Nowelizacja ustawy wdrożeniowej
Prezydent złożył podpis pod projektem nowelizacji ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020, tzw. ustawy wdrożeniowej. Ustawa ta reguluje zasady realizacji programów współfinansowanych z Funduszy Europejskich. Nowelizacja ma na celu uproszczenie procesów związanych z wykorzystaniem środków unijnych.
Najważniejsze zmiany:
Rzecznik Funduszy Europejskich
Utworzona zostanie instytucja Rzecznika Funduszy Europejskich, zobligowanego do dbania o interesy beneficjentów. Będzie on odpowiedzialny m.in. za gromadzenie wniosków i postulatów związanych z realizacją programów operacyjnych. Rzecznik będzie również służył wsparciem dla beneficjentów w razie ewentualnych problemów w kontaktach z poszczególnymi instytucjami wdrażającymi programy funduszowe.
Konkursy w rundach
Poszczególne konkursy będą mogły być dzielone na rundy, co oznacza, że podmioty, które nie zdążą złożyć wniosku konkursowego w danym terminie, będą mogły to zrobić w kolejnej rundzie.
Ograniczenie obowiązku przedkładania dokumentów
Zwolnienie wnioskodawców z obowiązku dostarczenia dokumentów, które instytucja będzie mogła uzyskać sama np. stosowne zaświadczenia z Urzędu Skarbowego lub ZUS albo dane z dostępnych powszechnie rejestrów, m.in. KRS.
Ograniczenie liczby dokumentów stosowanych przy realizacji projektów
Beneficjent, który podpisze umowę, będzie związany postanowieniami wyłącznie wytycznych wydawanych przez Ministra Rozwoju i Finansów, w ściśle wskazanym zakresie. Zniknie obowiązek analizowania dużej liczby dokumentów.
Sprawniejsze przygotowanie wniosków i ich ocena
Jeżeli instytucja stwierdzi, że we wniosku są braki lub oczywiste pomyłki, to wezwie wnioskodawcę do ich uzupełnienia albo sama je poprawi i wniosek będzie mógł być skierowany do oceny merytorycznej. Na tym etapie sprawdzane będzie, czy wniosek spełnia tzw. kryteria wyboru projektów, które będą wskazane w regulaminie konkursu. Na tym etapie również będzie możliwe poprawienie wniosku zgodnie z regulaminem konkursu.
Profesjonalna ocena projektów
W komisji oceniającej projekty będą mogli zasiadać jedynie pracownicy posiadający wiedzę, doświadczenie, umiejętności lub uprawnienia w dziedzinach, których dotyczy dany konkurs. Takie rozwiązanie ma zapewnić rzetelną ocenę złożonych wniosków.
Wojewodowie w systemie wdrażania programów regionalnych (RPO)
Wzrośnie rola wojewodów, na których Minister Rozwoju i Finansów będzie mógł przenieść część zadań związanych z kontrolą. Wojewodowie, jako obserwatorzy, będą mogli uczestniczyć w Komitetach Monitorujących RPO oraz w pracach Komisji Oceniających Projekty (KOP).
Wycofanie środka odwoławczego (protestu)
Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do wycofania złożonego wcześniej protestu wobec negatywnej oceny wniosku o dofinansowanie. Skrócono również terminy w postępowaniu odwoławczym: z 21 na 14 dni przy weryfikacji zasadności protestu oraz z 30 do 21 dni na rozpatrzenie protestu.
Ułatwienia w realizacji programów partnerskich
Partnerstwa służące wspólnej realizacji projektów mogą być po nowelizacji zawierane przez wszystkie podmioty bez ograniczeń. Ponadto zaplanowano możliwość zmiany partnera w projekcie bez negatywnych konsekwencji dla realizowanego przedsięwzięcia.
Ochrona dóbr intelektualnych wnioskodawcy
Zwiększony zostanie nacisk na ochronę danych wnioskodawców. Instytucje nie będą mogły udostępniać złożonej przez wnioskodawcę dokumentacji w trakcie postępowania konkursowego.
Ułatwienia w rozliczeniu środków unijnych
Beneficjent nie będzie obciążany odsetkami w przypadku spóźnienia do 14 dni ze złożeniem wniosku rozliczającego środki – m.in. takie zmiany zostaną wprowadzone w ustawie o finansach publicznych.
Nowa treść „ustawy wdrożeniowej” to nie jedyny czynnik, który wpłynie na procedury związane z wykorzystaniem funduszy UE.
Obowiązują już znowelizowane wytyczne Ministra Rozwoju i Finansów m.in. w zakresie kwalifikowalności wydatków, które wprowadzają na przykład zmiany dotyczące zamówień udzielanych w ramach projektów.
Dodatkowo wytyczne dotyczące wyboru projektów zostaną zmienione tak, aby w trakcie oceny projektu nie weryfikować dwukrotnie tych samych aspektów (rezygnacja z zasady „dwóch par oczu”) oraz aby w ocenie projektu – w celu poprawy jakości procesu oceny projektów – jako eksperci mogli uczestniczyć pracownicy innych instytucji.