8 / 32
8
EKSPERT PODPOWIADA
Od co najmniej trzech dekad na poziomie
instytucji europejskich zaobserwować moż-
na rosnące zainteresowanie problematyką
zdrowotną. Przyczyn doszukiwać się można
w dwóch zjawiskach. Pierwsze to wysokie
znaczenie, jakie społeczeństwa państw eu-
ropejskich przypisują bezpośrednio wartości
zdrowia (co znajduje swoje odzwierciedlenie
w badaniach opinii). Drugie to wartość, jaką
zdrowi obywatele (zdolni m.in. do pełnienia
ról pracowniczych) mają dla dalszego rozwo-
ju gospodarczego.
DZIŚ LICZY SIĘ
ZDROWIE
Jakkolwiek powyższa obserwacja może rodzić naturalne
obiekcje dotyczące sprowadzania człowieka wyłącznie do
jego roli w gospodarce, jest ona potwierdzana przez prze-
glądy międzynarodowe, wyraźnie wskazujące, iż państwa,
których obywatele cieszą się dobrym stanem zdrowia, to
w głównej mierze kraje wysoko rozwinięte. Związek rozwoju
gospodarczego ze stanem zdrowia ma zresztą charakter
relacji dwukierunkowej. Z jednej strony zdrowe społeczeń-
stwo stymuluje gospodarkę, z drugiej rozwinięta gospodar-
ka daje większe możliwości zachowania potencjału zdrowia.
W tym drugim przypadku mówimy raczej o tworzeniu
dogodnych warunków niż o automatycznym przełożeniu
poziomu rozwoju gospodarczego na zdrowie obywateli.
Wydaje się, że do zaistnienia realnych korzyści zdrowotnych
wynikających z wysokiego poziomu rozwoju gospodarcze-
go, konieczne jest także wsparcie w postaci odpowiednich
rozwiązań socjalnych i ochrony obywateli, oferowanych
przez państwo. Dobitnie świadczy o tym porównanie
państw zachodnioeuropejskich i Stanów Zjednoczonych,
gdzie przy zbliżonym poziomie rozwoju gospodarczego, kra-
je europejskie cechuje wyraźnie lepszy stan zdrowia popu-
lacji. Wystarczy wspomnieć, że zgodnie z szacunkami Banku
Światowego, w 2015 roku przewidywano, iż noworodek
urodzony w USA ma przed sobą średnio ok. 79 lat życia,
podczas gdy dla całej Unii Europejskiej, z uwzględnieniem
słabiej rozwiniętych państw Europy Środkowo-Wschodniej,
wartość wskaźnika była o blisko dwa lata wyższa. Jeśli zaś
wziąć pod uwagę wyłącznie kraje strefy euro, wówczas róż-
nica na korzyść starego kontynentu wzrastała do trzech lat.
Mając na uwadze powyższe obserwacje, warto przyjrzeć się
sytuacji w województwie śląskim. Czynnikiem o znaczeniu
wiodącym jest tu zmiana struktury demograficznej. Według
danych Głównego Urzędu Statystycznego, województwo
cechuje się trzecią najwyższą wartością udziału populacji
w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców
regionu (21,4%). Jednocześnie, w przypadku grupy osób
w wieku przedprodukcyjnym (tj. do 17 lat), Śląskie odnoto-
wało w 2016 roku trzecią najniższą wartość w kraju (16,8%).
W tym względzie gorsze wskaźniki odnotowano jedynie
w województwach opolskim i świętokrzyskim, a zbliżony
odsetek zaobserwowano w dolnośląskim i łódzkim. Dane
te, w połączeniu z notowanym od lat ujemnym przyrostem
naturalnym i niską dzietnością, każą wprost zadawać pytania
o zdolność regionu do utrzymania i rozwoju jego potencjału
gospodarczego. Jednocześnie rosnąca liczba osób starszych
w ogólnej populacji zwiększa zapotrzebowanie na świad-
czenia medyczne i usługi opiekuńcze. Z tej perspektywy
wyraźnie rysują się trzy kluczowe zadania, z jakimi mierzyć
się będzie region w najbliższych latach. Po pierwsze, jest to
podejmowanie działań, które sprzyjać będą podnoszeniu
poziomu dzietności i przyrostu naturalnego. Drugi obszar
to działania koncentrujące się na poprawie stanu zdrowia
populacji znajdującej się w wieku produkcyjnym tak, by
ograniczyć liczbę osób nieaktywnych zawodowo ze wzglę-
du na stan zdrowia. Wreszcie trzecim naturalnym obszarem
aktywności powinno być jak najdłuższe utrzymanie zdrowia
w starzejącej się populacji i zapewnienie dostępu do sku-
tecznej oraz bezpiecznej opieki zdrowotnej.
Mając na uwadze skalę przedstawionych wyzwań, zasadne
staje się stawianie pytań o możliwości wsparcia, jakie dają
w tej dziedzinie Fundusze Europejskie. Obecnie realizowany
Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego
na lata 2014-2020 zawiera jednoznaczne odniesienia do
obszaru zdrowia w ramach czterech osi priorytetowych,
z czego w trzech przypadkach nawiązania odnoszą się
stricte do realizacji usług medycznych (czwarte z odniesień
Obrazy licencjonowane przez Depositphotos.com/Drukarnia Chroma