Żabie Doły – naturalna atrakcja edukacyjno-rekreacyjna na terenie Bytomia

Bytomskie Żabie Doły są zespołem przyrodniczo-krajobrazowym dającym schronienie i gniazdowanie licznym gatunkom ptaków i innych drobnych kręgowców. Tamtejsze szuwary charakteryzują się właściwościami oczyszczającymi stawy z nadmiaru biogenów, co jest niezwykle istotne dla zachowania siedlisk bąka i bączka, gatunków ptaków zagrożonych wyginięciem. Dla dobra zamieszkujących te tereny zwierząt istotne było skanalizowanie odbywającego się tam ruchu turystycznego i edukacyjnego w taki sposób, by chronić siedliska przed ludzką ingerencją, a jednocześnie zapewnić odwiedzającym dogodne warunki obserwacji dzikiej przyrody.

Tytuł projektu
Uporządkowanie ruchu turystycznego na terenie Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Żabie Doły celem ochrony przyrody i bioróżnorodności oraz przystosowania obszaru na cele edukacyjno-wypoczynkowe

Nazwa beneficjenta
Bytom – miasto na prawach powiatu

Oś priorytetowa / Działanie / Poddziałanie
Oś priorytetowa: V. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów,
Działanie: 5.4. Ochrona różnorodności biologicznej
Poddziałanie: 5.4.2. Ochrona różnorodności biologicznej – OSI

Finanse
Wartość projektu: 2 747 625,00 zł
Dofinansowanie projektu z UE: 1 990 448,05 zł

Dlaczego podjęto się realizacji projektu?

Projekt miał na celu rewaloryzację terenów poprzemysłowych i dostosowanie ich do działań wspomagających zachowanie bioróżnorodności flory i fauny oraz udostępnienie Żabich Dołów mieszkańcom zarówno do celów edukacyjnych, jak i rekreacyjnych.

Co udało się zrealizować?

Dzięki realizacji projektu udało się stworzyć w warunki niezbędne do zachowania bioróżnorodności Żabich Dołów poprzez:

zahamowanie działalności rolniczej i zaorywania szuwarów,
wycinkę zagrażających ekosystemowi drzew topoli i dla kompensacji zasadzenie rodzimych gatunków drzew,
wprowadzenie roślinności nadwodnej,
usunięcie inwazyjnych skupisk rdestowca ostrokończystego,
stworzenie miejsc dogodnych do rozrodu płazów, w tym traszki zwyczajnej, ropuchy szarej, żaby trawnej oraz innych żab objętych ochroną,
wybudowanie budek lęgowych dla ptaków,
stworzenie pływających wysp służących gniazdowaniu ptaków wodnych.

Utworzenie warunków do bezpiecznych dla ekosystemu ruchów o charakterze turystycznym, edukacyjnym i rekreacyjnym oraz możliwości obserwacyjnych dla odwiedzających poprzez:

wykonanie nowych, pieszych ścieżek spacerowo-edukacyjnych o łącznej długości 2 km i 62 m,
remont i modernizację istniejących ścieżek,
wykonanie dwóch większych stanowisk edukacyjnych w formie zadaszonej wiaty,
budowę schodów terenowych, które pomagają dostać się na ścieżki położone w miejscu dawnych nasypów kolejowych,
budowę miejsc obserwacji i fotografowania ptaków w formie czatowni oraz pomostów obserwacyjnych,
ustawienie elementów małej architektury: pojemników i koszy na śmieci, ławek i siedzisk oraz tablic informacyjnych i edukacyjnych.

Ponadto powstał portal internetowy i aplikacja na telefony komórkowe, która wspierać będzie grę terenową odbywającą się na terenie ZPK Żabie Doły.

Kto skorzysta z efektów projektu?

Odbiorcami efektów będą przede wszystkim mieszkańcy Bytomia i Chorzowa, na których terenie leżą Żabie Doły, ale również odwiedzający z całej Polski. Żabie Doły spełniają zarówno swoje funkcje rekreacyjne wobec osób pragnących wypocząć na łonie przyrody, zainteresowanych okolicą poprzez grę terenową lub stronę internetową, jak i funkcje edukacyjne dla odwiedzających, którzy są przede wszystkim zainteresowani pogłębianiem własnej wiedzy na temat żyjących tam gatunków, szczególnie osoby zajmujące się badaniem i obserwowaniem ptaków (ornitolodzy czy fotografowie przyrody). Szacowana liczba odbiorców to 2500 osób rocznie.

Jakie są główne korzyści projektu?

Rewitalizacja terenów poprzemysłowych z zachowaniem bioróżnorodności i ochroną naturalnych siedlisk gatunków chronionych. Dostosowanie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego do potrzeb osób, które zainteresowane są aktywnym odpoczynkiem połączonym z edukacją. Projekt korzysta z możliwości jakie dają nowe technologie tj. aplikacja, która zapoznaje użytkowników z występującymi w Żabich Dołach gatunkami fauny i flory oraz zabawa w grę terenową.

Zdjęcia: Hubert Klimek, http://www.bytom.pl