Rewitalizacja kotłowni na potrzeby aktywizacji młodzieży w Katowicach-Szopienicach

W Katowicach została przeprowadzona diagnoza, zgodnie z którą uznano dzielnicę Szopienice-Burowiec za obszar zdegradowany, na którym wymagane jest ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego oraz podniesienie jakości życia mieszkańców poprzez pobudzenie lokalnej aktywności. Na terenie dzielnicy rozpoznano takie problemy jak depopulacja, ubóstwo, bezrobocie, przestępczość, zły stan środowiska oraz zły stan techniczny budynków. W związku z tym podjęto decyzję o realizacji w Szopienicach-Burowcu kompleksowych programów aktywizujących społeczność lokalną, a w szczególności zamieszkującą dzielnicę młodzież. Do tego celu postanowiono wykorzystać pomieszczenia po dawnej kotłowni przy szkole podstawowej, które z pomocą Funduszy Europejskich zrewitalizowano i przystosowano do prowadzenia działalności aktywizacyjnej.

Tytuł projektu
Dostosowanie pomieszczeń (po kotłowni) przy Szkole Podstawowej nr 44 w Katowicach – Szopienicach pod Centrum Animacji Młodzieżowej w Szopienicach wraz z rewitalizacją Parku Olimpijczyków w dzielnicy Szopienice

Nazwa beneficjenta
Miasto Katowice

Oś priorytetowa / Działanie / Poddziałanie
Oś priorytetowa: X. Rewitalizacja oraz infrastruktura społeczna i zdrowotna
Działanie: 10.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych
Poddziałanie: 10.3.1. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych – ZIT

Finanse
Wartość projektu: 1 915 317,35 zł
Dofinansowanie projektu z UE: 1 615 473,75 zł

Dlaczego podjęto się realizacji projektu?

Adaptacja pomieszczeń dawnej kotłowni przy Szkole Podstawowej nr 44 w Katowicach była wynikiem potrzeby aktywizacji dzielnicy, gdzie zauważono niewystarczającą przestrzeń związaną z potrzebami mieszkańców.

Projekt jest odpowiedzią na zdiagnozowane potrzeby mieszkańców dzielnicy Szopienice-Burowiec. Potrzeby te dotyczą poprawy funkcjonowania oraz wzmocnienia potencjału społeczności. W dzielnicy brakowało miejsca, w którym mieszkańcy mogliby bezpłatnie uczestniczyć w ciekawych wydarzeniach, szkoleniach, warsztatach czy spotkaniach, np. z zakresu:

umacniania relacji rodzinnych,
komunikacji,
pierwszej pomocy,
prowadzenia animacji dla dzieci,
czy zdrowego trybu życia.

Uzupełnienia wymagała również bezpłatna oferta wsparcia specjalistycznego (psychologicznego, pedagogicznego czy prawnego). W odpowiedzi na te potrzeby w zrewitalizowanych pomieszczeniach kotłowni realizowane są dwa projekty EFS skierowane do mieszkańców dzielnicy:

„Centrum Animacji Młodzieżowej (CAM) w Szopienicach – I etap”
oraz
„Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – etap I”.

Co udało się zrealizować?

Pomieszczenia po szkolnej kotłowni zostały dostosowane do potrzeb Centrum Społecznościowego – powstała:

sala ze sceną,
sala do prowadzenia warsztatów,
pomieszczenia sanitarno-socjalne, w tym kuchnia,
dwa pomieszczenia biurowe.

Zainstalowano również windę, tak aby był możliwy dostęp osób niepełnosprawnych do pomieszczeń byłej kotłowni. W ramach projektów finansowanych z EFS (9.2.1) zakupiono potrzebne wyposażenie.

W Centrum Animacji Młodzieżowej (CAM) organizowane są treningi umiejętności społecznych dla młodzieży oraz treningi opiekuńczo–wychowawcze dla rodziców, prowadzone są grupy samopomocowe, poradnictwo specjalistyczne (pedagogiczne, psychologiczne i prawne), a także działania umacniające więzi rodzinne poprzez realizację działań integrujących. Stworzono w sumie 5 grup o charakterze samopomocowym (2 Kluby Rodzica/Opiekuna i 3 Kluby Nastolatka). Ponadto stale prowadzone jest poradnictwo specjalistyczne: psychologiczne, pedagogiczne i prawne. Cyklicznie, minimum raz w miesiącu, organizowane są spotkania tematyczne, integrujące społeczność zamieszkującą dzielnicę Szopienice-Burowiec, np. wernisaż fotografii, wieczór poezji czy bale karnawałowe.

W Centrum Społecznościowe Szopki aktywizowana jest społeczność lokalna, co ma na celu podniesienie poziomu aktywności i samodzielności społecznej, integracji uczestników projektu, wsparcia ich w rozwoju kompetencji społecznych, identyfikowania ważnych problemów dzielnicy i mobilizowania wokół nich mieszkańców. W ramach projektu utworzono Akademię Animacji i Aktywności Społecznej, w tym Klub Wolontariusza. Organizowane są m.in. spotkania z animatorem, wyjścia, wyjazdy, szkolenia i kursy.

Projekt Akademia Animacji i Aktywności Społecznej jest odpowiedzią na potrzeby środowiska lokalnego, zwłaszcza potrzeby ludzi młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na trudną sytuację rodzinną, ale także ze względu na zamieszkiwanie w dzielnicy, która uchodzi za jedną z bardziej problemowych.

Realizacja projektu pozwoliła na stworzenie miejsca aktywizacji i integracji społeczności lokalnej oraz zagospodarowania czasu wolnego młodzieży poprzez włączenie ich w aktywność wolontariacką. W ramach projektu utworzony został Klub Wolontariusza „Szansa”. Młodzież, która ukończyła 15 lat, i osoby z ich otoczenia mają możliwość spotykania się i organizacji przy wsparciu animatora akcji wolontariackich oraz brania bezpłatnego udziału w licznych szkoleniach umiejętności społecznych bezpośrednio w swoim miejscu zamieszkania. Daje to młodzieży możliwość rozwoju i nabywania umiejętności społecznych przydatnych zarówno w życiu osobistym, jak i na rynku pracy.

Zorganizowano 18 szkoleń umiejętności społecznych o różnej tematyce dla liderów lokalnych, w których uczestniczyli aktywnie również młodzi wolontariusze. Zdobywaną podczas licznych szkoleń wiedzę wolontariusze (przy wsparciu animatora lokalnego) wykorzystują w praktyce np.:

w okresie letnim prowadzili zabawy dla dzieci na podwórkach – w ramach tzw. Wakacyjnej Akademii Animatora Podwórkowego; przygotowywali, też zabawy animacyjne i prowadzili je podczas festynów i wydarzeń kulturalno-sportowych organizowanych w dzielnicy,
z inicjatywy wolontariuszy – uczestników projektu – przy wsparciu animatora lokalnego zostały zorganizowane 2 pokoje zagadek tzw. „Escape roomy” (trzeci jest w trakcie przygotowań), do których zapraszani są mieszkańcy dzielnicy – działanie ma charakter edukacyjny, ale przede wszystkim integracyjny,
wolontariusze przygotowali happening "Uwolnij Dobrego Ducha Kotłowni" – dla dzieci sąsiadującego z kotłownią przedszkola.

W odpowiedzi na potrzeby młodzieży w ramach projektu prowadzona jest grupa tańca z ogniem i sprzętem led. W skład grupy wchodzą młodzi uczestnicy projektu. Umiejętności tańca z ogniem i sprzętem led nabywają pod okiem profesjonalnego instruktora, a następnie prezentują je podczas wydarzeń organizowanych w społeczności lokalnej np. podczas Dni Burowca.

Kto skorzysta z efektów projektu?

Z efektów projektu korzystają mieszkańcy dzielnicy Szopienice-Burowiec objęci wsparciem w ramach obu projektów. Są to osoby wykluczone społecznie lub zagrożone wykluczeniem. Łącznie w skali obu projektów jest to ponad 200 osób, a dodatkowo ze wsparcia korzysta otoczenie uczestników, czyli ich rodziny.

Jakie są główne korzyści projektu?

Dzięki realizacji projektu powstała przestrzeń przyjazna uczestnikom, dostosowana do ich potrzeb i umożliwiająca realizację zadań założonych w projektach. Jest to miejsce przyjazne dla członków lokalnej społeczności dzielnicy Szopienice-Burowiec, stanowiące przestrzeń do integracji, wymiany doświadczeń oraz nabywania nowych umiejętności.

Działania realizowane w ramach projektu przyczyniają się do poprawy funkcjonowania społecznego uczestników, zwiększenia ich zaangażowania w działania na rzecz społeczności lokalnej, a także poprawy i umocnienia więzi rodzinnych.

Ponadto realizacja projektu przyczyniła się do:

wyłonienia liderów społeczności lokalnej, zwłaszcza wśród ludzi młodych – szczególnie zagrożonych wykluczeniem społecznym – i dostarczenia im wiedzy oraz praktycznych umiejętności z zakresu współpracy w grupie, komunikacji, radzenia sobie w sytuacjach trudnych, budowania sieci wsparcia społecznego;
integracji mieszkańców przy wspólnym działaniu;
uwrażliwiania młodzieży na potrzeby innych;
zagospodarowania czasu wolnego młodzieży poprzez zaangażowanie w wolontariat.

Aktualnie „Kotłownia” jest miejscem coraz bardziej rozpoznawalnym na terenie dzielnicy Szopienice-Burowiec. Coraz więcej osób bierze udział w zajęciach, korzysta ze wsparcia specjalistycznego. Sukcesem jest to, że w dzielnicy Szopienice udało się Miastu Katowice w partnerstwie z NGO stworzyć miejsce dla dorosłych i młodzieży, w ramach których mogą oni rozwijać swoje zainteresowania oraz nabywać umiejętności społeczne przydatne w życiu osobistym i na rynku pracy.