Szanowni Państwo,
Fundusze Europejskie od lat zmieniają nasz region. Te zmiany są obok nas, zdążyły już wrosnąć w tkankę miast, miasteczek i wsi. Nie sposób pokazać wszystkich, dlatego w niniejszej e-publikacji „Razem zmieniamy Śląskie”, którą oddajemy w Państwa ręce, prezentujemy wybrane – ciekawe i użyteczne projekty, zrealizowane przy wsparciu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Jak w soczewce odbijają się w nich spektakularne metamorfozy zachodzące w regionie.
Śląskie to dziś nowoczesny, konkurencyjny region, silnie zakorzeniony w Europie. Chętnie czerpiemy z naszego dziedzictwa i pielęgnujemy wartości, dzięki którym możemy dalej intensywnie kroczyć drogą rozwoju. Wyzwań przed nami sporo. W Brukseli toczą się rozmowy o kształcie nowego budżetu unijnego na lata 2021-2027. Będziemy nadal chcieli kreować Śląskie jako region dynamicznych zmian, w których motorem przemian gospodarczych będą nowe technologie i innowacje. Miejsca bezpiecznego, przyjaznego, dobrze skomunikowanego, zapewniającego wysoką jakość życia mieszkańcom oraz przyciągającego inwestorów i turystów. Jednym słowem: regionu, który jest dobrym miejscem do życia!
Mam nadzieję, że prezentowane w e-publikacji projekty będą impulsem do zmian i zachętą, by odważnie sięgać po unijne fundusze. Wszak: razem zmieniamy Śląskie!
Życzę Państwu przyjemnej lektury.
Jakub Chełstowski
Marszałek Województwa Śląskiego
Województwo śląskie dobrze wykorzystuje swoją szansę rozwojową. W ciągu 15 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, korzystając z funduszy unijnej polityki spójności, region przekształcił się z obszaru skupionego głównie na wydobyciu węgla oraz produkcji stali w prężnie rozwijające się centrum biznesu i kultury, które przyciąga przedsiębiorców, turystów i artystów. Inwestycje w ramach polityki spójności stały się nie tylko siłą napędową transformacji gospodarczej, ale przede wszystkim przyczyniły się do polepszenia codziennego życia mieszkańców.
Dzisiaj Śląskie jest miejscem, gdzie żyje się lepiej, gdzie istnieją dobre warunki dla rozwoju nowych inwestycji i pobudzania przedsiębiorczości, z dobrymi połączeniami komunikacyjnymi z resztą Europy, z rozwiniętą bazą turystyczną i ofertą kulturalną, która przyciąga turystów z kraju i zagranicy.
W niniejszej e-publikacji z dumą prezentujemy śląskie projekty polityki spójności, wdrażane wspólnie przez śląskie władze regionalne i lokalne oraz Komisję Europejską, które pomagają kształtować nowoczesny wizerunek województwa śląskiego.
Chciałbym przy tej okazji podziękować naszym śląskim beneficjentom za imponujące wyniki, jakie osiągnęli! Naszym wspólnym sukcesem jest nie tylko budowa nowoczesnej infrastruktury, z jakiej korzystają mieszkańcy, ale także w nie mniejszym stopniu ogromny postęp w jakości działań administracji. Unia Europejska nie tylko finansuje, ale również wymaga przejrzystości w wyborze projektów i w zamówieniach publicznych, oceny oddziaływania na środowisko, łącznie z konsultacjami społecznymi i analizy ekonomicznej wspieranych projektów, pokazującej, że dany projekt będzie rzeczywiście przyczyniał się do rozwoju regionu – i to wszystko w ściśle określonych ramach czasowych. Ten postęp jest zasługą rządu i samorządów od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, ale przede wszystkim śląskich władz miejskich i gminnych, które przygotowują i wdrażają większość inwestycji, jak również pozostałych beneficjentów, którzy byli gotowi realizować wartościowe, a często wymagające projekty!
Śląskie projekty polityki spójności pokazują, jak solidarność europejska przekłada się na dobre inwestycje!
Christopher Todd
Dyrektor Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej
Wraz z przystąpieniem Polski do struktur Unii Europejskiej w roku 2004 województwo śląskie rozpoczęło długi marsz mający na celu systematyczną poprawę poziomu i jakości życia poprzez odbudowę bazy infrastrukturalnej i zmianę profilu gospodarczego. Śląskie – ze względu na specyfikę, spuściznę przemysłową oraz stopień zdegradowania środowiska – było regionem, do którego kierowano największe wsparcie.
Końcówka wdrażania RPO WSL 2014-2020 to dobry moment na chwilę refleksji i postawienie sobie pytania: czy nasz region mógłby realizować tak ambitny plan rozwoju i transformacji bez pieniędzy z Europy? Czy dobrze spożytkowaliśmy dotychczas uzyskaną pomoc?
Jeśli przyjrzymy się tak emblematycznym projektom, jak powstanie Strefy Kultury w Katowicach na terenach dawnej kopalni Katowice czy rozbudowa Drogowej Trasy Średnicowej na odcinku Zabrze – Gliwice, to odpowiedź jest oczywista. Wiele firm uzyskało dotacje na zakup nowoczesnych urządzeń czy linii technologicznych. Śląskie uczelnie i instytuty badawcze zostały wyposażone w unikalne laboratoria i aparaturę badawczą. Do tego zgrubnego wykazu należy dodać inwestycje w zdrowie, kulturę oraz setki przedsięwzięć o często bardzo lokalnym charakterze i znaczeniu. Nie można również pominąć skutecznej metamorfozy śląskich miast. Odnowa dotychczas zaniedbanych, zdegradowanych kamienic czy całych fragmentów miast zamieniła je w tętniące życiem, reprezentacyjne przestrzenie publiczne.
Udane projekty rewitalizacyjne są najlepszymi wizytówkami śląskich miast i dobrymi praktykami skutecznego przywracania utraconych wartości, przy jednoczesnym zachowaniu dziedzictwa historycznego tych miejsc. Realizacja tak szerokiego spektrum inwestycji bez wsparcia unijnego nie byłaby możliwa. To bez wątpienia bilans zysków. Nie można jednak zapominać o tym, że wiele z tych inwestycji musi mierzyć się z prozą codziennego funkcjonowania, zapewnić środki na bieżące utrzymanie i rozwój. Ten infrastrukturalny pęd został częściowo zrównoważony w celach obecnie realizowanego, największego w Europie, regionalnego programu operacyjnego na lata 2014-2020. Duży nacisk został położony na rozwój kapitału społecznego, poprawę konkurencyjności i rozwój innowacyjnych przedsięwzięć. Sformułowano inteligentne regionalne specjalizacje, które wzmocniły znaczenie przedsiębiorczości, badań i technologii.
Warto korzystać z dotychczasowych doświadczeń, czego wyrazem jest również niniejsza e-publikacja.
Dr inż. Jan Bondaruk
Zastępca Dyrektora ds. Inżynierii Środowiska Głównego Instytutu Górnictwa
1. MCD Electronics Sp. z o.o. w Żywcu
2. Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach
3. System sterowania ruchem w Gliwicach
4. Teleopieka w Częstochowie i podregionie rybnickim
5. Przedsiębiorstwa społeczne w subregionie centralnym
6. Cosmotech Sp. z o.o. w Mikołowie
7. Żłobek Miejski w Katowicach
8. Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Żabie Doły w Bytomiu
9. Węzeł przesiadkowy w Wiśle
10. Trasa N-S w Rudzie Śląskiej
11. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 w Rudzie Śląskiej
12. Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 w Żorach
13. Centrum Usług Społecznych „Integracja” w Katowicach
Prezentacja wybranych projektów dofinansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020:
Tak powstają innowacje
Historia pokazuje, że nie ma granic dla ludzkiej dociekliwości i kreatywności. To dzięki nim powstają przełomowe produkty i usługi. Innowacyjne firmy nie muszą być do siebie podobne. Działają w różnych branżach, mają różnych liderów i różne strategie. Łączy je to, że wszystkie rozumieją ducha czasu. Wśród nich MCD Electronics z Żywca dzięki innowacyjnemu i wizjonerskiemu podejściu...
O wszystkim, czym Śląsk jest
„Na pewno nie jestem obiektywna, bo dla mnie to nie tylko historia powstań. Dla mnie to historia rodzinna”. To jeden z bardzo wielu wpisów na temat Muzeum Powstań Śląskich. Nawet jeśli dla ciebie nie będzie historią rodzinną, w 100. rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego, odwiedź miejsce, które w niesamowity sposób opowiada o naszej historii. To jedno z najlepszych interaktywnych...
W Gliwicach już w korkach nie stoisz
Zakorkowane ulice to problem nie tylko siadających za kółkiem, ale też pozostałych mieszkańców, którzy muszą mierzyć się z coraz większym zanieczyszczeniem powietrza, rosnącym hałasem i brakiem miejsc parkingowych. Gminy szukają skutecznych rozwiązań, sięgając po sprawdzone w innych krajach wzorce. Prym wiedzie budowa inteligentnych systemów sterowania ruchem. Jeden z...
Opaska, która przynosi pomoc
W Polsce tak naprawdę dopiero raczkuje, jednak dzięki wsparciu Funduszy Europejskich może sobie na nią pozwolić coraz więcej osób. Teleopieka, bo o niej mowa, pozwala zadbać o bezpieczeństwo, komfort i zdrowie seniorów, a także odciążyć tradycyjny system usług opiekuńczych. Z nowoczesnej formy opieki nad osobami starszymi korzysta z powodzeniem pół tysiąca mieszkańców Częstochowy...
To nie jest zwykły biznes
To mógłby być scenariusz na film. I kto wie, może będzie. Na razie to przepis na świetną inicjatywę i dobrze radzące sobie przedsiębiorstwo społeczne. Katowicka agencja marketingowa Leżę i Pracuję skorzystała z dotacji i zatrudniła niepełnosprawnych w stopniu tak znacznym, że wcześniej skazani byli na życie w czterech ścianach. Inicjatywę doceniają klienci, instytucje, prasa, a nawet...
Wózek z drukarki
O tym, jak trudno i niewygodnie poruszać się na tradycyjnym wózku inwalidzkim, nie wie nikt, kto nie musiał konfrontować się z tym wyzwaniem. Refleksja przychodzi, kiedy nas lub bliskich zmusza do tego życie. Tymczasem każdego dnia miliony niepełnosprawnych mierzą się z najróżniejszymi barierami, którymi naszpikowane jest otoczenie. Z pomocą przychodzą nowoczesne technologie, które...
Gdy mama i tata idą do pracy
Żłobki – czasem życiowa konieczność, a czasem świadomy i przemyślany wybór. Tak czy inaczej rodzicie robią wszystko, by żłobek, który wybiorą dla własnego dziecka, był najlepszym z możliwych. Oddanie kilku lub kilkunastomiesięcznego malucha pod opiekę, nawet w najlepsze ręce, to wielki stres, zarówno dla dzieci, jak i rodziców. W miejskim żłobku w Katowicach, zlokalizowanym w różnych...
Wielki koncert natury
Ptaki, szuwary, szumiące drzewa i mnóstwo wody. Tę atmosferę przerwać może tylko nieskrępowany koncert przyrody. Tu odpoczniesz w rytmie natury. Na chwilę zapomnisz o przytłaczającej miejskiej dżungli, a jeśli dopisze Ci szczęście, spotkasz cyraneczkę, dzięcioła…, a nawet sowę uszatą. Miejsce niedalekie, idealne na rodzinne spacery, romantyczne randki, weekendową rekreację, piknik...
Wsiądź do pociągu i jedź do Wisły
Wisła – rodzinne miasto Adama Małysza. Zimą popularne wśród narciarzy, latem szturmem zdobywane przez miłośników górskich wycieczek. Tę niewielką miejscowość co roku odwiedzają tysiące turystów. Nasilony ruch samochodowy to uciążliwy problem nie tylko dla przyjezdnych, ale też mieszkańców. Częściowo udało się go rozwiązać dzięki wybudowaniu nowoczesnego węzła...
Droga jak się patrzy
Jakość infrastruktury drogowej wiele mówi o społecznym i gospodarczym potencjale regionu. Inwestycje w dobrej jakości, bezkolizyjne drogi zawsze się opłacają: obniżają koszty transportu, sprzyjają środowisku, poprawiają bezpieczeństwo i podnoszą jakość podróży. Rudzka trasa N-S, która połączyła średnicówkę z A4, nie tylko usprawniła ruch w aglomeracji, ale też skróciła czas przejazdu...
Szkoła dobrze brzmiąca
Gdy w 1969 roku Beatlesi nagrywali „Abbey Road”, nikt nie przypuszczał, że będzie to najlepszy album w ich karierze. Podobnie jak nikt nie przeczuwał, że studio nagrań, od którego muzycy zapożyczyli tytuł krążka, stanie się prawdziwą legendą. Abbey Road Studios to dziś kultowe miejsce dla fanów muzyki, ale też wymarzone miejsce pracy dźwiękowców. Kto wie, jaką karierę zrobią uczniowie...
O tym marzą wszystkie dzieci
Pierwsza rzecz, która zwraca uwagę, to niezwykła bryła żorskiego przedszkola: niski obiekt, zbudowany na planie trójkąta, ma zielony dach, na nim zaś boisko. Jeśli tylko pogoda dopisuje, ponad setka dzieci może tu grać, do woli bawić się i biegać. Wielokrotnie nagradzany projekt powstał jako wypadkowa wiedzy, ale też dużej wrażliwości na potrzeby najmłodszych. Przedszkole kochają...
Bez barier, bez litości, bez uprzedzeń
Nie chcą litości, nie potrzebują podziwu ani nawet taryfy ulgowej. Oczekują warunków, by mimo choroby mogli być tam, gdzie inni i robić to, co chcą. Pragną się rozwijać, spełniać, brać z życia, ile się da. I mają do tego prawo. Centrum Usług Społecznych „Integracja” w Katowicach pomaga pełnoletnim osobom niepełnosprawnym, w tym dorosłym ze spektrum autyzmu, zapewniając terapię i...