4 / 32
4
Rozmowa
Przeglądając unijne dokumenty związane z realizacją
projektów finansowanych z Funduszy Europejskich
często napotykamy zagadnienie europejskiej warto-
ści dodanej. Co kryje się pod tym pojęciem?
Europejska wartość dodana, którą w skrócie nazywa-
my często EVĄ (European value added) jest pojęciem
mającym swoje źródło w teorii finansów publicznych.
Oznacza wartość wytworzoną przez wspólne działania
na poziomie europejskim, której nie można osiągnąć
poprzez samodzielne działania poszczególnych państw
członkowskich czy regionów. Zastanawiając się nad
tym, czy dane działanie, dany projekt finansowany ze
środków europejskich posiada/reprezentuje europej-
ską wartość dodaną, odpowiadamy sobie po prostu na
pytania: czy osiągnęlibyśmy podobne efekty realizując
go ze środków krajowych? Jakie dodatkowe rezultaty
otrzymaliśmy dzięki finansowaniu z UE?
Czemu służyć ma realizacja europejskiej wartości
dodanej?
Dzięki takiemu podejściu, my, jako beneficjenci budże-
tu UE, ale również płatnicy, mamy pewność, że środki
europejskie są wydawane na projekty o prawdziwie
europejskim znaczeniu. To jest ważny argument w po-
litycznej dyskusji o każdym rocznym budżecie EU, ale
przede wszystkim w debacie o Wieloletnich Ramach
Finansowych po 2020 r. Należy przy tym podkreślić, że
to nie oznacza, że każdy projekt musi mieć europejski
zasięg, znaczenie, czy być realizowany przez europejskie
konsorcjum beneficjentów. To tylko niektóre z możli-
wych kryteriów czy też sposobów na osiągnięcie EVA.
W jaki sposób, realizując unijny projekt, można
stworzyć europejską wartość dodaną? Jakie działa-
nia w tym kierunku powinny być podjęte?
Projekt, który posiada europejską wartość dodaną może
być oczywiście projektem transgranicznym, transregio-
nalnym, międzynarodowym. I może polegać na realizacji
wspólnych strategii, planów, przedsięwzięć, których
wdrożenie nie byłoby możliwe, gdyby nie współpraca na
europejskim poziomie, finansowana ze środków UE.
Europejską wartość dodaną kreują tak naprawdę wszel-
kie dobre, to znaczy przemyślane i wykonane „od A do
Z”, projekty – od założonych celów, po osiągnięte
rezul-
taty. Przedsięwzięcia które nie tylko wpisują się w lokal-
ne, regionalne czy krajowe strategie, ale i realizują cele
europejskie – te traktatowe, jak dążenie do redukowania
zróżnicowań w poziomie rozwoju między regionami, czy
też zapisane w strategiach UE np. klimatyczne, zwią-
zane z walką z ubóstwem lub podniesieniem poziomu
innowacyjności. Przedsięwzięcia, które podnoszą
lokalne, regionalne czy krajowe zdolności administra-
cyjne i instytucjonalne – kluczowe dla prowadzenia
nowoczesnej polityki społecznej, gospodarczej, ochrony
klimatu. Projekty wprowadzające innowacyjne rozwią-
zania społeczne, sprawdzone w innych państwach UE,
ale budujące nową jakość lokalnych usług publicznych,
społecznych, nawet w jednym małym miasteczku, czy
na obszarach wiejskich.
W jakich sytuacjach stworzenie europejskiej war-
tości dodanej jest konieczne?
Konieczność stworzenia europejskiej wartości dodanej
w projektach realizowanych pod szyldem Europejska
Współpraca Terytorialna jest bezdyskusyjna. Bo to są
projekty, które powinny polegać właśnie np. na stwo-
rzeniu jednego, wspólnego projektu po obu stronach
granicy, a nie dwóch osobnych przedsięwzięć przez dwa
państwa czy regiony. Ale EVA powinna być znakiem
firmowym znakomitej większości projektów we wszyst-
kich obszarach wparcia. Przykładowo, wsparcie osób
bezrobotnych w danym powiecie o specyficznych prob-
lemach może odbyć się z zastosowaniem instrumentów
sprawdzonych w innym państwie członkowskim – mamy
takie przykłady w Polsce, gdzie stosowano dobre prak-
tyki z Finlandii.
Inny przykład – parki technologiczne, które zaczęły
powstawać w Polsce jak grzyby po deszczu, w dużej
Projekty o prawdziwie
europejskim znaczeniu
Rozmowa z Aleksandrą Kisielewską,
koordynatorem Wydziału Polityki Regionalnej i Spójności Stałego
Przedstawicielstwa Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej
Europejską wartość dodaną kreują
m.in. projekty realizujące cele
zapisane w strategiach UE i dążące do
redukowania zróżnicowań w poziomie
rozwoju między regionami.