Środki unijne – realna pomoc
W trudnym dla wszystkich okresie pandemii COVID-19 Urząd Marszałkowski ruszył z szeroko zakrojoną pomocą dla najbardziej zagrożonych kryzysem. Dzięki szybkiej reakcji Zarządu Województwa Śląskiego, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Komisji Europejskiej (KE) możliwe było przesunięcie środków z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (RPO WSL), przyspieszenie procedur i znaczne rozszerzenie pomocy dla firm szczególnie poszkodowanych (z branży turystycznej, hotelarskiej i gastronomicznej). Dzisiaj wiemy, że środki unijne okazały się dla wielu z nich kołem ratunkowym, bez którego by nie przetrwały.
– Śląski Pakiet dla Gospodarki zainicjowany przez marszałka Jakuba Chełstowskiego to realna pomoc dla przedsiębiorców. Reakcja na ich problemy ze strony województwa była błyskawiczna. Dziś możemy mówić, że te środki już zasilają śląską gospodarkę – powiedział wicemarszałek Wojciech Kałuża.
Poniżej przybliżamy dotychczasowe efekty wsparcia i informujemy, na co wciąż mogą liczyć śląscy przedsiębiorcy.
Pożyczki dla mikro-, małych lub średnich przedsiębiorców z województwa śląskiego
W ramach działań wspierających śląskich przedsiębiorców pośrednicy finansowi – Fundusz Górnośląski SA, Towarzystwo Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (TISE) oraz Bank Pekao SA – oferują preferencyjne, nisko oprocentowane pożyczki na wydatki inwestycyjne oraz kapitał obrotowy w celu wzmocnienia ogólnych działań przedsiębiorstwa. Dzięki regulacjom wprowadzonym przez KE czasowo odstąpiono od weryfikacji trudnej sytuacji przedsiębiorstw i dopuszczono możliwość dofinansowania bieżącej działalności:
- wynagrodzeń pracowników (w tym składowe należne ZUS, US),
- zobowiązań publiczno-prawnych pożyczkobiorcy,
- spłaty zobowiązań handlowych,
- pokrycia kosztów użytkowania infrastruktury, zatowarowania, półproduktów itp.
Dodatkowo od środków europejskich, które stanowią 80% lub 50% wartości pożyczki, w zależności od pośrednika finansowego, nie są pobierane żadne opłaty manipulacyjne.
Wysokość pożyczki, o jaką można wnioskować, jest zależna od celu i podmiotu przyznającego wsparcie. Przedsiębiorca zainteresowany pożyczką do 1 mln zł może wnioskować o środki w Funduszu Górnośląskim lub TISE. W przypadku zapotrzebowania na większe środki przedsiębiorca może skorzystać z oferty Pekao (do 17,2 mln zł).
Szczegółowe informacje o wsparciu zwrotnym dostępnym w ramach RPO WSL 2014 2020 oraz namiary na poszczególnych pośredników finansowych można znaleźć TUTAJ.
Wsparcie przedsiębiorczości
Wsparciem przedsiębiorców w utrzymaniu miejsc pracy oraz zakładaniu działalności gospodarczej zajmuje się Wojewódzki Urząd Pracy dzięki środkom z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020.
Własna działalność gospodarcza
- Wsparcie dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy (PUP). Maksymalna kwota dofinansowania to 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia. Wszelkich informacji udzielają Powiatowe Urzędy Pracy, gdzie należy pytać o środki europejskie z działania 7.2 Programu Regionalnego. Lista PUP.
- Wsparcie skierowane do niepracujących zarejestrowanych lub niezarejestrowanych w PUP. Dostępne jest również w ramach projektów konkursowych dla osób pracujących, pod warunkiem że:
- miesięczne zarobki nie przekraczają minimalnego wynagrodzenia za pracę (ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu) w miesiącu poprzedzającym przystąpienie do projektu; lub
- zamieszkują w gospodarstwie domowym, w którym dochody (z wyłączeniem transferów społecznych) przypadające na jedną osobę nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej w miesiącu poprzedzającym przystąpienie do projektu; lub
- pracują na umowę zawartą na czas określony, który upływa w okresie realizacji projektu lub trwa nie dłużej niż 6 miesięcy, a miesięczne zarobki nie przekraczają 120% wysokości minimalnego wynagrodzenia.
30 lipca wybrano realizatorów projektów w ramach poddziałania 7.3.3 RPO WSL. Listy realizatorów zostały opublikowane TUTAJ.
Projekty będą podzielone na cztery części województwa: centralną, południową, północną i zachodnią. Ze względu na miejsce zamieszkania można będzie zakwalifikować się tylko do projektu dla mieszkańców jednej z tych części. Warunki zakwalifikowania się do projektu:
- wiek: co najmniej 30 lat;
- miejsce zamieszkania: województwo śląskie;
- nieprowadzenie zarejestrowanej działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed dniem przystąpienia do projektu.
Szczegóły mogą być różne dla każdego projektu i będą znane po opublikowaniu listy projektów.
Projekty rozpoczną się najwcześniej jesienią 2020 r., po opublikowaniu listy na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy.
Szkolenia
Wsparcie w ramach Podmiotowego Systemu Finansowania (PSF) jest skierowane do mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz przedsiębiorstw zatrudniających mniej niż 250 pracowników).
Pracownicy MŚP mają samodzielny i swobodny wybór usług rozwojowych, dzięki czemu zdobywają wiedzę, kompetencje i szanse na rozwój zawodowy w obszarze, który najlepiej odpowiada ich potrzebom.
Województwo śląskie dysponuje środkami na realizację PSF w wysokości ponad 400 milionów złotych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Stawia to nasz region na pierwszym miejscu w Polsce. Trzy czwarte tej sumy wciąż czeka na przedsiębiorców i pracowników, którzy chcą skorzystać ze wsparcia.
Uczestnicy mogą korzystać ze szkoleń lub doradztwa. Aktualną ofertę wszystkich podmiotów zapewniających świadczenie usług rozwojowych zawiera zintegrowana z PSF Baza Usług Rozwojowych (BUR).
Kluczową rolę w programie PSF odgrywają wybrani przez Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach operatorzy, których punkty obsługi można znaleźć na terenie całego województwa. W nich należy złożyć stosowne dokumenty zgłoszeniowe. Usługobiorca opłaca od 20% do 50% kosztów wybranej usługi rozwojowej. Listę operatorów wraz ze szczegółami dotyczącymi zasad korzystania z PSF oraz aktualnymi harmonogramami naborów można znaleźć na portalu Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach.
Fot. Zakłady Mięsne BERGER w Rydułtowach.
Jedną z osób, które skorzystały ze szkoleń w ramach BUR była Pani Mirosława Kazimierczak zatrudniona w Zakładach Mięsnych BERGER w Rydułtowach na stanowisku managera. Pani Mirosława, mimo dobrego przygotowania merytorycznego do wykonywanej pracy, nie czuła się pewnie w zarządzaniu pracą podległego jej zespołu.
Wspólnie z pracodawcą znalazła w ofercie BUR szkolenia, które pomogły jej rozwinąć kompetencje miękkie, kluczowe dla pełnionych w codziennej pracy zadań. Dziś Pani Mirosława otwarcie przyznaje, że zdobyta wiedza pomogła jej pokonać wiele barier zawodowych.
Kolejny przykład to szansa na rozwój, którą wykorzystała Pani Anna Dzięcioł prowadząca firmę Anlight w Żarkach. Ze szkoleń z zakresu makijażu permanentnego, przedłużania oraz liftingu rzęs skorzystała nie tylko ona, ale także jej pracownice. Jak przyznaje, rozwój i możliwość dodatkowego kształcenia się w branży kosmetycznej to najcenniejsze doświadczenie. Przekłada się ono również na zwiększenie oferty prowadzonej firmy, a co za tym idzie – także potencjalnych zysków.
W jej ślad może pójść wielu kolejnych pracowników i przedsiębiorców ze Śląska, którzy stawiają na samodoskonalenie i dokładnie wiedzą, czego potrzebują do rozwoju zawodowego.
Dofinansowanie do stażysty lub pracownika
Wsparcie jest skierowane do przedsiębiorstw, bez względu na liczbę pracowników.
Wysokość dofinansowania może wynieść do 100%, w szczególności w przypadku:
- stażu – stypendium otrzymuje bezpośrednio stażysta;
- stażu – możliwość dofinansowania do kosztów opiekuna stażysty oraz niezbędnych materiałów eksploatacyjnych wykorzystywanych przez stażystę;
- zatrudnienia (tzw. subsydiowanego) – maksymalna wysokość dofinansowania do kosztów brutto (brutto wynosi kwotę przeciętnego wynagrodzenia).
Wnioski przyjmują realizatorzy (tzw. beneficjenci) projektów.
Szczegółowe informacje znajdują się w listach projektów opublikowanych na stronie internetowej:
- projekty dla osób m.in. niepracujących w wieku od 30 lat,
- projekty dla osób m.in. zwolnionych z przyczyn zależnych od zakładu pracy (niezależnie od wieku).
Jak mówi nam Sylwia Różańska, właścicielka Pracowni Florystycznej "Kurdybanek", która zdołała przetrwać najtrudniejszy czas dzięki środkom otrzymanym z Europejskiego Funduszu Społecznego: „Czekamy na powrót normalności, szukając różnych rozwiązań, m.in. przy pomocy środków z Unii Europejskiej”.
Fot. Pracownia Florystyczna "Kurdybanek".
Wsparcie bezzwrotne
30 lipca 2020 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego odbyło się uroczyste wręczenie umów wnioskodawcom, których projekty zostały wybrane do dofinansowania w pierwszej rundzie konkursu „Inwestycje w MŚP”. To jedno z najważniejszych przedsięwzięć Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości w przeciwdziałaniu skutkom pandemii COVID-19 w gospodarce. O tym, jak bardzo potrzebny był taki konkurs, świadczy fakt, że złożono w nim aż 2281 wniosków.
Fot. Wręczenie pierwszych umów o dofinansowanie przedsiębiorstw.
Pomoc dla firm z regionu obejmowała konkurs „Inwestycje w MŚP”, który udało się przeprowadzić dzięki błyskawicznym zmianom w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego. W marcu przedsiębiorcy zostali poinformowani o planowanym uruchomieniu konkursu na specjalnych zasadach, uwzględniających wyjątkową sytuację, związaną z kryzysem zdrowia publicznego w branżach szczególnie dotkniętych skutkami pandemii – gastronomia, turystyka, hotelarstwo, przemysł czasu wolnego, handel detaliczny, usługi kosmetyczne, fryzjerskie i rehabilitacyjne. Dofinansowanie przeznaczone było dla mikro- (także jednoosobowych działalności gospodarczych), małych i średnich firm z regionu, a jego celem było wsparcie inwestycji, bieżących kosztów prowadzenia działalności i utrzymanie miejsc pracy.
Dofinansowanie ze środków unijnych w takiej formie cieszyło się ogromnym zainteresowaniem firm z naszego województwa, które zgłaszały potrzebę doinwestowania, modernizacji czy dywersyfikacji produkcji w związku z sytuacją, jaka nastąpiła w wyniku pandemii. Pomoc obejmowała także bieżącą działalność, m.in. pokrycie opłat za czynsz, media czy zobowiązań ratalnych. Jak pokazują statystyki – najwięcej wniosków dotyczyło działań inwestycyjnych, a około 35% projektodawców zakładało skorzystanie także z towarzyszącego wsparcia kosztów bieżących.
Jednym z wnioskodawców była firma PROFIL-MET SPÓŁKA JAWNA JASIŃSKI, LEITER, która za uzyskane środki w wysokości 800 000 zł zakupiła nowatorskie dla przedsiębiorstwa giętarki.
„Dla nas to ogromna pomoc. Nie chwaląc się, samodzielnie udało nam się napisać wniosek i zdobyć dofinansowanie. Zakup maszyn do produkcji pozwoli nam utrzymać obecne miejsca pracy i utworzyć nowe, przy jednoczesnym poszerzeniu naszej oferty o zupełnie nowe produkty” – podkreśla Łukasz Leiter.
Robert Kłosowski prowadzący Restaurację Ormiańską w Gliwicach również skorzystał z dofinansowania w wysokości ponad 220 tys. zł.
„Pandemia wprowadziła chaos do uporządkowanego i stabilnego trybu działania restauracji. Myśmy zostali z dnia na dzień zamknięci. Na początku w ogóle nie za bardzo było wiadomo, co się dzieje, później zdecydowaliśmy się na wersję dowozową. Pomimo że branża gastronomiczna została odmrożona, doszło do pewnego rodzaju zmian nawyków konsumentów. Dostawy do domu kiedyś nie stanowiły ważnej części naszego dochodu, wszystko odbywało się w naszym lokalu bądź ogrodzie, a teraz jest to jedna z głównych dróg, na której opieramy naszą działalność. Wiedząc, że wszystkie branże zostały dotknięte, nie wnioskowaliśmy o maksymalną kwotę dofinansowania, chcieliśmy zostawić sporą część dla innych, którzy na pewno są też w tak samo ciężkiej sytuacji jak my” – mówi Robert Kłosowski.
„Należy podkreślić, że w naborze możliwe było finansowanie kosztów poniesionych przez firmy wcześniej tj. po 1 lutego 2020 r., co dla wielu przedsiębiorstw stanowiło pomoc w realizacji rozpoczętych inwestycji, spłacie zobowiązań kredytowych, utrzymaniu miejsc pracy. Warto zaznaczyć, że w ramach działania 3.2 Innowacje w MŚP realizowane były do tej pory jedynie nabory na projekty wdrażające innowacje produktowe bądź procesowe, z wymaganą opinią o innowacyjności. Po wystąpieniu pandemii COVID-19 zasady zostały zmienione z uwagi na sytuację powstałą w wyniku kryzysu zdrowia publicznego – wprowadzony został typ „Inwestycje w MŚP”, znoszący kryterium innowacyjności, poszerzający katalog kosztów kwalifikowalnych, dopuszczający każdego przedsiębiorcę, bez wymogu innowacyjności” – wyjaśnia Krzysztof Spyra, dyrektor Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości.
Do przedsiębiorców, którzy mogą skorzystać z funduszy unijnych na inwestycje dołączyło 111 kolejnych, wybranych w II rundzie naboru. Wśród nich, ponownie znalazły się podmioty reprezentujące branżę hotelarską, gastronomiczną, usługową oraz medyczną. Łączna wartość dofinansowania przeznaczonego na projekty w drugiej rundzie przekroczyła 66 mln złotych. Obecnie trwa ocena formalna i merytoryczna pozostałych wniosków.