Unia Europejska kontra koronawirus – stan na 20 kwietnia

2020-04-22 11:30

Komisja Europejska regularnie informuje o najważniejszych działaniach podjętych w walce z pandemią COVID-19.

Bezpośrednie wsparcie dla sektora opieki zdrowotnej w UE

Komisja wesprze systemy opieki zdrowotnej w państwach UE za pomocą środków w wysokości 3 mld euro z unijnego budżetu i dodatkowo 3 mld euro od państw członkowskich. Środki te zostaną przeznaczone na finansowanie instrumentu na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych oraz wspólnych zasobów sprzętu w ramach RescEU¹.

Inicjatywa RescEU przyczyni się do zabezpieczenia niezbędnego wyposażenia, od respiratorów po środki ochrony indywidualnej, a także pomoże zmobilizować zespoły medyczne do pomocy osobom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji, w tym w obozach dla uchodźców. Pierwszym takim państwem będzie Rumunia. Rozpoczęła się już produkcja pierwszych respiratorów.

Instrument na rzecz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych na terenie Unii umożliwi Komisji bezpośrednie udzielanie zamówień w imieniu państw członkowskich. Instrument ten pozwoli na finansowanie i koordynowanie transportu sprzętu medycznego i pacjentów w regionach transgranicznych. Na późniejszym etapie przyczyni się do zwiększenia skali wykonywania testów.

Wytyczne w dziedzinie zdrowia dla państw członkowskich

Konferencja prasowa komisarz ds. zdrowia

W marcu Komisja Europejska powołała zespół 7 niezależnych epidemiologów i wirusologów, którego zadaniem jest opracowanie wytycznych dotyczących naukowych i skoordynowanych środków zarządzania ryzykiem oraz doradzanie w kwestiach dotyczących:

środków reagowania w przypadku wszystkich państw członkowskich,
braków w zakresie zarządzania klinicznego,
priorytetów w zakresie opieki zdrowotnej, ochrony ludności i innych zasobów,
środków z zakresu polityki dotyczących długoterminowych skutków koronawirusa.

	W oparciu o doradztwo naukowe Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz panelu doradczego złożonego z ekspertów Komisja opublikowała 19 marca zalecenia dotyczące środków ochrony, takie jak konieczność zachowania bezpiecznej odległości między osobami.
8 kwietnia Komisja wydała wytyczne w celu optymalizacji podaży i dostępności leków. Koncentrują się one na racjonalnej podaży, dystrybucji i stosowaniu leków niezbędnych do leczenia pacjentów z koronawirusem oraz leków, w przypadku których występuje ryzyko niedoboru. Komisja wydała również wytyczne antymonopolowe na temat umożliwienia ograniczonej współpracy między przedsiębiorstwami, w szczególności w odniesieniu do leków szpitalnych o krytycznym znaczeniu. Komisja utworzyła „platformę koordynacyjną do spraw sprzętu medycznego”, która ułatwia identyfikację dostępnego sprzętu, w tym zestawów do testów, i przyśpiesza dopasowanie go do popytu w państwach członkowskich.
15 kwietnia Komisja wydała wytyczne w sprawie metod przeprowadzania testów. Mają one pomóc krajom UE w skutecznym wykorzystaniu testów, zwłaszcza w momencie wycofywania środków izolacji.
16 kwietnia Komisja opublikowała wytyczne w sprawie tworzenia aplikacji mobilnych służących do ustalania kontaktów zakaźnych w sposób w pełni zgodny z unijnymi przepisami dotyczącymi ochrony danych.

Dostępność środków ochrony indywidualnej

Zwiększenie produkcji środków ochrony indywidualnej

Komisja pomaga w zapewnieniu odpowiedniego zaopatrzenia w środki ochrony indywidualnej w całej Europie. Współpracuje przy tym ściśle z państwami członkowskimi w celu oceny dostępnych w UE zasobów środków ochrony indywidualnej, zdolności produkcyjnej i przewidywanych potrzeb.

Komisja opublikowała zalecenie w sprawie oceny zgodności i nadzoru rynku. Zwiększy to podaż niektórych rodzajów środków ochrony indywidualnej – takich jak jednorazowe maski – dla organów ochrony ludności, bez naruszania norm w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa.

Komisja prowadzi rozmowy z sektorem, jak przekształcić linie produkcyjne, aby dostarczać więcej środków ochrony indywidualnej. Na przykład producenci wyrobów włókienniczych mogą produkować maski.
Komisja zapewniła również producentom wytyczne w celu zwiększenia produkcji w trzech obszarach: maski i inne środki ochrony indywidualnej, środki do mycia i dezynfekcji rąk oraz druk 3D.

Na wniosek Komisji europejskie organy normalizacyjne i ich przedstawiciele krajowi bezpłatnie udostępnili normy europejskie dotyczące środków medycznych. Umożliwia to producentom szybsze wprowadzenie na rynek wysokiej jakości wyrobów.

Wymagane zezwolenia na eksport środków ochrony indywidualnej

Eksport środków ochrony indywidualnej poza UE podlega obecnie zezwoleniom na eksport wydawanym przez państwa członkowskie. W ramach tego tymczasowego środka państwa członkowskie mogą wydawać zezwolenia, jeżeli nie ma zagrożenia dla dostępności takiego wyposażenia w Unii lub ze względów humanitarnych. Kilka krajów europejskich zostało zwolnionych z wymogu dotyczącego zezwolenia.

Komisja uruchomiła 4 wspólne zamówienia na środki ochrony osobistej z państwami członkowskimi:

28 lutego

Zaproszenie do składania ofert na maski
17 marca

Dwa zaproszenia do składania ofert: pierwsze dotyczące masek twarzowych, rękawic, gogli ochronnych, osłon twarzy, masek chirurgicznych i kombinezonów, a drugie – respiratorów
19 marca

Zamówienie wspólne na zestawy do badań

Podpisano już pierwszą umowę na gogle, przyłbice ochronne i maski ochronne. Państwa członkowskie mogą już teraz zacząć składać zamówienia na te produkty.

Komisja stworzy zasoby sprzętu medycznego, takiego jak respiratory i maski ochronne, który byłby rozprowadzany tam, gdzie jest najbardziej potrzebny. Byłoby to możliwe dzięki unijnemu mechanizmowi ochrony ludności RescEU.

Granice i mobilność

Kobieta obsługująca odprawę w automacie na lotnisku

Komisja wydała:

16 marca: europejskie wytyczne dotyczące środków zarządzania granicami w celu ochrony zdrowia i zapewnienia dostępności towarów i usług podstawowych
16 marca: tymczasowe ograniczenie podróży, które nie są niezbędne, do UE z odstępstwami dla szczególnych kategorii podróżnych oraz wytyczne dla straży granicznej i organów wizowych (30 marca) mające na celu także ułatwienie repatriacji obywateli, którzy utknęli za granicą. 8 kwietnia Komisja zwróciła się do państw członkowskich i krajów stowarzyszonych w ramach Schengen o przedłużenie okresu obowiązywania tego ograniczenia do 15 maja 2020 r.
30 marca: wytyczne w celu zapewnienia swobodnego przepływu pracowników, zwłaszcza w sektorze opieki zdrowotnej i w sektorze spożywczym
8 kwietnia: wytyczne w sprawie ochrony zdrowia, repatriacji i organizacji podróży dla pasażerów statków wycieczkowych i załóg statków towarowych

Unijne wytyczne dotyczące uprzywilejowanych korytarzy

23 marca Komisja wydała wytyczne dotyczące „uprzywilejowanych korytarzy” dla państw członkowskich, aby zapewnić szybki i stały przepływ towarów w całej UE oraz uniknąć wąskich gardeł na najważniejszych wewnętrznych przejściach granicznych.

Repatriacja obywateli UE

500 tys. obywateli powróciło do domu dzięki współpracy konsularnej UE. Unijny Mechanizm Ochrony Ludności umożliwił repatriację ponad 45 tys. obywateli UE. W tym celu zorganizowano 200 lotów.

Wsparcie dla linii lotniczych

UE uzgodniła przepisy, aby linie lotnicze nie prowadziły „pustych przelotów” w celu dostosowania się do zasady „wykorzystaj lub strać”, zgodnie z którą przewoźnicy lotniczy muszą wykorzystać co najmniej 80 proc. przydziałów czasu na start lub lądowanie, aby utrzymać je na następny rok.

26 marca Komisja wydała wytyczne, w których zwróciła się do państw członkowskich UE o ułatwienie operacji lotniczego transportu towarowego w czasie kryzysu wywołanego epidemią koronawirusa w celu utrzymania niezbędnych przepływów transportowych, w tym zaopatrzenia medycznego i personelu.

Środki gospodarcze

3,4 bln €
to łączna suma uruchomionych do tej pory środków. UE zmobilizowała wszystkie dostępne zasoby, aby szybko, zdecydowanie i w skoordynowany sposób zareagować na pandemię koronawirusa.

Instrument SURE Komisji chroni miejsca pracy i pracowników

Komisja zaproponowała tymczasowe wsparcie w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w związku ze stanem nadzwyczajnym – SURE – aby pomóc ludziom utrzymać pracę w czasie kryzysu.

Zapewni to państwom członkowskim środki finansowe w wysokości do 100 mld euro poprzez pokrycie części kosztów związanych z tworzeniem lub rozbudową krajowych systemów skróconego czasu pracy.

Środki na rzecz płynności mające pomóc przedsiębiorstwom w trudnej sytuacji:

Grupa EBI będzie dążyć do zainwestowania dodatkowych 20 mld euro w małe i średnie przedsiębiorstwa, częściowo z własnego kapitału, a częściowo ze środków budżetu UE.
Komisja udostępniła 1 mld euro w ramach gwarancji budżetowej UE dla Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, tak aby mógł on zapewnić płynność przedsiębiorstwom, uruchamiając w sumie 8 mld euro na pomoc dla co najmniej 100 tys. przedsiębiorstw.

Inicjatywa inwestycyjna w odpowiedzi na koronawirusa

Komisja przedstawiła inicjatywę inwestycyjną mającą na celu zapewnienie natychmiastowej płynności państwom członkowskim. W jej skład wchodzą niewydane środki z polityki spójności.

Inicjatywa ta obejmuje również:

100% stopę finansowania przez UE środków mających na celu walkę z kryzysem, w związku z czym państwa członkowskie nie muszą przeznaczać nakładów finansowych,
nowe metody dotarcia do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji w ramach Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, takie jak dostawy przesyłek do domów oraz stosowanie bonów elektronicznych w celu zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa,
elastyczność w zakresie przekierowania finansowania między programami i regionami na działania związane z koronawirusem,
wsparcie dla rybaków i rolników.

	Pomoc państwa Główna część działań budżetowych podejmowanych w odpowiedzi na koronawirusa będzie finansowana przez państwa członkowskie. Komisja przyjęła tymczasowe zasady pomocy państwa, aby zapewnić płynność finansową gospodarki w celu wsparcia obywateli i przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, a także ratowania miejsc pracy w UE.
	Szybkie reagowanie Komisja przyjęła liczne decyzje zatwierdzające krajowe środki różnych państw członkowskich, takie jak systemy gwarancji dla przedsiębiorstw, jak również fundusze na wsparcie produkcji oraz dostaw wyrobów medycznych i masek. Komisja zatwierdziła 73 krajowe środki zgłoszone przez 23 państwa członkowskie i Wielką Brytanię.
	Elastyczność europejskich ram budżetowych Komisja Europejska po raz pierwszy uruchomiła „klauzulę korekcyjną”, aby umożliwić nadzwyczajne wsparcie budżetowe. Umożliwi to zastosowanie maksymalnej elastyczności do przepisów budżetowych, aby pomóc rządom krajowym w udzielaniu wsparcia finansowego systemom opieki zdrowotnej i przedsiębiorstwom oraz utrzymać zatrudnienie w czasie kryzysu.
	Działania Europejskiego Banku Centralnego Środki gospodarcze Komisji uzupełnią 750 mld euro, które Europejski Bank Centralny udostępni w ramach Pandemicznego Programu Zakupów Awaryjnych prywatnych i publicznych papierów wartościowych podczas kryzysu, oprócz uzgodnionego już wcześniej programu na kwotę 120 mld euro.
	Monitorowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych W dniu 25 marca Komisja wydała wytyczne mające pomóc państwom członkowskim w monitorowaniu bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz przejęć kontroli lub wpływu. Celem jest ochrona krytycznych europejskich aktywów i technologii w dobie obecnego kryzysu.
	Fundusz Solidarności UE może zapewnić wsparcie państwom członkowskim dotkniętym przez kryzysy w dziedzinie zdrowia publicznego, takie jak kryzys spowodowany koronawirusem.

Wspieranie badań, w tym badań nad szczepionką

Pozyskano kilkaset milionów euro na opracowanie szczepionek, nowych metod leczenia, badań diagnostycznych i systemów medycznych, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się koronawirusa i ratować ludzkie życie.

48,25 mln €
przyznano 18 projektom i 151 zespołom badawczym z programu finansowania badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”.

	W ramach inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych ogłoszono nadzwyczajne zaproszenie do składania wniosków, finansowane w wysokości do 45 mln euro z programu „Horyzont 2020”, a kwocie tej powinny odpowiadać inwestycje przemysłu farmaceutycznego.
	Komisja zaoferowała CureVac, wysoce innowacyjnemu przedsiębiorstwu europejskiemu opracowującemu szczepionki, wsparcie do kwoty 80 mln euro w formie unijnej gwarancji na pożyczkę w Europejskim Banku Inwestycyjnym. Firma zamierza przeprowadzić badanie kliniczne szczepionki do czerwca 2020 r.
	Zaproszenie do składania wniosków w ramach instrumentu „Akcelerator” Europejskiej Rady ds. Innowacji w wysokości 164 mln euro przyciągnęło znaczną liczbę przedsiębiorstw typu start-up i firm dysponujących innowacyjnymi rozwiązaniami, które mogłyby również pomóc powstrzymać pandemię.

Walka z dezinformacją

Ludzie czytający wiadomości na swoich telefonach komórkowych

Komisja pozostaje w ścisłym kontakcie z platformami mediów społecznościowych. Wszystkie duże platformy podjęły działania w celu propagowania wiarygodnych treści oraz dementowania lub usuwania treści wprowadzających w błąd, nielegalnych i szkodliwych, na przykład teorii spiskowych dotyczących pochodzenia wirusa lub jego domniemanego planowanego rozprzestrzeniania.
Wiceprzewodnicząca Komisji Věra Jourová spotkała się z przedstawicielami Google, Facebooka, Twittera, Microsoftu i innymi podmiotami, aby omówić środki i dalsze działania.

Dotychczas na stronie internetowej www.EUvsDisinfo.eu ujawniono, opublikowano i zaktualizowano ponad 300 narracji dezinformacyjnych na temat koronawirusa.

W dniu 30 marca Komisja uruchomiła stronę internetową poświęconą zwalczaniu dezinformacji w odniesieniu do koronawirusa, udostępniając materiały służące obalaniu mitów i sprawdzaniu faktów.

Komisja i Europejska Służba Działań Zewnętrznych ściśle współpracują z innymi instytucjami UE i państwami członkowskimi, w tym za pośrednictwem systemu wczesnego ostrzegania założonego w marcu 2019 r., a także z partnerami międzynarodowymi z G7 i NATO.

_{¹RescEU - rezerwa zdolności na szczeblu unijnym, stworzona w celu zapewnienia pomocy w bardzo trudnych sytuacjach, w których wszystkie dostępne zdolności na szczeblu krajowym oraz zdolności państw członkowskich udostępnione w europejskiej puli ochrony ludności nie umożliwiają skutecznego reagowania na klęski żywiołowe i katastrofy spowodowane przez człowieka.}

Serwis Regionalnego Programu
Województwa Śląskiego
RPO WSL 2014-2020

Nasze serwisy

RPO WSL 2007-2013: