedstawienia w dokumentacji aplikacyjnej danych odnoszących się do kwestii spełnienia efektu zachęty, zgodnie z art. 6 ust. 3 lit. b) Rozporządzenia nr 651/2014. Powyższe wiążę się równocześnie z koniecznością przedłożenia jako odrębnych załączników dodatkowych dokumentów[4] potwierdzających spełnienie owego efektu.
Właściwym polem wniosku o dofinansowania do ujęcia informacji odnoszących się do spełnienia efektu zachęty w projekcie jest m.in. pole B.13.2. Zakres pomocy publicznej i / lub de minimis → Uzasadnienie spełnienia efektu zachęty
[1] Zob. art. 27 ust. 4 w zw. z art. 5 tzw. ustawy wdrożeniowej (Dz.U. 2014 poz. 1146 z poźn. zm.)
[2] Zob. art. 2 pkt 14 lit a) rozporządzenia 651/2014
[3] Określenie kategorii przedsiębiorstwa zdefiniowane zostało w Załączniku 1 Rozporządzenia nr 651/2014.
[4] Zgodnie z pkt. 3.2.4.2. (Warunki dodatkowe dotyczące pomocy podlegającej indywidualnemu zgłoszeniu) KOMUNIKATU KOMISJI - Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 dokumentami tymi mogą być np. dokumenty organów zarządzających, sprawozdania komisji kredytowych, oceny ryzyka, sprawozdania finansowe, wewnętrzne biznesplany, ekspertyzy i inne badania związane z analizowanym projektem inwestycyjnym. W weryfikacji istnienia efektu zachęty mogą być pomocne dokumenty zawierające informacje o prognozach zapotrzebowania, prognozach kosztów, prognozach finansowych, dokumenty przedkładane komitetowi inwestycyjnemu i prezentujące różne scenariusze inwestycyjne lub dokumenty przekazywane instytucjom finansowym.
Zob. art. 27 ust. 4 w zw. z art. 5 tzw. ustawy wdrożeniowej (Dz.U. 2014 poz. 1146 z poźn. zm.)
Zob. art. 2 pkt 14 lit a) rozporządzenia 651/2014
Określenie kategorii przedsiębiorstwa zdefiniowane zostało w Załączniku 1 Rozporządzenia nr 651/2014.
Zgodnie z pkt. 3.2.4.2. (Warunki dodatkowe dotyczące pomocy podlegającej indywidualnemu zgłoszeniu) KOMUNIKATU KOMISJI - Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 dokumentami tymi mogą być np. dokumenty organów zarządzających, sprawozdania komisji kredytowych, oceny ryzyka, sprawozdania finansowe, wewnętrzne biznesplany, ekspertyzy i inne badania związane z analizowanym projektem inwestycyjnym. W weryfikacji istnienia efektu zachęty mogą być pomocne dokumenty zawierające informacje o prognozach zapotrzebowania, prognozach kosztów, prognozach finansowych, dokumenty przedkładane komitetowi inwestycyjnemu i prezentujące różne scenariusze inwestycyjne lub dokumenty przekazywane instytucjom finansowym.
https://rpo.slaskie.pl/czytaj/dotyczy_pkt_1_1_podstawy_prawne_udzielania_pomocy_publicznej_rpsl_05_02_01_iz_01_24_06816_oraz_rpsl_05_02_02_iz_01_24_06716