8 / 32
8
ekspert podpowiada
Poszukując odpowiedzi na współczesne wyzwania i trendy otoczenia biznesowego, bardzo często
trafiamy na słowo „innowacja” lub „innowacyjność”. Wydaje się czasami, że nadużywamy tych pojęć,
tłumacząc nimi często proste zmiany czy udoskonalenia. Jest to spowodowane z jednej strony „po-
jemnością” terminu „innowacja”, a z drugiej jej rosnącą popularnością w życiu gospodarczym. Czy ta
popularność wynika obecnie z mody, czy z potrzeby?
UMIARKOWANIE
NOWATORSCY
Podążając za słowami M. Chludzińskiego, to „(…) możemy
mówić o modzie na innowacje. (…) Dzięki temu ludzie
zaczynają myśleć w innowacyjny sposób, tworzy się cała
kultura i organizacja innowacji. Z tego zaś pomysły, które
mogą zarabiać pieniądze i budować wartość dodaną”
[Chludziński, 2016]. Z drugiej strony potrzeba, wynika-
jąca z dynamicznie rozwijającego się rynku globalnego,
gdzie liczba innowacji bardzo szybko wzrasta. Przedsię-
biorstwa, będąc częścią tego rynku, nawet jeśli same nie
są innowacyjne, to funkcjonują w coraz bardziej inno-
wacyjnym otoczeniu. Jak podkreślają badacze proble-
mu, „(…) innowacje stają się coraz częściej kluczowym
przesłaniem budowania współczesnych strategii oraz
korespondujących z nimi modeli biznesowych” [Brzóska
2014]. „W świecie coraz silniejszej konkurencji innowacje
nie są tylko fanaberią przedsiębiorcy, czy fantazją inży-
niera. Innowacyjnym trzeba być po to, by się rozwijać
i zarabiać pieniądze” [Konarski, 2012]. Celem artykułu
jest krótka dyskusja pojęcia innowacji i innowacyjności,
wskazanie ich znaczenia we współczesnej gospodarce,
ocena stopnia innowacyjności przedsiębiorstw w woje-
wództwie śląskim wraz z prezentacją potencjału i barier
ich nowatorskiego rozwoju.
Teoretycznie rzecz ujmując
Jak twierdzi A. Bukowski, „(…) pojęcie innowacja należy
do tych terminów, które poprzez swoją wieloznaczność,
a jednocześnie atrakcyjne tło cywilizacyjno-kulturowe,
w jakim powstawały i krzepły, wiele obiecują, ale
niewiele wyjaśniają” [Bukowski, Rudnicki, 2014]. Ta
wieloznaczność jest często wykorzystywana podczas
dyskusji o przyszłości rozwoju przedsiębiorstw, regionu
czy państwa. Innowacje stały się strategicznym wytry-
chem – kto nie jest innowacyjny, nie jest konkurencyjny,
nowoczesny itp.
W klasycznym ujęciu „(…) innowacje (od. łac. innovatio),
czyli odnowienie, to ciąg działań prowadzących do wy-
tworzenia nowych lub ulepszonych produktów, proce-
sów technologicznych lub systemów organizacyjnych”.
Termin ten do ekonomii wprowadził J. A. Schumpeter
[1960]. Szerokie ujęcie innowacji przedstawia również
P. Drucker, twierdząc, że to świadoma i korzystna zmiana
wynikająca z potrzeb lub systematycznej obserwacji oto-
czenia. Podkreśla to znaczenie ekonomiczne i społeczne
innowacji [Drucker, 1992].
Współczesne ujęcie pojęcia innowacja opiera się na zało-
żeniach Podręcznika OSLO [OECD 2005] i oznacza nową
ideę, która znalazła zastosowanie czy nowy pomysł,
który sprawdza się w działaniu, nowe procesy, rozwiąza-
nia marketingowe czy organizacyjne. Odróżniamy to od
usprawnienia, które jest jedynie elementem szerszego
procesu udoskonaleń i zmian. Innowacje nierozłącznie
wiążą się ze zmianą, nowością, reformą czy działalnoś-
cią nowatorską. Dlatego jako dwie najważniejsze cechy
innowacji uznaje się nowość i tworzenie wartości. No-
wość wynikającą z zastosowania odkrycia lub wynalazku
(ujęcie wąskie), która bardzo często ma zasięg globalny,
ale również nowość, która polega na wypracowaniu (lub
zakupie) produktów, procesów czy zmian organizacyj-
nych, które są nowe dla organizacji i znacznie (pozytyw-
nie) wpływają na rezultaty jej funkcjonowania (ujęcie
szerokie). Pozytywny wpływ wyznaczany jest przez
wartość, jakie generują innowacje zarówno w postaci
„twardych” wyników ekonomicznych czy rynkowych, jak
i korzyści społecznych.
Innowacje a innowacyjność
Do rozwoju innowacji niezbędna jest innowacyjność,
czyli „skłonność” i zdolność do tworzenia, wdrażania
i absorpcji innowacji. Zwraca się przy tym uwagę na zna-
Za dwie najważniejsze cechy innowacji
uznaje się nowość i tworzenie
wartości w postaci „twardych” wyników
ekonomicznych czy rynkowych,
jak i korzyści społecznych.