Serwis Regionalnego Programu
Województwa Śląskiego
RPO WSL 2014-2020

Pytanie 1. Kto może zatrudnić personel do Projektu? (Realizator czy tylko Wnioskodawca)?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Realizator może zatrudnić personel projektu pod warunkiem, że został wskazany w punkcie A.4. wniosku o dofinansowanie: Podmiot realizujący projekt. Odpowiedzialność za konkretne działania (w tym za zatrudnienie kadry) powinna wynikać również z opisu zadań zamieszczonego we wniosku. Należy pamiętać również, że zatrudnienie personelu przez Realizatora każdorazowo musi być zgodne z prawodawstwem krajowym.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 2. Czy w ramach projektu możliwe jest doposażenie już istniejącej wypożyczalni? Czy wypożyczalnia sprzętu może stanowić wkład własny Beneficjenta?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Zgodnie Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 zakup środków trwałych może być uznany za kwalifikowalny pod warunkiem ich bezpośredniego wskazania we wniosku o dofinansowanie wraz z uzasadnieniem dla konieczności ich zakupu.

Przy zaistnieniu kilku okoliczności, może wystąpić sytuacja, w której doposażenie już istniejącej wypożyczalni sprzętu pielęgnacyjnego i wspomagającego będzie kosztem kwalifikowalnym w projekcie. Należy mieć przy tym na uwadze niezbędność danego wydatku dla realizacji celów projektu, zastosowanie najbardziej efektywnej metody pozyskania sprzętu (zakup, amortyzacja, leasing itp.), ale przede wszystkim ograniczenia wynikające z Wytycznych oraz Regulaminu konkursu.

Zgodnie z Regulaminem: finansowanie środków trwałych w ramach projektów możliwe jest wyłącznie w sytuacjach, gdy zostanie należycie udowodnione, że będą one wykorzystywane w ramach nowo rozwijanej formy opieki zdeinstytucjonalizowanej. Natomiast zapis ten odnosi się do wydatków w zakresie środków trwałych, których wartość początkowa jest równa lub wyższa od kwoty 3 500 PLN. Tak więc możliwa jest opcja, aby w projekcie, np. w ramach planowanego kompleksowego wsparcia dla uczestnika (medyczna opieka domowa w połączeniu z wypożyczaniem sprzętu, w ramach istniejącej już wypożyczalni sprzętu Beneficjenta), doposażyć miejsce w sprzęty, które nie będą środkami trwałymi (ich wartość początkowa jest mniejsza od kwoty 3 500 PLN).

Wypożyczalnia sprzętu może stanowić wkład własny Beneficjenta.

Należy jednak pamiętać, iż dopiero całościowy obraz, wynikający z informacji zawartych we wniosku o dofinansowanie, umożliwia ocenę kwalifikowalności danego wydatku.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 3. Czy w ramach projektu możliwe jest zaplanowanie usług opiekuńczych dla Uczestników?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Konkurs w ramach poddziałania 9.2.6 dotyczy usług zdrowotnych. Jednakże, w myśl ogólnej idei deinstytucjonalizacji usług oraz specyfiki grupy docelowej dopuszcza się w szczególnych przypadkach możliwość udzielania usług o charakterze opiekuńczym, jako element kompleksowego wsparcia medycznego dla Uczestnika projektu. Zgodnie z Wytycznymi w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze zdrowia na lata 2014-2020 w ramach projektów w zakresie deinstytucjonalizacji opieki medycznej nad osobami niesamodzielnymi realizowanych w ramach RPO możliwa jest realizacja działania: „zatrudnienie personelu świadczącego usługi zdrowotne lub opiekuńcze”. Wnioskodawca musi mieć jednak  na uwadze, że usługi opiekuńcze nie mogą stanowić zasadniczej części zadania merytorycznego, a jedynie mieć charakter wspomagający.
Usługa opiekuńcza (np. usługa opiekuńcza dla osoby niesamodzielnej, dla której zasadniczo w Projekcie przygotowano usługi zdrowotne), przy odpowiednim uzasadnieniu i zachowaniu zasady racjonalności i efektywności wydatku, mogłaby stanowić koszt kwalifikowalny w ramach projektu. Każdorazowo jednak należy pamiętać o adekwatności podejmowanych działań do celu projektu. W zapisach wniosku o dofinansowanie Oceniający musi uzyskać jednoznaczną informację, iż oferowane w projekcie usługi opiekuńcze, stanowią jedynie ułamek kompleksowego wsparcia medycznego dla Uczestnika.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 4. Czy zakup samochodu jest kosztem kwalifikowalnym w projekcie? Czy istnieje możliwość dofinansowania zakupu karetki wraz z wyposażeniem?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 koszty pozyskania środków trwałych mogą zostać uznane za kwalifikowalne, o ile we wniosku o dofinansowanie zostanie uzasadniona konieczność pozyskania środków trwałych do prawidłowej realizacji projektu z zastosowaniem najbardziej efektywnej dla danego przypadku metody (zakup, amortyzacja, leasing itp.), uwzględniając przedmiot i cel danego projektu.
Ponadto, zgodnie z Regulaminem konkursu: finansowanie środków trwałych w ramach projektów możliwe jest wyłącznie w sytuacjach, gdy zostanie należycie udowodnione, że będą one wykorzystywane w ramach nowo rozwijanej formy opieki zdeinstytucjonalizowanej.

Wydatki poniesione na zakup środków trwałych, bezpośrednio powiązanychz przedmiotem projektu mogą być kwalifikowalne w całości lub części swojej wartości zgodnie ze wskazaniem beneficjenta opartym o faktyczne wykorzystanie środka trwałego na potrzeby projektu.

Wydatki w ramach Projektu na zakup środków trwałych w ramach kosztów bezpośrednich oraz wydatki w ramach cross-financingu nie mogą łącznie przekroczyć 10% poniesionych wydatków kwalifikowalnych Projektu.

W przypadku środków trwałych wykorzystywanych w celu wspomagania procesu wdrażania projektu, środki trwałe mogą być kwalifikowalne wyłącznie w wysokości odpowiadającej odpisom amortyzacyjnym za okres, w którym były one wykorzystywane na rzecz projektu (amortyzacja nie należy do kategorii limitowanych).

W odpowiedzi na drugą część pytania dot. możliwości dofinansowania zakupu karetki w projekcie ogólne zasady zakupu środków trwałych wskazane powyżej są obowiązujące, jednak należy mieć na uwadze adekwatność wydatku do celu projektu.1W ramach konkursu nie ma możliwości dofinansowania projektu, którego celem jest zakup karetki. Istnieje możliwość zakupu środków trwałych w ramach projektu, jednak cel projektu musi być zbieżny z celem szczegółowym RPO: Wzrost dostępności do usług zdrowotnych w regionie, a zakupione środki trwałe służą realizacji celu w projekcie.1Należy jednak pamiętać, iż dopiero całościowy obraz, wynikający z informacji zawartych we wniosku o dofinansowanie, umożliwia ocenę kwalifikowalności danego wydatku.
Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 5. Czy wolontariat pracowniczy może być wkładem własnym?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Tak. Zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020 (rozdz.6.10) w przypadku nieodpłatnej pracy wykonywanej przez wolontariuszy, powinny zostać spełnione łącznie następujące warunki:
a)  wolontariusz musi być świadomy charakteru swojego udziału w realizacji projektu (tzn. świadomy nieodpłatnego udziału),
b) należy zdefiniować rodzaj wykonywanej przez wolontariusza nieodpłatnej pracy (określić jego stanowisko w projekcie); zadania wykonywane i wykazywane przez wolontariusza muszą być zgodne z tytułem jego nieodpłatnej pracy (stanowiska),
c) wartość wkładu niepieniężnego w przypadku nieodpłatnej pracy wykonywanej przez wolontariusza określa się z uwzględnieniem ilości czasu poświęconego na jej wykonanie oraz średniej wysokości wynagrodzenia (wg stawki godzinowej lub dziennej) za dany rodzaj pracy obowiązującej u danego pracodawcy lub w danym regionie (wyliczonej np. w oparciu o dane GUS), lub płacy minimalnej określonej na podstawie obowiązujących przepisów, w zależności od zapisów wniosku o dofinansowanie projektu,d) wycena nieodpłatnej dobrowolnej pracy może uwzględniać wszystkie koszty, które zostałyby poniesione w przypadku jej odpłatnego wykonywania przez podmiot działający na zasadach rynkowych; wycena uwzględnia zatem koszt składek na ubezpieczenia społeczne oraz wszystkie pozostałe koszty wynikające z charakteru danego świadczenia; wycena wykonywanego świadczenia przez wolontariusza może być przedmiotem odrębnej kontroli i oceny. Po spełnieniu powyższych przesłanek oraz ogólnych zasad wnoszenia wkładu niepieniężnego, zgodnie z rozdziałem 6.10 Wytycznych, wydatek może zostać uznany za kwalifikowalny.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 6. Czy gabinet diagnostyczno – zabiegowy może być wkładem własnym?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Wkład własny to środki finansowe lub wkład niepieniężny zabezpieczone przez Wnioskodawcę, które zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków kwalifikowalnych i nie zostaną wnioskodawcy przekazane w formie dofinansowania. Co do zasady, gabinet diagnostyczno – zabiegowy może być wnoszony jako wkład własny, pod warunkiem określenia zakresu jego wykorzystania na potrzeby projektu (zakres czasowy, cennik), a także przy spełnieniu warunków kwalifikowalności zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020.
W kontekście usług zdrowotnych i konkretnego pytania należy zwrócić uwagę na formę własności sprzętu, który może być wyposażeniem gabinetu (ewentualne limity lub ograniczenia wynikające z podpisanych umów z innymi podmiotami np. NFZ).

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 7. Obliczenie wartości wskaźnika, wyliczenie liczby osób objętych projektem.

Pytanie 8. Proszę o sprecyzowanie definicji osoby niesamodzielnej - podeszły wiek, wartość skali Barthel; 

Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Definicja została zawarta w Słowniku pojęć, w Regulaminie konkursu. Nie jest określony przedział liczbowy Skali Barthel, który kwalifikuje osoby do objęcia wsparciem w projekcie. Oznacza to, że stosujemy ją pomocniczo do określenia stopnia niesamodzielności osoby, w celu zaplanowania zakresu wsparcia w projekcie. Z punktu widzenia definicji istotne jest, aby zaistniały przesłanki (wiek, stan zdrowia lub niepełnosprawność), która powoduje niemożność samodzielnego wykonania co najmniej jednej z podstawowych czynności dnia codziennego. Za osoby niesamodzielne uznaje się również dzieci, nad którymi opiekę sprawuje uczestnik projektu.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 9. Czy opiekunowie osoby niesamodzielnej muszą spełniać kryteria grupy docelowej, np. osoby zagrożone wykluczeniem?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Grupę docelową / ostatecznych odbiorców wsparcia w ramach Poddziałania 9.2.6 stanowią:
• Osoby wykluczone lub zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz ich otoczenie;
• Podmioty realizujące usługi zdrowotne wyłącznie w zakresie działań podnoszących standard i jakość usług realizowanych na rzecz bezpośrednich odbiorców.
Opiekunowie osoby niesamodzielnej stanowią „otoczenie”, tak więc spełniają kryterium grupy docelowej w projekcie. Oznacza to, że opiekunowie osoby niesamodzielnej nie muszą być osobami wykluczonymi lub zagrożonymi ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.
Pytanie 10. Czy konieczne jest zawarcie partnerstwa z jednostką sektora finansów publicznych? Czy współpraca wymieniona w kryterium dostępu jest jednoznaczna z obowiązkiem nawiązania partnerstwa w projekcie?
Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Nie, w ramach trwającego naboru nie ma obowiązku zawiązywania partnerstwa z jednostką sektora finansów publicznych.
Odpowiadając na drugą część pytania, należy zinterpretować kryterium dostępu: Czy projekt zakłada współpracę szpitali lub zakładów prowadzących stacjonarną opiekę długoterminową z: POZ, AOS, podmiotami reprezentującymi III sektor (statutowo zajmującymi się opieką nad osobami niesamodzielnymi lub działaniami w zakresie ochrony zdrowia), służącą realizacji usług medycznych dla osób niesamodzielnych w formie   zdeinstytucjonalizowanej?
W ramach tego kryterium obowiązek nawiązania współpracy ciąży jedynie na Wnioskodawcach, będących szpitalami lub zakładami prowadzącymi stacjonarną opiekę długoterminową. Współpraca nie jest rozumiana jako nawiązywanie partnerstwaw projekcie, ma być jednak sformalizowana umową lub innym dokumentem określającym zasady współdziałania. Projektodawca opisuje we wniosku zasady i podstawy współpracy między tymi podmiotami, w tym: zakres działań w projekcie, na których efektywność będzie miała bezpośredni wpływ przedmiotowa współpraca.
Kryterium zostanie spełnione również w przypadku, jeśli np. szpital ma w swoich strukturach np. AOS i to między nimi będzie odbywać się współpraca. Istotne jest jednak wskazanie, że przedmiotowa współpraca służy realizacji usług medycznych dla osób niesamodzielnych w formie zdeinstytucjonalizowanej.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.

Pytanie 10. Proszę o wyjaśnienie/sprecyzowanie uwagi zamieszczonej w Regulaminie dot. kryterium: Czy projekt zakłada udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej  finansowanych ze środków publicznych w zakresie lub w związku z zakresem objętym wsparciem, za wyjątkiem usług niezbędnych do realizacji celów projektu, które jednocześnie  nie mogą zostać sfinansowane ze środków publicznych?

Odpowiedź, 2.11.2016 r.
W temacie przedmiotowego kryterium IOK zwróciła się z prośbą o interpretację do Ministerstwa Zdrowia, oraz konsultację z Ministerstwem Rozwoju:
W opinii Ministerstwa  zapis Rozdziału 7, Podrozdział 7.2 pkt. 3 b Wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze zdrowia na lata 2014-2020  tj.  „usługi zdrowotne, rehabilitacyjne i pielęgnacyjne niezbędne do osiągnięcia celów projektu. IZ w wytycznych programowych, regulaminie konkursu lub SzOOP może dopuścić finansowanie wymienionych usług pod warunkiem, że są one niezbędne do realizacji celów projektu i jednocześnie nie mogą zostać sfinansowane ze środków publicznych, to jest jeżeli wykraczają one poza gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej albo po wykazaniu, że gwarantowana usługa zdrowotna nie mogłaby zostać sfinansowana danej osobie ze środków publicznych w okresie trwania projektu”,  należałoby interpretować  szerzej tj. dopuścić finansowanie takich usług ze środków EFS pod warunkiem, że  dana usługa jest częścią całego  kompleksowego projektu z zakresu deinstytucjinalizacji opieki medycznej nad osobami zależnymi i nie mogłaby zostać sfinansowana ze środków publicznych w okresie trwania projektu (np. ze względu na długi czas oczekiwana na dane świadczenie), ponadto  jest ona niezbędna dla realizacji celów projektu tj. min.  zapewnienia właściwej opieki i  wydłużenie okresu sprawności psychofizycznej i możliwości pełnienia ról społecznych  i zawodowych tych  osób.

Kluczowe jest zatem, aby usługi spełniały warunek niezbędności do realizacji celów projektów oraz  jeden z dwóch dodatkowych warunków: wykraczanie poza gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej albo brak możliwości sfinansowana usługi  ze środków publicznych w okresie trwania projektu. Powyższą wątpliwość pomoże z obrazować przykład:
Beneficjent planuje system opieki dziennej domowej, część ze świadczonych usług jest świadczona w sposób ponadstandardowy, wykraczający poza koszyk świadczeń gwarantowanych, natomiast wsparcie fizjoterapeuty spełniałoby standardy NFZ, jednak czas oczekiwania na fizjoterapeutę wynosi ponad 3 miesiące, a osoba leżąca zaczyna cierpieć na przykurcze mięśni i potrzebuje wsparcia „ na już” – czy to spełnia warunek :„gwarantowana usługa zdrowotna nie mogłaby zostać sfinansowana danej osobie ze środków publicznych w okresie trwania projektu”, czy raczej można ją potraktować jako element nowego rozwiązania systemowego, które składa się ze świadczeń gwarantowanych i ponadstandardowych i w połączeniu stanowią wartość dodaną do funkcjonującego  systemu opieki zdrowotnej?
W świetle przedstawionego przykładu można uznać zarówno, że gwarantowana usługa zdrowotna nie mogłaby zostać sfinansowana danej osobie ze środków publicznych w okresie trwania projektu (wsparcie fizjoterapeuty spełniałoby standardy NFZ, jednak czas oczekiwania na fizjoterapeutę wynosi ponad 3 miesiące, a osoba leżąca zaczyna cierpieć na przykurcze mięśni i potrzebuje wsparcia „ na już”), jak i że usługa traktowana jako kompleksowa całość wykracza poza gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej (będzie to system opieki dziennej domowej, który co prawda przewiduje usługi dostępne w katalogu świadczeń gwarantowanych, ale obejmie on także usługi ponadstandardowe, stanowiące wartość dodaną do funkcjonującego systemu opieki zdrowotnej, opracowane w logiczną całość oraz skierowane do zdefiniowanej grupy docelowej). Ważne żeby z wniosku o dofinansowanie wynikało, że spełnione zostaną ww. warunki.
Jednocześnie, przy interpretacji powyższego kryterium należy wziąć pod uwagę fakt, iż w określonych przypadkach, w ramach projektu możliwe jest finansowanie usługi zdrowotnej, która znajduje się w koszyku gwarantowanych świadczeń NFZ. Możliwe jest to w sytuacji, kiedy usługa ta nie jest dostępna dla Pacjenta, z uwagi na czas oczekiwania (kolejka) tzn. w trakcie oczekiwania na usługę z NFZ. W takiej sytuacji możliwe jest świadczenie danej usługi w ramach projektu w określonym czasie (kolejka), jednakże na Wnioskodawcy ciąży obowiązek monitorowania, kiedy dla pacjenta (uczestnika projektu) usługa stanie się dostępna w ramach gwarantowanych świadczeń NFZ.
Kiedy uczestnik projektu zostanie objęty świadczeniem z NFZ (minie okres oczekiwania tzw. „kolejka”), w ramach działań projektowych możliwa jest kontynuacja udzielanego mu wsparcia, ale jedynie poprzez zwiększenia częstotliwości świadczeń NFZ, jeśli taka potrzeba zostanie uzasadniona stanem zdrowia/potrzebami pacjenta. Kosztem kwalifikowalnym w projekcie będą więc usługi zdrowotne wykonywane  ponad ilością gwarantowaną pacjentowi w ramach NFZ.

Reasumując:
Kryterium wskazuje możliwości finansowania usług zdrowotnych w ramach konkursu, o ile usługi te:
- nie mogą zostać sfinansowane ze środków publicznych, tj. wykraczają poza gwarantowane świadczenia opieki zdrowotnej albo
- wykazane zostało, że gwarantowana usługa zdrowotna nie może zostać sfinansowana danej osobie ze środków publicznych w okresie trwania projektu.
- Usługi zdrowotne widniejące w katalogu świadczeń gwarantowanych jako podstawowe mogą być finansowane tylko pod warunkiem, że jednocześnie finansowane są usługi ponadstandardowe, a cały pakiet usług tworzy logiczną całość, niezbędną do zapewnienia kompleksowego wsparcia osobom zagrożonym ubóstwem lub wykluczeniem społecznym i stanowiącą wartość dodaną do funkcjonującego systemu opieki zdrowotnej.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.

 Pytanie 12. Jaki jest okres trwałości projektu?

Odpowiedź, 2.11.2016 r.
W ramach trwającego naboru nie ma obowiązku zachowania okresu trwałości projektu. Niemniej jednak należy pamiętać, że Projektodawca ubiegający się o dofinansowanie zobowiązany jest przedstawić we wniosku o dofinansowanie projektu wskaźniki produktu oraz wskaźniki rezultatu.Wskaźniki rezultatu dotyczą oczekiwanych efektów wsparcia ze środków EFS. Określają efekty zrealizowanych działań w odniesieniu do osób lub podmiotów.
Wskaźniki rezultatu bezpośredniego odnotowują efekt wsparcia bezpośrednio po zakończeniu udziału w projekcie i mierzone są do 4 tygodni od zakończenia udziału przez uczestnika w projekcie. W ramach przedmiotowego konkursu obligatoryjny jest wskaźnik rezultatu bezpośredniego: Liczba wspartych w programie miejsc świadczenia usług zdrowotnych istniejących po zakończeniu projektu.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.

Pytanie 13. Dla jakich projektów obligatoryjny jest wskaźnik rezultatu: Liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym poszukujących pracy, uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu, zdobywających kwalifikacje, pracujących (łącznie z prowadzącymi działalność na własny rachunek) po opuszczeniu programu?

Odpowiedź, 2.11.2016 r.
Istotne jest więc spojrzenie na podejmowane interwencje w projekcie przez pryzmat celu tych działań. Jeśli w ramach projektu zaplanowane zostanie wsparcie dla opiekuna osoby niesamodzielnej, który z uwagi na konieczność opieki nad osobą niesamodzielną zrezygnował z kształcenia, musiał przerwać pracę zawodową itd. wtedy obligatoryjne jest wykazanie takiej osoby w przedmiotowym wskaźniku.
Wskaźnik ten nie dotyczy projektów, w których:
-        Wsparcie dedykowane jest osobom niesamodzielnym, wymagającym opieki, których opiekunowie to również osoby starsze, o słabej kondycji zdrowotnej (najczęściej współmałżonkowie, rodzeństwo) – wtedy celem działań jest pomoc osobie niesamodzielnej, ale i odciążenie opiekuna.
-        Wsparcie dedykowane jest osobom, które opuszczają oddział szpitalny bądź zakład opieki długoterminowej – wtedy celem jest pomoc tej osobie w zakresie usług zdrowotnych, a jednocześnie pomoc rodzinie, rozumiana jako czas na zorganizowanie życia rodzinnego pod kątem dalszej opieki nad osobą niesamodzielną.
-        Wsparcie dedykowane jest osobom niesamodzielnym, wymagającym opieki, przebywających w domach (np. razem z rodziną ) – wtedy celem działań jest pomoc osobie niesamodzielnej w zakresie usług zdrowotnych, a także pomoc rodzinie, przygotowanie rodziny do opieki nad osobą starszą, niesamodzielną np. poprzez szkolenia z zakresu opieki nad osobą niesamodzielną, czy wsparcie psychologiczne.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.

 Pytanie 13. Interpretacja dot. wskaźnika rezultatu: Liczba wspartych w programie miejsc świadczenia usług zdrowotnych istniejących po zakończeniu projektu.

Opracowane przez Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego.