4 / 32
4
Rozmowa
Jakie są wyzwania polityki zdrowotnej Polski na
najbliższe lata?
Analiza SWOT, przeprowadzona w dokumencie
Krajowe
Ramy Strategiczne. Policy paper dla ochrony zdrowia na
lata 2014-2020
, pozwoliła określić wyzwania w syste-
mie ochrony zdrowia. Zainteresowanych szczegółami
zachęcam do lektury. Najważniejsze wyzwania zostały
sformułowane jako cele, które chcemy osiągnąć m.in.
poprzez wykorzystanie środków z Funduszy Europej-
skich. Głównym celem jest wydłużenie życia w zdrowiu,
jako czynnika wpływającego na jakość życia i rozwój
gospodarczy w Polsce. W praktyce oznacza to, że celem
podejmowanych interwencji powinno być utrzymanie
Polaków w zdrowiu tak, aby nie opuszczali rynku pracy,
byli aktywni, zakładali rodziny i przy wsparciu państwa
troszczyli się o swoich bliskich.
W obecnej perspektywie finansowej Fundusze Euro-
pejskie w znacznie większym stopniu niż dotychczas
wspierają rozwój usług zdrowotnych. Na jakie działania
środki unijne są przeznaczane w pierwszej kolejności?
Dokument, o którym wcześniej rozmawialiśmy, definiuje
cztery główne obszary wspierane ze środków europej-
skich: profilaktykę, infrastrukturę zdrowotną, kształcenie
kadr medycznych i działania projakościowe w ochronie
zdrowia. Wszystkie te elementy są ściśle ze sobą zwią-
zane i wzajemnie na siebie oddziałują. Bo cóż z tego, że
wszystkie szpitale w Polsce wyposażymy w najnowocześ-
niejszy sprzęt, jeżeli nie będziemy mieli wykwalifikowane-
go personelu do jego obsługi ani lekarzy i pielęgniarek do
opieki nad pacjentem. Dlatego tak ważna jest ich komple-
mentarność i spójność w działaniu.
Przystępując do prac nad opracowaniem Policy paper, na
podstawie badań i analiz stwierdziliśmy, że występuje pięć
głównych grup chorób, które zabierają ludzi z rynku pracy.
Są to – co zapewne nikogo nie zdziwi: choroby układu
krążenia, choroby nowotworowe, zaburzenia psychiczne
i zaburzenia zachowania, choroby układu kostno-stawo-
wego i mięśniowego oraz choroby układu oddechowego.
To im w pierwszej kolejności chcemy przeciwdziałać.
Kolejne ważne tematy to matka i dziecko, czyli obszary
ginekologii, neonatologii, pediatrii, chorób dziecięcych itp.
Chcemy przede wszystkim wesprzeć oddziały szpitalne
i profilaktykę w kierunku wczesnego wykrywania wad
wrodzonych. Należną uwagę poświęcamy również oso-
bom starszym – chcemy właściwie dbać o nie zarówno
w szpitalach, jak i poza nimi – tworząc i finansując środo-
wiskowe formy opieki zdrowotnej.
Komisja Europejska rekomenduje wdrażanie usług
zdrowotnych na poziomie lokalnych społeczności.
Dlaczego tak duży nacisk kładzie się na rozwój tych
usług właśnie tam?
Polityka regionalna Komisji Europejskiej zaleca przejście od
opieki instytucjonalnej do opieki lokalnej (tzw. deinstytucjo-
nalizacja). Wynika to z tego, że duże, izolowane placówki nie
zaspokajają w pełni potrzeb ludności. Komisja podkreśla, że
zebrane przez lata dowody wskazują, że duże ośrodki nie
są w stanie zapewnić odpowiednio wysokiej jakości usług
skoncentrowanych na dobru podopiecznych ani wsparcia
gwarantującego pełne włączenie społeczne.
Unia Europejska zaleca, aby państwa członkowskie wyko-
rzystały europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne
do wspierania przejścia od opieki instytucjonalnej do opieki
świadczonej na poziomie społeczności lokalnych, rozwoju
usług socjalnych i zdrowotnych oraz szkolenia persone-
lu medycznego. Podkreśla się tam również, że wysokiej
jakości usługi opieki świadczone na poziomie lokalnym dają
lepsze wyniki pod względem jakości życia niż opieka insty-
tucjonalna. Prowadzą też do integracji społecznej.
Czy, Pani zdaniem, deinstytucjonalizacja to dobry kieru-
nek zmian?
Istnieją silne argumenty – oparte na prawach człowieka
i na dowodach teoretycznych oraz empirycznych – które
przemawiają za przejściem (w uzasadnionych przypadkach)
od opieki instytucjonalnej do alternatywnych rozwiązań
rodzinnych i środowiskowych. Takie rozwiązania mogą
poprawiać jakość życia osób objętych opieką i ich rodzin,
sprzyjać włączeniu społecznemu oraz poprawić warunki
pracy personelu. Co ważne, zgodnie z danymi Komisji Eu-
ropejskiej, koszt usług świadczonych na poziomie lokalnym
jest porównywalny z kosztem opieki instytucjonalnej – przy
założeniu, że potrzeby osób objętych opieką i jej jakość są
podobne.
Jakie dostrzega Pani największe bariery w procesie
wprowadzania usług zdrowotnych w środowiskach
lokalnych?
Jedną z najbardziej ewidentnych trudności jest likwidacja
bądź ograniczenie skali działania zakładów, które czę-
Fundusze
na usługach medycyny
Rozmowa z Agnieszką Kister,
Dyrektorem Departamentu Funduszy Europejskich
i e-Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia