Home > W numerze > Rozmowa > Branżowe - lepsze niż zawodowe

Branżowe - lepsze niż zawodowe

A A A

Branżowe - lepsze niż zawodowe

Rozmowa z Danutą Rosą, Dyrektorem Wydziału Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Danuta Rosa, Dyrektor Wydziału Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

We wrześniu uczniowie w całej Polsce rozpoczną rok szkolny w nowej rzeczywistości. Czy śląskie placówki szkolne są przygotowane do zmian?

Jestem przekonana, że organy prowadzące, dyrektorzy szkół i placówek województwa śląskiego dołożyli i dołożą starań, aby tak było. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że w zaproponowanej przez Ministerstwo Edukacji reformie jest wiele niewiadomych. To czas pokaże czy te zmiany mają sens i jakie będą ich efekty. Nie mam wątpliwości, że dyrektorzy i nauczyciele zrobią wszystko, aby w sytuacji, gdy pojawią się jakieś niedociągnięcia, nie odczuli ich i uczniowie, i rodzice. Zdaję sobie sprawę, że nie będzie to jednak łatwe.

Reforma edukacji wprowadza w miejsce zawodówek dwustopniowe szkoły branżowe. Czy Pani zdaniem to dobra zmiana?

Na efekty trzeba będzie poczekać parę lat. Pierwszym sygnałem będą wyniki rekrutacji do szkół branżowych. Zmiana nazwy miała przyczynić się do zmiany nastawienia uczniów i rodziców do tych szkół. Szkoły zawodowe nie cieszyły się popularnością ani wśród uczniów, ani wśród rodziców. Niejednokrotnie młodzież słyszała: "jak nie będziesz się uczył, pójdziesz do zawodówki". Bardzo ważne jest więc, żeby młodzież chciała do tych szkół przyjść i aby tak się stało, trzeba do nich przekonać przede wszystkim rodziców. Przypominam, że szkoły zawodowe zostały zastąpione dwustopniowym i szkołami branżowymi. Od września uczniowie rozpoczną naukę w trzyletniej branżowej szkole pierwszego stopnia, którą od 2020 roku będą mogli kontynuować w dwuletniej szkole branżowej drugiego stopnia. Niezwykle ważne, a w mojej ocenie najważniejsze, są jednak zmiany programowe. Oferta edukacyjna musi być dostosowana do rynku pracy. Założenia reformy w szkolnictwie zawodowym przewidują, że co najmniej 50% zajęć będzie przeznaczonych na kształcenie zawodowe. Czy tak się stanie? Mam wątpliwości. Od 1 września wydaje się być to niezmienione. Reasumując, zapowiadane założenia wydają się być sensowne, jednak należy pamiętać, że to tylko założenia. Ciągle brak konkretnych rozwiązań, jak chociażby, w jaki sposób reforma wprowadzi dualne kształcenie, czy też kto będzie prowadził zajęcia z doradztwa zawodowego, bez którego młodzież nie jest w stanie zdecydować o dalszej drodze kształcenia.

Czy aktualne kierunki kształcenia zawodowego w naszym regionie odpowiadają na potrzeby pracodawców?

Problem jest złożony, a dyskusja nad jego rozwiązaniem trwa od wielu lat. Przede wszystkim brakuje dobrej, szerokiej diagnozy rynku pracy. Szkoły nie mają pełnego obrazu tego rynku, miarodajnych prognoz jego rozwoju. Często nowe kierunki kształcenia są otwierane na podstawie intuicji bądź ogólnej popularności. Aby szkolnictwo zawodowe rozwijało się we właściwie, potrzebna jest jego spójna wizja, tworzona wspólnie z pracodawcami, samorządami odpowiedzialnymi za szkoły, urzędami pracy, instytucjami kształcącymi nauczycieli. Samorząd wojewódzki jest organem prowadzącym ośrodki doskonalenia nauczycieli. W tych właśnie ośrodkach organizowane są konferencje, szkolenia, seminaria dla kadry ze szkół zawodowych. Prezentowane są nowe trendy, omawiane programy nauczania, nauczyciele dzielą się dobrymi praktykami i wspólnie rozwiązują nurtujące ich problemy. Odbywają się także spotkania z pracodawcami, przedstawicielami urzędów pracy, ochotniczych hufców pracy, poradni psychologiczno-pedagogicznych.

Dyskusja o różnych aspektach szkolnictwa zawodowego, jak i wspomniane różnorodne formy doskonalenia nauczycieli, stanowią ważny element w tworzeniu strategii właściwego rozwoju szkolnictwa zawodowego.

Jak przekonać ludzi, by wybierali szkoły, które dadzą im zawód, na który jest zapotrzebowanie rynku pracy? Jakie działania w zakresie promocji kształcenia zawodowego podejmowane są w naszym regionie?

Tak jak powiedziałam wcześniej, to najważniejsze ogniwo w tej reformie. To przede wszystkim ciągła i szeroka kampania promocji kształcenia zawodowego. Marszałek Województwa podejmuje szereg działań zmierzających do tego, aby przekonać dzisiejszych gimnazjalistów, a także i ich rodziców, że szkoła zawodowa to dobry wybór. Robimy to wielotorowo. Przykładem jest wydawany przez Dziennik Zachodni we współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli WOM w Katowicach i Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego "Kursor zawodowy", który dociera do uczniów i rodziców dzisiejszych gimnazjalistów. Można dzięki niemu zapoznać się z atrakcyjnymi szkołami z terenu naszego województwa i poznać nowe zawody. Uczeń dowiaduje się, w jaki sposób planować swoją zawodową przyszłość. Organizowane są również liczne przedsięwzięcia dotyczące kształcenia zawodowego skierowane nie tylko do nauczycieli, ale i do uczniów. Przykładem jest "Forum Szkolnictwa Zawodowego" zorganizowane przez Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Katowicach. Również szkoły zawodowe organizują szereg spotkań, dni otwartych, promocję i szeroką bazę informacji na temat danej szkoły, jak i kierunków kształcenia.

Silnie podkreśla się dziś potrzebę systemu dualnego, łączącego wiedzę teoretyczną z praktyką w zakładach pracy. Czy takie rozwiązanie pozwoli dostosować umiejętności absolwentów do rynku pracy?

Wszystkim powinno zależeć, żeby pracodawcy włączyli się w system kształcenia zawodowego. Aby byli współtwórcami podstawy programowej, ale także recenzentami i egzaminatorami tej podstawy. W przepisach brakuje szczegółowych regulacji dotyczących edukacji dualnej, w praktyce ten rodzaj kształcenia istnieje. Dzisiaj problemem szkolnictwa zawodowego jest to, że zawodu nie zdobywa się w praktyce, a jeżeli już, to stanowczo liczba godzin tzw. zajęć praktycznych jest za mała. Doświadczenie zawodowe jest wysoko cenione przez przedsiębiorstwa, a niestety stanowi główną przeszkodę dla poszukujących pierwszej pracy. Wiele młodych osób wpada w błędne koło, nie mogąc znaleźć pierwszej pracy bez żadnego doświadczenia zawodowego. Dualny sposób kształcenia zaistnieje w naszym systemie, jeżeli powstanie współodpowiedzialność za realizowanie szkolenia teoretycznego i praktycznego. Szkoły, jako organizatorzy kształcenia i szkolenia zawodowego, a przedsiębiorstwa, jako prowadzący szkolenia. Odpowiedzialność rozłożona na dwie strony. Dwoistość podmiotów: publiczny i prywatny. Wspólnie odpowiadający za politykę i praktykę w zakresie kształcenia i szkolenia w danym zawodzie. Edukację zawodową należy dopasować do rynku pracy. Priorytetem w szkołach zawodowych powinno być kształcenie młodych fachowców pod konkretne zapotrzebowania pracodawcy. Taką możliwość daje kształcenie dualne.

Jak nasze województwo, pod względem kształcenia zawodowego, wypada na tle innych regionów Polski?

"Śląskie stawia na Zawodowców - szkolnictwo zawodowe szansą na rynku pracy" to jedno z wielu haseł, które stają się priorytetem w naszym województwie. Należy się również pochwalić faktem, że nasze województwo zajęło IV miejsce w rankingu podsumowującym wykorzystanie dotacji unijnych na oświatę w latach 2007-2015 w Polsce w kategorii województwo. Również i w nowej perspektywie odbywa się wiele inicjatyw dotyczących wdrażania nowoczesnych programów nauczania oraz wysokiej jakości kształcenia, realizowanych również dzięki środkom, jakie są przeznaczone na ten cel w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020. Zdecydowana większość miast i powiatów wprowadza kompleksowe programy rozwoju szkolnictwa zawodowego dla uczniów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych.

To przede wszystkim poprzez wzmocnienie potencjału edukacyjnego, dostosowanie oferty kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego rynku pracy oraz szeroko rozumiane wsparcie szkolnictwa zawodowego. Dotyczy to wszystkich subregionów naszego województwa. Celem jest zwiększenie szans na rynku pracy uczniów, ale również sprostanie oczekiwaniom pracodawców. Nie zapomniano też o dodatkowym wyposażeniu pracowni zawodowych, podniesieniu kwalifikacji nauczycieli, umożliwieniu uczniom i uczennicom odbycia staży/praktyk u pracodawców, zdobycia dodatkowych kwalifikacji po ukończeniu specjalistycznych kursów.

Dodatkowo projekty mają na celu wzmocnienie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym, tj. z pracodawcami, uczelniami wyższymi i innymi podmiotami.

Wydział Edukacji i Nauki UM WSL zajmuje się też współorganizowaniem wymiany i współpracy międzynarodowej w zakresie oświaty. Czy możemy pokusić się o porównanie naszych placówek z zagranicznymi?

Województwo jest organem prowadzącym dla 28 szkół i placówek edukacyjnych w tym m.in. sześciu Centrów Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego województwa, kształcących na poziomie policealnym w tzw. zawodach medycznych. Nasi uczniowie i słuchacze odbywają staże zawodowe w ramach projektu "Staże zagraniczne dla uczniów i absolwentów szkół zawodowych oraz mobilność kadry kształcenia zawodowego" finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER), realizowanego na zasadach programu Erasmus+.

Celem wyjazdu jest poznanie i porównanie systemów kształcenia, kompetencji zawodowych oraz przybliżenie specyfiki pracy w wymienionych zawodach. Okazuje się, że na tym etapie kształcenia nie mamy czego się wstydzić. Nasi europejscy partnerzy wysoko ocenili przygotowanie merytoryczne i kompetencje w zawodach technik masażysta, technik usług kosmetycznych i technik farmaceutyczny. Obecnie Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Radzionkowie realizuje projekt pn. "Europa nasz wspólny dom: tożsamość regionalna we wspólnej historii" w ramach programu Erasmus+. Partnerami projektu, oprócz Polski, są Francja, Grecja i Portugalia, na terenie której odbyło się spotkanie ewaluacyjne. Projekt przeznaczony jest dla uczniów szkół europejskich. Dwie placówki, w tym z Radzionkowa – to szkoły dla dzieci z problemami. Celem przedsięwzięcia jest zachęcenie młodych uczestników do poznawania kultury i historii krajów biorących udział w projekcie. Oczywiście to nie jedyne w ostatnim czasie wyjazdy młodzieży zorganizowane dzięki środkom unijnym.

Nasze placówki (w szczególności jakość nauczania i ich wyposażenie w potrzebne pomoce dydaktyczne) są wysoko oceniane przez zagranicznych partnerów. Jest to atut, który młodzież stara się wykorzystywać. Potwierdzeniem niech będzie fakt, iż wielu absolwentów naszych szkół policealnych znajduje zatrudnienie w krajach Unii Europejskiej (opiekunka dziecięca, technik masażysta, technik usług kosmetycznych).

pytania zadawał:
Dominik Wójcik

Polecamy


FUNDUSZE DLA RATOWNIKÓW
Nowy wóz strażacki, zakupiony przy wsparciu Funduszy Europejskich, wzbogacił wyposażenie ratowników.

 

SYSTEM POMOCNY BENEFICJENTOM Z początkiem września ruszy Mapa Projektów system ułatwiający beneficjentom wyszukiwanie przedsięwzięć realizowanych w ramach RPO WSL 2014-2020.

 

BRANŻOWE - LEPSZE NIŻ ZAWODOWE Rozmowa z Danutą Rosą, Dyrektorem Wydziału Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

 

DZIECI SĄ WAŻNE W dobie dynamicznie zachodzących zmian cywilizacyjnych edukacja to najważniejsza inwestycja w przyszłość.

 

WAŻNE INWESTYCJE Baza lokalowa, dobrej jakości sprzęt i przydatne narzędzia dydaktyczne, to składowe świadczące o jakości kształcenia.

 
Popularne


KOMPETENCJE TO PODSTAWA!
Nowoczesna szkoła tworzy warunki do rozwoju kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy. Uczy kreatywności, innowacyjnego myślenia i pracy zespołowej.

 

CZAS ZMIAN, CZAS FACHOWCÓW Do tej pory polskie szkolnictwo nie zaspokajało w pełni potrzeb rynku pracy często kształcąc fachowców, których pracodawcy nie potrzebują.

 

O TYM MARZY KAŻDY RODZIC Żywieckie przedszkole "Akuku" to miejsce, gdzie dzieci nie tylko poznają świat, ale także odkrywają swoje zdolności, rozwijając osobowość.

 

DOBRE PRZEDSZKOLE BAWI I UCZY Przyjazne dzieciom, rodzinie i środowisku - to motto Przedszkola nr 50 w Rybniku, które w 2016 roku powstało dzięki środkom unijnym z RPO WSL.

 

WYKSZTAŁCONY ABSOLWENT, KOMPETENTNY PRACOWNIK Śląskie potrzebuje dobrze wykwalifikowanych pracowników.