Rewitalizacja nitowanej wieży ciśnień w Będzinie-Grodźcu

Grodziec to bardzo stara dzielnica, która w przeszłości była ważną osadą przemysłową. W 1975 r. Grodziec został włączony do Będzina, a z biegiem lat zamykano tam kolejne zakłady przemysłowe – cementownię w 1979 r. i kopalnię w 1999 r. Po likwidacji kopalni dzielnica znalazła się w bardzo trudnej sytuacji poprzez nagły i radykalny skok poziomu bezrobocia. Obecnie charakteryzuje się ona szeregiem negatywnych zjawisk społecznych oraz niskimi walorami estetycznymi i użytkowymi, wynikającymi z pogarszającego się stanu architektury poprzemysłowej. Grodziec ma jednak coś, czego nie mają inni – wieżę ciśnień zbudowaną ze stalowych, nitowanych płyt. Sposób wykonania wieży jest unikatowy w skali kraju, a może nawet Europy. Ta wyjątkowość zabytku sprawiła, że właśnie wokół tego obiektu rozpoczęła się rewitalizacja dzielnicy, która z pomocą Funduszy Europejskich ma pomóc Grodźcowi odzyskać dawny blask.

Tytuł projektu
Remont i nadanie nowych funkcji nitowanej wieży ciśnień w Grodźcu – Miasto Będzin

Nazwa beneficjenta
Miasto Będzin

Oś priorytetowa / Działanie / Poddziałanie
Oś priorytetowa: X. Rewitalizacja oraz infrastruktura społeczna i zdrowotna
Działanie: 10.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych
Poddziałanie: 10.3.1. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych – ZIT

Finanse
Wartość projektu: 624 717,30 zł
Dofinansowanie projektu z UE: 502 792,45 zł

Dlaczego podjęto się realizacji projektu?

Bezpośrednim celem projektu jest aktywizacja i integracja społeczności lokalnej oraz poprawa jakości życia na obszarze rewitalizowanym. Do tego celu zamierza się wykorzystać będzińską wieżę ciśnień, która jest wyjątkowym zabytkiem techniki przemysłowej i stanowi unikat na skalę ogólnopolską (jedyny lub jeden z nielicznych tego rodzaju nitowany obiekt). Wieża jest swoistym świadkiem historii i elementem przemysłowej tożsamości zarówno dla Będzina, jak i przede wszystkim dla dzielnicy Grodziec, która słynęła z wielu zakładów przemysłowych. Obiekt niszczał przez ostatnie lata, ale dzięki podjętym działaniom rewitalizacyjnym ma szansę stać się unikalną wizytówką miasta i dzielnicy, a teren wokół wieży będzie sprzyjał wypoczynkowi i rekreacji mieszkańców oraz turystów.

Rewitalizacja terenu wokół wieży przyczyni się do:

likwidacji dzikiego wysypiska śmieci i innych odpadów budowlanych, które są systematycznie wyrzucane przez okolicznych mieszkańców w przestrzeń niezagospodarowanej zieleni wokół wieży;
zagospodarowania chaotycznej przestrzeni zielonej elementami małej architektury (ławki, ścieżka, schody terenowe), elementami nowej zieleni poprzez utworzenie zielonego parku przy wieży oraz miejscowymi utwardzeniami wokół wieży,
rekultywacji terenu – przywrócenia terenu do jego pierwotnego stanu sprzed kilkudziesięciu lat poprzez uporządkowanie gospodarki drzewnej wokół obiektu.

Co udało się zrealizować?

Przeprowadzono pełny remont obiektu wraz ze wszystkimi planowanymi działaniami tj.:

odtworzono stalową i drewnianą konstrukcję dachu wraz z pokryciem,
oczyszczono stalową konstrukcję wieży i zabezpieczono przed korozją,
wzmocniono skorodowane miejsca płaszcza trzonu wieży przez nałożenie nowej blachy,
zagospodarowano teren wokół wieży,
przedefiniowano nieużyteczną przestrzeń przy wieży w dobrze prosperującą przestrzeń publiczną dostępną dla mieszkańców.

Kto skorzysta z efektów projektu?

Zrewitalizowany teren z wieżą ciśnień jest ogólnodostępny zarówno dla mieszkańców obszaru rewitalizacji Grodziec, jak i całego miasta, a także przyjezdnych.

Ciekawa forma budowli, świetlna iluminacja wieży oraz atrakcyjnie zagospodarowany teren przyciągają osoby w każdym wieku. W otoczeniu wieży można przespacerować się utwardzonymi alejkami, odpocząć w cieniu drzew na jednej z ławeczek, poczytać o historii dzielnicy i samej wieży ciśnień, obejrzeć stare fotografie, poprawić formę fizyczną na urządzeniach zewnętrznej siłowni, a także zobaczyć widok na okolicę dzięki obrotowej kamerze zainstalowanej na szczycie wieży – widok wyświetla się na elektronicznych tablicach informacyjnych oraz jest transmitowany na żywo w internecie.

Zobacz widok z wieży:

Jakie są główne korzyści projektu?

powstrzymanie procesu degradacji obiektu,
nadanie wieży nowej funkcji społecznej,
poprawa estetyki terenu,
powstanie ogólnodostępnej, społecznie użytecznej przestrzeni publicznej o funkcji integracyjnej i rekreacyjnej,
integracja społeczna mieszkańców Grodźca poprzez możliwość organizowania na zrewitalizowanym terenie działań animacyjnych (edukacyjnych, kulturalnych, związanych z historią dzielnicy),
stworzenie alternatywnego sposobu spędzania wolnego czasu,
większa identyfikacja mieszkańców z miejscem zamieszkania, podniesienie kapitału społecznego na obszarze rewitalizacji,
przeciwdziałanie zjawiskom wykluczenia społecznego poprzez stworzenie atrakcyjnej oferty spędzania czasu wolnego,
poprawa jakości życia mieszkańców Grodźca i całego miasta.