Serwis Regionalnego Programu
Województwa Śląskiego
RPO WSL 2014-2020

Pytanie 7. Na który moment realizacji projektu w ramach Działania 4.3 Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i mieszkaniowej należy wykazać spełnienie warunku dotyczącego osiągnięcia wymaganego poziomu zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP H+W) w budynkach termomodernizowanych (na moment zakończenia inwestycji czy na moment przed realizacją projektu tj. przed wymianą kotła)?

Odpowiedź, 07.08.2018 r.
W związku z wątpliwościami dot. sposobu określania wymaganego poziomu zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP H+W) w budynkach, w których planuje się dofinansować ze środków EFRR wymianę indywidualnego źródła ciepła na źródło opalane paliwem gazowym lub biomasą w przypadku realizacji projektu grantowego Instytucja Zarządzająca RPO WSL wyjaśnia, że:
W ramach pakietów aplikacyjnych publikowanych dla poszczególnych naborów obowiązują przede wszystkim zasady i warunki wynikające z Kryteriów wyboru projektów, Szczegółowego opisu osi priorytetowych RPO WSL, Regulaminu dla danego naboru oraz instrukcji wypełniania wniosków.

W przypadku projektów dotyczących wymiany indywidualnego źródła ciepła na źródło opalane paliwem gazowym lub biomasą,  realizowanych w ramach Działania 4.3., możliwe jest wsparcie następujących budynków:

a) Budynków, w których wraz z wymianą źródła ciepła przeprowadza się jednocześnie termomodernizację. […]
b) Budynków gdzie termomodernizacja została już wykonana (projekt realizuje tylko 2 typ projektu).

Za wykonaną modernizację w przypadku budynków mieszkaniowych uważane jest osiągnięcie poziomu zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną w stanie docelowym oszczędności energii pierwotnej na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej określonego w audycie energetycznym wyrażonego wskaźnikiem EPH+W dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych EPH+W<150 kWh/(m2×rok) i dla budynków mieszkalnych wielorodzinnych EPH+W < 135 kWh/(m2 × rok). […].

Aby zakwalifikować inwestycję do dofinansowania wymiany źródła ciepła na opalane paliwem gazowym lub biomasą, dany budynek musi spełniać co najmniej wartości powyższych wskaźników. A zatem, jeżeli termomodernizacja została już przeprowadzona (przed wymianą źródła ciepła), to wówczas minimalne poziomy wskaźnika muszą być spełnione (osiągnięte) przed przystąpieniem do realizacji projektu polegającego na wymianie źródła ciepła.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Pytanie 6. Czy informacja zawarta w "pytaniu 5." ma zastosowanie do wszystkich trwających aktualnie naborów w ramach Działań 4.1 i 4.3?

Odpowiedź, 07.08.2018 r.
W ramach Działania 4.1 i Działania 4.3  propozycje dot. wyliczenia wartości wskaźników zawarto w z zamieszczonych na stronie rpo.slaskie.pl Instrukcjach wypełniania wniosku dla poszczególnych konkursów.

Przy szacowaniu wskaźników dot. redukcji emisji CO2 oraz redukcji emisji PM10 (na potrzeby pól F.1 i F.2) w konkursach nr RPSL.04.01.01-IZ.01-24-256/18, RPSL.04.01.02-IZ.01-24-269/18, RPSL.04.03.01-IZ.01-24-257/18, RPSL.04.03.02-IZ.01-24-264/18  należy bazować na poniżej określonych opracowaniach Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE):

Dla CO₂:

Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2015 do raportowania w ramach Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2018

Wskaźniki emisyjności CO2, SO2, NOx, CO i TSP dla energii elektrycznej na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2016 rok (grudzień 2017 r.)”

Dla PM10:
Wskaźniki emisji zanieczyszczeń za spalania paliw w kotłach o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW

Wskaźniki emisyjności CO2, SO2, NOx, CO i TSP dla energii elektrycznej na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2016 rok (grudzień 2017 r.)

W stosunku do poprzednio opublikowanej informacji w przypadku zastosowania opracowań, w których ujęto jedynie pyły całkowite (TSP) należy przyjąć, że w ilości pyłów całkowitych (TSP) znajduje się 73,56% pyłów PM10^[1].

[1] proporcja na podstawie wielkości podanych w raporcie "Krajowy bilans emisji SO2, NOX, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 2015-2016 w układzie klasyfikacji SNAP. Raport syntetyczny" poprzez zestawienie wartości emisji TSP ogółem oraz emisji PM10 ogółem za rok 2016 (s.13-14)

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Pytanie 5. W trwającym aktualnie konkursie 4.1.3 RPO, w przeciwieństwie do równoległego 4.3.4, brak jest w regulaminie opisu sposobu obliczania wskaźników dotyczących CO2 oraz PM10. Informacje te znajdują się jednak w "Instrukcji wypełniania wniosku", gdzie w części B.16 można przeczytać, że: "W przypadku szacowania wskaźników dot. redukcji emisji CO2 oraz redukcji emisji PM10 (zarówno na potrzeby pola B.16 jak i F.1 i F.2) należy bazować na opracowaniach Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE) za rok 2017".

Dla CO2 podane są 2 linki, które określają wskaźniki emisyjności CO2 dla źródeł ciepła i energii elektrycznej. Problem pojawia się przy wskaźniku dotyczącym PM10 dla którego napisano tylko, że "dla PM 10 należy przyjąć, że w ilości pyłów całkowitych (TSP) znajduje się 69,60% pyłów PM 10". Pytanie jak policzyć TSP dla źródła nie opartego o energię elektryczną, a np. o węgiel? Na to pytanie ani regulamin ani instrukcja ani linki nie odpowiadają. Do tej pory korzystaliśmy np. z opracowań dr Hławiczka, w którym wprost były podane emisje dla poszczególnych źródeł, co z kolei w znacznej mierze ułatwiało pracę.

Na stronie KOBIZE nie odnaleziono opracowania z roku 2017 r., a jedynie z 2015 r. (https://krajowabaza.kobize.pl/docs/male_kotly.pdf.)  i na jego podstawie można teoretycznie wyliczyć TSP np. dla źródła węglowego. Czy można je stosować? Jeżeli nie to proszę o informację jak wyliczać TSP dla źródeł innych niż oparte o energię elektryczną?

Ten sam problem dotyczy również konkursu 4.3.4.

Odpowiedź, 11.06.2018 r., modyfikacja 25.09.2018 r.
W ramach naboru nr 199/17 dla działania 4.1.3, oraz naboru nr 224/17 dla działania 4.3.4 zgodnie z ww. zapisami instrukcji wypełniania wniosku, źródłem szacowania wskaźnika Stopień redukcji PM10 powinno być adekwatne opracowanie KOBIZE za 2017 rok. W przypadku braku adekwatnego opracowania (właściwego zarówno w aspekcie rodzaju stosowanego paliwa, rodzaju wytwarzanej energii, jak i zastosowanego urządzenia do wytwarzania energii) np. w odniesieniu do energii cieplnej, konieczne jest uzasadnienie wyboru innego źródła, zaleca się wówczas stosowanie innego najbardziej adekwatnego i aktualnego źródła szacowania wraz z jego dokładnym wskazaniem (bibliografia opracowania, przyjęta wartość emisyjności oraz zastosowana metodyka).

Sugerowanym do zastosowania opracowaniem dla energii cieplnej jest:
– Wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw, kotły o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW

Dopuszczalne jest również stosowanie opracowania prof. dr. inż. Stanisława Hławiczka pn. „Nowe podejście do oceny niskiej emisji z ogrzewania mieszkań w kształtowaniu stężeń pyłu na obszarze gminy. I. Inwentaryzacja źródeł emisji i modelowanie emisji”, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 47, 2011 r.

W ramach działania 4.3.4, zgodnie z zapisami regulaminu naboru oraz ww. zapisami instrukcji wypełniania wniosku, źródłem szacowania wskaźnika Stopień redukcji PM10 powinno być adekwatne opracowanie KOBIZE za 2017 rok lub, w przypadku braku opracowania z 2017 r., najbardziej aktualne z opublikowanych opracowań KOBIZE, właściwe zarówno w aspekcie rodzaju wytwarzanej energii, rodzaju stosowanego paliwa, jak i zastosowanego urządzenia do wytwarzania energii.

W odniesieniu do energii cieplnej dla wskaźnika PM10 na leży korzystać z opracowania:
– Wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw, kotły o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW

Dla danych ujętych jako TSP należy przyjąć założenie, że w ilości pyłów całkowitych (TSP) znajduje się 69,60% pyłów PM 10.*

* jeżeli w Instrukcji wypełniania wniosku dla danego naboru zawarto inne informacje na temat sposobu wyliczenia poziomu pyłu PM 10 zawartego w ilości pyłów całkowitych (TSP), należy stosować zapisy z Instrukcji. Proszę mieć na uwadze że dla naborów w ramach Działania 4.1 i Działania 4.3 ogłoszonych już w 2018 r. tj.  nr RPSL.04.01.01-IZ.01-24-256/18, RPSL.04.01.02-IZ.01-24-269/18, RPSL.04.03.01-IZ.01-24-257/18, RPSL.04.03.02-IZ.01-24-264/18  Instrukcje wypełniania wniosku zalecają stosowanie innego współczynnika wyliczenia zawartości PM 10 w TSP tj. (73,56%).

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Pytanie 4. Jak interpretować art. 41 ust. 6 GBER, odnoszący się do zakresu kosztów kwalifikowalnych, w sytuacji, gdy planowana jest np. instalacja paneli fotowoltaicznych na istniejącym budynku?
O jaki poziom dofinansowania może ubiegać się Wnioskodawca w opisanym wyżej przypadku, gdyż zgodnie z art. 41 ust. 7 GBER, intensywność pomocy nie przekracza 45% kosztów kwalifikowalnych, jeśli koszty te oblicza się zgodnie z kryteriami w ust. 6 lit. a) lub 30 % kosztów kwalifikowalnych, jeśli koszty te oblicza się zgodnie z kryteriami w ust. 6 lit. c)?

Odpowiedź, 15.05.2018 r. 
Aktualne stanowisko dotyczące możliwości udzielania pomocy publicznej oraz wysokości wsparcia na propagowanie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych zgodnie z zapisami art. 41 ust. 6 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r znajduje się w załączonym piśmie.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Pytanie 3. Czy w projektach dotyczących dofinansowania instalacji wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych (mikroinstalacje), przy założeniu wprowadzania nadwyżek wyprodukowanej energii do sieci przez prosumenta, mamy do czynienia z pomocą publiczną?

Odpowiedź, 15.05.2018 r.
Zgodnie z aktualnym stanowiskiem Komisji Europejskiej  kwestia kwalifikacji działalności polegającej na wprowadzaniu do sieci elektroenergetycznej nadwyżek energii wyprodukowanej przez prosumenta, jako działalności pomocniczej w rozumieniu pkt 207 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej jako Zawiadomienie Komisji) kształtuje się następująco. Wytwarzanie energii elektrycznej i wprowadzanie jej do sieci może zostać uznane za działalność pomocniczą, co skutkuje brakiem konieczności stosowania przepisów o pomocy publicznej w odniesieniu do finansowania całej instalacji po spełnieniu łącznie następujących warunków:

• główna działalność beneficjenta ma charakter niegospodarczy (np. osoby fizyczne nieprowadzące działalności, działalność administracji publicznej),
• energia musi być zużywana na potrzeby własne,
• rozmiar (zdolność wytwórcza) mikroinstalacji nie może przekraczać realnego zapotrzebowania na energię prosumenta.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że spełnienie ww. warunków pozwala na uznanie, że wprowadzenie nadwyżek wytworzonej energii elektrycznej stanowi działalność o charakterze pomocniczym i co istotne – w takim przypadku nie ma konieczności dokonywania obliczeń dotyczących ograniczenia wydajności działalności gospodarczej do 20% całkowitej rocznej wydajności infrastruktury (instalacji).

Poniższa tabela określa warunki, jakie powinny zostać spełnione, aby można było uznać, iż wsparcie mikroinstalacji podlega wyłączeniu z reżimu pomocy publicznej na podstawie pkt 207 Zawiadomienia Komisji

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Pytanie 2. W działaniu 4.1, w przypadku tzw. projektów parasolowych realizowanych przez podmioty będące beneficjentem innym niż jednostka samorządu terytorialnego, wskazano w regulaminie jako warunek dostępowy konieczność funkcjonowania na rynku przez co najmniej 3 lata lub realizację projektu w partnerstwie z JST. Czy wnioskodawca, który działa krócej niż 3 lata i chce realizować projekt na terenie kilku gmin może zawrzeć partnerstwo tylko z jedną gminą? 
Odpowiedź, 04.10.2017 r.
Warunek partnerstwa z jednostką samorządu terytorialnego dotyczy każdej gminy, na terenie której realizowany będzie projekt parasolowy. Mając na uwadze fakt, że gminy dysponują najczęściej odpowiednim zapleczem operacyjnym i administracyjnym oraz że dotychczas zdobyły największe doświadczenie w realizacji tego rodzaju projektów ww. warunek dotyczący partnerstwa ma na celu zapewnienie dodatkowego wsparcia Wnioskodawców niebędących gminami w realizacji tych skomplikowanych organizacyjnie projektów.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Pytanie 1. Czy w projektach dotyczących dofinansowania instalacji wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, przy założeniu oddawania nadwyżek wyprodukowanej energii do sieci, mamy do czynienia z pomocą publiczną?
Odpowiedź, 31.05.2017 r.
Jak wskazano w pkt 12 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Trybunał Sprawiedliwości konsekwentnie utrzymuje, że wszelka działalność polegająca na oferowaniu na rynku towarów i usług jest działalnością gospodarczą. Odprowadzenie energii elektrycznej do sieci w przypadku instalacji typu on-grid należy utożsamiać z oferowaniem towarów na rynku. Dodatkowo należy zaznaczyć, że zgodnie z wyrokiem TSUE w sprawie C‑219/12 Fuchs,  eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi „działalność gospodarczą”, nawet jeśli jest to jedynie sposób obniżenia rachunków za energię. Analogicznie należy podejść do podobnych instalacji zamontowanych na obiektach publicznych.

Podstawą prawną udzielenia wsparcia, które sklasyfikowane jest jako pomoc publiczna lub pomoc de minimis dla działania 4.1 lub 4.3 w odniesieniu do 3 typu projektu (Budowa instalacji OZE w modernizowanych energetycznie budynkach) może być:

a) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 – w przypadku pomocy de minimis

b) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 3 września 2015 r. w sprawie udzielania pomocy na inwestycje w układy wysokosprawnej kogeneracji oraz na propagowanie energii ze źródeł odnawialnych w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020 – w przypadku pomocy publicznej.

Oczywiście konieczne jest wykazanie, iż wszystkie warunki udzielenia danego rodzaju pomocy będą spełnione.

UWAGA! Nastąpiła zmiana stanowiska Komisji Europejskiej odnośnie prosumentów[1] oraz mikroinstalacji[2] fotowoltaicznych mających możliwość oddawania nadwyżek energii do sieci.

Pismem Ministerstwa Rozwoju przekazano stanowisko Komisji Europejskiej, w którym stwierdza się, że pomimo iż wytwarzanie energii elektrycznej i wprowadzanie jej do sieci stanowi działalność gospodarczą, w przypadku projektów prosumenckich tego rodzaju działalność nie ma charakteru działalności gospodarczej, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów (beneficjent nie prowadzi działalności gospodarczej, wytworzona energia jest zużywana na potrzeby własne o charakterze niegospodarczym, rozmiar tj. zdolność wytwórcza instalacji nie przekracza realnego zapotrzebowania na energię danego prosumenta – nie może być przewymiarowana). Powyższe wynika z faktu, że przedmiotowa instalacja powstaje na użytek konsumenta nieprowadzącego działalności ekonomicznej i tylko w celu zaspokojenia jego potrzeb niegospodarczych, a wprowadzenie energii do sieci ma charakter incydentalny i mieści się w granicach określonych w pkt 207 Zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

W sytuacji, gdy instalacja prosumenta wytwarza nadwyżkę energii, która jest wprowadzana do sieci, tego rodzaju działalność gospodarcza może zostać uznana za mającą charakter pomocniczy, przy łącznym spełnieniu ww. warunków.

W związku z powyższym, w przypadku instalacji prosumenckich w postaci ogniw fotowoltaicznych, zakładanych w obiektach o charakterze niegospodarczym (np. budynki jednorodzinne, budynki urzędów publicznych, budynki szkół publicznych), w sytuacji, gdy beneficjenci nie prowadzą żadnej innej działalności gospodarczej, wprowadzanie nadwyżek energii do sieci może być uznane za działalność o charakterze pomocniczym, o ile zostaną spełnione warunki wskazane w pkt. 207 Komunikatu.

W załączeniu odnośne stanowisko Komisji Europejskiej oraz ww. pismo Ministerstwa Rozwoju.

Powyższe informacje mają zastosowanie zarówno do wniosków w trakcie oceny jak też planowanych do złożenia w ramach trwających i przyszłych naborów.

[1] prosument – odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.), zwaną dalej "ustawą o swobodzie działalności gospodarcze (na podstawie Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, Dz.U. 2015 poz. 478 z późn. zm.)

[2] mikroinstalacja - instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV lub o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 120 kW (na podstawie Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, Dz.U. 2015 poz. 478 z późn. zm.)

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego